بررسی ارتباط میان رضایت زناشویی و هوش همسران

بررسی ارتباط میان رضایت زناشویی و هوش همسران

بررسی ارتباط میان رضایت زناشویی و هوش همسران فهرست مطالب

مقدمه ۲
فصل اول :گستره علمی موضوع پژوهش ۵
۱- موضوع پژوهش ۵
۲- هدفهای پژوهش ۵
۳- امکان بررسی موضوع پژوهش واهمیت آن ۶
۴- سؤالهای پژوهش ۶
۵- فرضیه‎های پژوهش ۷
۶- متغیرها وتعریف عملیاتی آنها ۷
خلاصه ۹
فصل دوم:ادبیات وپیشینه تحقیق ۱۱
بخش اول :رضایت زناشویی ۱۲
تعریف رضایتمندی زناشویی ۱۳
ازدواج ۱۳
تعریف ازدواج ۱۳
فوائد ازدواج ۱۴
ازدواج دختر وپسر ریشه‎های دوران کودکی ۱۵
افکار مسموم ۱۷
بهداشت روانی ۱۷
بهداشت روانی از دیدگاه اسلام وعرفان ۱۹
مهمترین عوامل برای ازدواجهای موفق ۱۹
پختگی روانی ورشد عاطفی فکری طرفین ۲۰
طرز تفکر وعقاید وتمایلات ۲۰
طرز تلقی ونگرشها ۲۱
عقاید مذهبی ۲۲
اختلافات طبقاتی ۲۲
میزان تحصیلات ۲۲
توافق وطرز فکر درباره امورجنسی ۲۲
تولد فرزند ۲۳
تعداد فرزندان ۲۴
اخلاق ۲۴
دخالت اطرافیان وبستگان ۲۴
تفاوت سنی بین زن وشوهر ۲۵
رابطه با اولیا ۲۵
ویژگیهایی که در امر زناشویی نقش منفی دارد ۲۶
۱- خست ۲۶
۲- عصبانیت ۲۶
۳- دورویی ۲۶
۴- دروغ ۲۶
۵- پنهان کاری ۲۶
۶- پرخاشگری وخشونت ۲۶
۷- لجاجت ۲۷
۸- خود بینی وتحقیر دیگری ۲۷
۹- بی‎انظباطی ۲۷
وجوهی از اختلافات زناشویی ۲۸
نیازهای احساسی زن ومرد ۲۸
چگونه می‎توان در زندگی خوشبخت بود ۲۹
نیاز اساسی ازدواج موفق ۲۹
نقش زن در زندگی امروز ۳۱
زن در نقش همسری ۳۱
موقعیت زن در اسلام ۳۲
ازدواج از نظر اسلام ۳۲
سختگیری در مسئله ازدواج ۳۳
اهداف والای ازدواج در اسلام ۳۳
معیارهای انتخاب همسر ۳۵
خواستگاری ۳۶
مهریه ۳۶
جهیزیه ۳۷
عقد وعروسی ۳۷
حقوق زن وشوهر ۳۹
رفتار ۳۹
گفتار ۴۰
هدف زندگی ازدید قرآن ۴۰
اساس رابطه زناشویی از نظر قرآن کریم ۴۱
خانواده ۴۱
تیپهای خانواده ۴۲
خانواده متزلزل . ۴۳
خانواده متعادل ۴۳
خانواده متکامل ۴۳
ویژگیهای ارتباط سالم ۴۴
ویژگیهای ارتباط ناسالم ۴۴
توصیه‎هایی برای زن وشوهرها ۴۶
شیوه‎های کاربردی برای رسیدن به تفاهم ۴۶
طلاق ۴۷
خانواده گسسته ۴۸
اختلافات خانوادگی ۴۸
تاثیر فروپاشی ازدواج وجامعه ۴۹
انواع عوارض بعد از طلاق ۴۹
۱- طلاق روانی ۴۹
۲- طلاق قانونی ۴۹
۳- طلاق با مسئله اقتصادی ۵۰
۴- طلاق اجتماعی ۵۰
تدابیر اسلام برای پیشگیری از طلاق ۵۰
بخش دوم:هوش ۵۲
تعریف هوش ۵۲
وضعیت هوش در سازمان واعمال ذهنی ۵۴
هوش عملی وهوش نظری ۵۵
هوش واستعدادهای دیگر ۵۶
ماهیت عامل g 58
تست هوش چیست ۵۸
بهره هوشی (هوشبهر )چیست ۵۸
بهره هوشی وتوانائیهای دیگر ذهنی ۶۰
ماهیت هوش ۶۱
الف- هوش بعنوان توان درک رابطه ۶۱
ب- هوش بعنوان توان سازگاری با موقعیتهای جدید ۶۲
پ- هوش بعنوان ظرفیت یادگیری ۶۲
ت- هوش بعنوان قدرت وتفکر انتزاعی ۶۲
عوامل موثر در رشد هوش ۶۳
نقش محیط ووراثت در تشکیل هوش ۶۳
۱- وراثت وهوش ۶۳
۲- ازدواج میان خویشاوندان وهوش ۶۴
۳- هوش چگونه به ارث میرسد ۶۴
۴- محیط وهوش ۶۵
۵- نقش زمان در تشکیل هوش ۶۵
۶- عوامل محیطی موثر در رشد هوش ۶۶
آزمون استانداردشده هوش ۶۷
آزمونهای هوش ۶۸
آزمونهای گروهی ۶۹
آزمونهای فردی هوش ۷۰
دیدگاه نظری مختلف از مفهوم هوش ۷۰
نظریه‎های معاصر هوش ۷۱
الف: نظریه‎های عاملی هوش ۷۲
نظریه دوعاملی اسپیرمن ۷۳
نظریه سلسله مراتبی ۷۳
نظریه چند عاملی ترستون ۷۵
نظریه سه بعدی گیلفورد ۷۶
نظریه کتل درباره هوش متبلور وهوش سیال ۷۶
نظریه دوسطحی جنسن ۷۷
ب: نظریه‎های فرایند مداری هوش ۷۸
نظریه شناختی پیاژه درباره هوش ۷۹
نظریه بازنمایی برونر ۸۱
مروری بر نتایج تحقیقات به عمل آمده در زمینه رضامندی زناشویی درداخل وخارج کشور
خلاصه ۹۰
فصل سوم: فرایند روش شناختی بررسی تجربه موضوع ۹۵
۱-انتخاب نمونه ۹۶
۱-۱- جامعه مورد بررسی ۹۶
۲-۱ روش نمونه گیری ۹۷
۳-۱ نمونه منتخب ۹۷
۲-ابزار وروش اجرای پژوهش ۹۷
۱-۱ ابراز پژوهش ۹۷
۲-۲ آزمون رضایتمندی زناشویی ENRICH 97
3-2روش نمره گذاری پرسشنامه رضایتمندی زناشویی ENRICH 101
4-2آزمون ماتریسهای پیشرونده ریون RAIVEN 102
5-2شیوه نمره گذاری ماتریسهای پیشرونده ریون RAIVEN 102
6-2 روش اجرای پژوهش ۱۰۳
۳-طرح پژوهش وروشهای آماری ۱۰۳
۱-۱- معرفی طرحهای پژوهش ۱۰۳
۱-۲-روشهای آماری وتحلیل داده‎ها ۱۰۳
خلاصه ۱۰۴
فصل چهارم:ارائه وتحلیل نتایج کمی ۱۰۵
۱-یافته‎های توصیفی ۱۰۶
۲-یافته‎های مربوط به تحلیل نتایج در چار چوب فرضیه‎ها ۱۰۹
خلاصه ۱۱۱
فصل پنجم : بحث ونتایج کمی ۱۱۳
۱-بحث وبررسی درباره یافته‎ها ۱۱۴
۲-تفسیر نهایی ۱۱۵
۳-محدودیتهای پژوهش ۱۲۱
۴-پیشنهادات ۱۲۲
پیوستها ۱۲۳
جدول داده‎های خام ۱۲۴
جدول نمرات رضایت زناشویی وهوش مردان وزنان ۱۲۶
فهرست منابع ۱۲۸

منابع

۱٫اسکوئیلو،نادر –جمهری،فرهاد-طباطبایی ،عباس – کریمی ،یوسف (۱۳۷۲)- ماهیت وساختار هوش – نشر کیوان –تهران
۲٫انصاریان،حسین(۱۳۷۷)- نظام خانواده در اسلام- انتشارات ام ابیها –قم
۳٫اتکینسون،ریکال-سن،ریچارد- اتکینسون،ارنست- هیلگارد- براهنی وهمکاران (۱۳۷۵)- انتشارات رشد- تهران.
۴٫امینی ،ابراهیم(۱۳۶۴)- آئین همسرداری –انتشارات اسلامی .
۵٫بهرامی ،هادی (۱۳۷۷)- آزمونهای روانی (مبانی نظری وفنون کاربردی) – انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی – تهران
۶٫پاک نژاد ،سید رضا(۱۳۷۴)- ازدواج (مکتب انسان سازی جلد (۱)‌) – انتشارات اخلاق – تهران
۷٫پیاژه ،ژان – حبیب‎الله ربانی(۱۳۶۸)- انتشارات صفی‎علیشاه –تهران
۸٫پاشا شریفی ،حسن(۱۳۷۷)- اصول روان سنجی وروان آزمایی –انتشارات رشد – تهران
۹٫حسینی کازرونی،شهناز(۱۳۸۱)- آئین همسرداری – نشر ارمغان – تهران
۱۰٫دلاور ،علی (۱۳۸۱)-احتمالات وآمار کاربردی در روانشناسی وعلوم تربیتی – انتشارات رشد- تهران
۱۱٫ذوالفقار ،محبوبه (۱۳۸۰)-تحقیق کارشناسی ارشد در رشته مشاوره وراهنمایی ،بررسی رابطه بین ساختار قدرت در خانواده با رضایت مندی زناشویی زنان کارمند وخانه‎دار –دانشگاه الزهراء ،دانشکده تربیتی وروانشناسی –تهران
۱۲٫ریاحی ،غلامحسین ،(۱۳۷۵)- الفبای خوشبختی –انتشارات سروا
۱۳٫سیاسی ،علی‎اکبر (۱۳۴۴)- هوش وخرد – ناشر کتابخانه ابن‎سینا –تهران
۱۴٫سادات ،محمد علی(۱۳۷۷)- راهنمای همسران جوان –انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی
۱۵٫شرفی،محمد رضا (۱۳۷۷)-خانواده متعادل (آناتومی خانواده)-انتشارات انجمن واولیاء ومربیان
۱۶٫شکـلتون ،کلــیو فلچر،ویویان – ترجمـه یوسـف کریمی ،فرهاد جمهری (۱۳۷۶)تفاوتهای فردی –انتشارات فاطمی –تهران
۱۷٫شریعتمداری ،علی (۱۳۷۷)- روانشناسی تربیتی –انتشارات امیرکبیر –تهران
۱۸٫شاملو،سعید(۱۳۷۸)بهداشت روانی – انتشارات رشد-تهران
۱۹٫فینچام ،فرانک-فرناندز،لیان-هامفریز،کیت- مهدی قراچه‎داغی(۱۳۷۹)- رابطه همسران
(راهنمایی برای زوجها ومشاوران امور زناشویی ) – انتشارات پیک بهار
۲۰٫قائمی ،علی (۱۳۶۸)-نقش مادر در تربیت – انتشارات امیری
۲۱٫قلی زاده،محمد (۱۳۶۳)-وظایف زناشوئی زن ومرد از نظر اسلام –انتشارات یاران
۲۲٫کامران ماوردیانی ،سیروس (۱۳۸۰)- تربیت وخوشبختی –انتشارات محمد فائز –تهران
۲۳٫گلمن،دانیل – حمیدرضا بلوچ (۱۳۷۹)- هوش عاطفی- انتشارات جیحون –تهران
۲۴٫گری،جان- مهدی قراچه داغی (۱۳۷۵)- مردان مریخی وزنان ونوسی(چگونه روابط زناشویی خود را بهبود بخشیم )- انتشارات البرز – تهران
۲۵٫میلانی فر،بهروز (۱۳۷۴)-بهداشت روانی –انتشارات نشر قومس- تهران
۲۶٫مشکینی ،علی – احمد جنتی (۱۳۵۹)-ازدواج در اسلام-انتشارات چاپخانه مهر – قم
۲۷٫میلانی فر،بهروز (۱۳۷۹)-روانشناسی کودکان ونوجوانان استثنایی – نشر قومس-تهران
۲۸٫نجاتی،حسین(۱۳۸۱)- روان شناسی زناشویی –انتشارات بیکران-تهران
۲۹٫نوروزی ،علی (۱۳۷۲)-چگونه خوشبخت شویم – انتشارات زرین
۳۰٫هجرتی ،محمد حسن(۱۳۸۰)-حقوق متقابل از دیدگاه امام علی (ع) – انتشارات آسمان آبی

چکیده

پژوهش حاضر به منظور بررسی ارتباط میان رضایت زناشویی وهوش همسران صورت گرفته است. طرح پژوهش از نوع پس رویدادی بود واز طریق نمونه‎گیری در دسترس، ۶۰نفر زن وشوهر (۳۰زوج ) انتخاب شدند .ابراز پژوهش شامل پرسشنامه ۴۷سوالی رضایت زناشویی Enrich وماتریسهای پیشرونده ریون بود.فرضیه تحقیق با استفاده از روش همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گرفت ونتیجه ،در سطح اطمینان ۹۹%دو فرضیه تحقیق یکی مبنی بر رابطه بین رضایت زناشویی وهوش مردان ودیگری مبنی بر رابطه رضایت زناشویی وهوش زنان رد وفرض صفر مورد قبول واقع شد. دو فرضیه تحقیق بعدی با استفاده از روش t استودنت مورد بررسی قرار گرفت ونتیجه ،هردو در سطح اطمینان ۹۹%رد وفرض صفر مورد قبول واقع شد واین نتایج حاصل شد،بین رضایت زناشویی مردان وزنان وهمچنین بین هوش مردان وزنان تفاوت معناداری وجود ندارد.

گستره علمی موضوع مورد پژوهش

در این فصل به بیان موضوع پژوهش و هدفهای پژوهش و همچنین اهمیت و ارزش تحقیق ، سؤالهای پژوهش و فرضیه‌های تحقیق پرداخته شده سپس تعاریف عملیاتی از متغیرها ارائه شده‌است . در انتهای فصل خلاصه‌ای از مطالب مطرح شده در فصل اول ارائه می‌شود.

۱-موضوع پژوهش

موضوع این پژوهش بررسی رابطة رضایت زناشویی و هوش همسران توسط تست رضایت زناشویی و تست پیشرونده ریون می‌باشد .

۲- هدفهای پژوهش

اولین هدف این پژوهش بررسی رابطة معنادار بودن رضایت زناشویی با هوش در مردان می‌باشد .

دومین هدف این پژوهش بررسی رابطة معنادار بودن رضایت زناشویی با هوش در زنان می‌باشد .

سومین هدف این پژوهش بررسی تفاوت معنادار بودن رضایت زناشویی مردان و زنان می‌باشد .

چهارمین هدف این پژوهش بررسی تفاوت معنادار بودن هوش مردان و زنان می‌باشد .

۳- امکان بررسی موضوع پژوهش و اهمیت آن

مفهوم ومقصود زناشویی وازدواج درطی قرنها وشرایط اقتصادی و اجتماعی وجغرافیایی و غیره پیوسته دستخوش تحول و تغییر بوده و با عوامل و نیازمندیهای گوناگون در‌آمیخته است . لیکن امروزه مفهوم زناشویی و ازدواج با شرایط قرن حاضر براساس محبت ، همکاری ،همدردی ، تفاهم و فداکاری متقابل و زندگی مشترک زن و مرد استوار است . عمده‌ترین اهدافی که تاکنون برای تحقیقات و مطالعات مختلفی که پیرامون موضوع خانواده صورت گرفته‌است مشخص نمودن ضرورت و اهمیت نقش خانواده در جوامع مختلف در جهت رشد و پیشرفت و اعتلای اهداف آرمانی آن جامعه بوده است . به عبارت دیگر محققان مختلف از ابعاد مختلف جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی ، روان‌شناسی و غیره سعی نموده‌اند تا با ارائه راهکارهای جدید زمینه‌های تداوم و انسجام بیش از پیش خانواده را مهیا سازند . زیرا امروز دریافته‌اند که تنها در سایه امنیت و آرامش خانواده است که می‌توان فرزندانی سـالم و پـویـا تـربیت نمود و از آنـجا کـه زن در خـانـواده نـقش مهمـی در انسـجام و شکل‌گیری شخصیت افراد خانواده دارد و زمانی میتواند نقش خود را کاملتر انجام دهد که دارای رضایت‌مندی زناشویی بیشتری باشد . لذا رضایت زن در ازدواج موضو ع مورد مطالعه تحقیقات متعدد قرار گرفته است .

۴- سؤالهای پژوهش

آیا بین رضایت زناشویی با هوش در مردان رابطه معناداری وجود دارد؟

آیا بین رضایت زناشویی با هوش در زنان رابطه معناداری وجود دارد؟

آیا بین رضایت زناشویی مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد؟

آیا بین هوش مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد؟

۵- فرضیه‌های پژوهش

بین رضایت زناشویی با هوش در مردان رابطه معناداری وجود دارد .

بین رضایت زناشویی با هوش در زنان رابطه معناداری وجود دارد .

بین رضایت زناشویی مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد .

بین هوش مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد .

۶-متغیرها و تعریف عملیاتی آنها

متغیر پیش بینی کننده : در این پژوهش متغیر پیش بینی کننده هوش است . آلفرد بینه معتقد است که هوش توانایی فرد در قضاوت ،ادراک و استدلال درست است (اسکوئیلر و همکاران ،۱۳۷۲ ، ص ۱۱ ) .

در این پژوهش متغیر هوش از طریق ماتریسهای پیشرونده ریون بزرگسالان ،۶۰سؤالی سربهای (آ،

ب ، ت ، د ، ج ) اندازه‌گیری خواهدشد . جدول ۱-۱ تفسیر کیفی معادلهای هوشبهر آزمون ماتریسهای پیشرو را نشان می‌دهد .

جدول۱-۱ تفسیر کیفی معادلهای هوشبهر آزمون ماتریسهای پیشرو

متغیر پیش بینی شونده : در این پژوهش متغیر پیش‌بینی شونده رضایت زناشویی‌است.

الیس معتقد است که رضایت زناشویی احساسات عینی از خشنودی ، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر است موقعی که همه جنبه‌های ازدواجشان را در نظر بگیرند . رضایت یک متغیر نگرشی است و بنابراین یک خصوصیت فردی زن و شوهرمحسوب می‌شود(ذوالفقار، ۱۳۸۰،ص ۶۴).

در این پژوهش رضایت زناشویی متغیری است که بوسیله پرسشنامه رضایت زناشویی (ENRICH) ، ۴۷ سؤالی فرم تجدید نظر شده اندازه‌گیری خواهد شد . پس از بدست آوردن نمره خام ، نمره‌ها را با استفاده از جدول نرم به نمرة t تبدیل می‌کنیم که در آن میانگین برابر ۵۰ و انحراف معیار ۱۰ می باشد.

· نمره‌های کمتر از۳۰ نشانگر نارضایتی شدید همسران از روابط زناشویی است .

· نمره‌های بین ۳۰ تا ۴۰ نشانگر عدم رضایت از روابط زناشویی همسران اسـت .

· نمره‌های بین۴۰ تا۶۰ نشانگر رضایت نسبی و متوسط از روابط زناشویی همسران است .

· نمره‌های بین۶۰ تا۷۰ نشانگر رضایت زیاد همسران از روابط زناشویی است .

· نمره‌های بالاتر از ۷۰ نشانگر رضایت فوق‌العاده از روابط زناشویی بین همسران است .

متغیر مزاحم :وضعیت اقتصادی ،مسائل فرهنگی ،مشکلات اجتماعی که به علـت محــدودیــت

زمانی و مکانی کنترل نشده‌اند بنابراین تعمیم نتایج این پژوهش با احتیاط باید صورت گیرد .

خلاصه

در این فصل ، ابتدا موضوع پژوهش که عبارت است از بررسی ارتباط میان رضایت زناشویی و هوش همسران ، بیان شد . اهداف این پژوهش ، بررسی رابطة معنادار بودن رضایت زناشویی با هوش در مردان و در زنان می‌باشد . همچنین بررسی تفاوت معنادار بودن رضایت زناشویی و هوش در مردان و زنان می‌باشد ، عنوان گردید . با توجه به وجود پرسشنامه (ENRICH) برای سنجش رضایت زناشویی و ماتریس‌های پیشرونده ریون برای سنجش هوش ، بررسی موضوع پژوهش امکان پذیر است . هدف از این پژوهش بررسی میزان تاثیر هوش بر رضایت زناشویی است و افزایش آگاهی به جوانان در حال ازدواج ، به منظور حفظ نظام خانواده و ایجاد آرامش و تربیت فرزندان سالم و صالح و جلوگیری از طلاق اهمیت خود را آشکار می‌کند سؤالهای پژوهش عبارت بودنداز :

۱- آیا بین رضایت زناشویی با هوش در مردان رابطه معناداری وجود دارد؟

۲- آیا بین رضایت زناشویی با هوش در زنان رابطه معناداری وجود دارد؟

۳- آیا بین رضایت زناشویی مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد؟

۴- آیا بین هوش مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد؟

فرضیه‌های پژوهش عبارت بود از :

۱- بین رضایت زناشویی با هوش در مردان رابطه معناداری وجود دارد.

۲- بین رضایت زناشویی با هوش در زنان رابطه معناداری وجود دارد .

۳- بین رضایت زناشویی مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد .

۴- بین هوش مردان و زنان تفاوت معناداری وجوددارد .

متغیرهای پیش‌بینی کننده این پژوهش هوش است و آلفرد بینه معتقد است که هوش توانایی فرد در قضاوت ، ادراک و استدلال درست است . و تعریف عملیاتی هوش نمره‌ای است که آزمودنی از طریق ماتریس‌های پیشرونده ریون بزرگسالان ، ۶۰ سؤالی بدست می‌آورد . متغیر پیش‌بینی شونده این پژوهش رضایت زناشویی است و الیس معتقد است که رضایت زناشویی احساسات عینی از خشنودی ، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر است موقعی که همة جنبه‌های ازدواجشان را در نظر بگیرند . رضایت یک متغیر نگرشی است و بنابراین یک خصوصیت فردی زن وشوهر محسوب می‎شود. تعریف عملیاتی رضایت زناشوئی نمره‎ای است که آزمــودنی از طــریق پرسشنامه رضایت زناشویی ، ۴۷ سؤالی بدست می‌آورد.