گروه درمانی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل

هدف از این پایان نامه گروه درمانی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل می باشد

نظریه تحلیل رفتار متقابل توسط اریک برن(۱۹۶۱)- روان پزشک و روانکار تربیت شده در مکتب فروید- بنیان گذاری شده و از نظر تاریخی، توسعه و ادامه روانکاری است که مفاهیم آن به ویژه برای درمان گروهی طرح‎ریزی شده است(نوابی نژاد، ۱۳۸۳).این نظریه برای بکارگیری در گروه درمانی، رویکردی عالی و مناسب است. برن معتقد است که درمان گروهی اطلاعات بیشتر و سریع تری را درباره برنامه‎های شخصی زندگی فرد در مقایسه با درمان های فردی ارائه می دهد.

گروه درمانی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل در یک زمینه گروهی که در آن اعضاء می‎توانند طرح و دستورالعمل زندگی خود را که از خاطرات اولیه‎شان نشأت می‎گیرد در تعامل با یکدیگر تجزیه کنند، بهترین انتخاب درمانی برای این افراد است. راه های زیادی برای خودشناسی از طریق تحلیل تعامل درون گروهی وجود دارد؛ چنانچه در کارکرد گروه های گشتالتی -اکنون و اینجا- مشاهده می‎شود. گروه‎های تحلیل رفتار متقابل مسائل گذشته را به زمان حال می‎آورد، و اعضای گروه با معرفی اعضای خانواده خود در گذشته و حال، این فرآیند را تسهیل می‎کنند. در نتیجه تعامل های درون گروهی، اعضا فرصت های بسیاری خواهند داشت تا تصمیمات گذشته خود را مرور کنند و به چالش بکشند و تصمیمات جدید را به تجربه بگذراند. در درمان گروهی رویکرد تحلیل رفتار متقابل، یکی از استدلالات قوی آن است که گروه تجزیه زنده ای را فراهم می‎آورد که اعضا آن را با خود به خانواده، دوستان و جامعه‎ای که درآن زندگی می‎کنند، انتقال می دهند(نوابی نژاد، ۱۳۸۳).

"بالغ" که وظیفه خود را به عنوان تخمین احتمالات انجام می‎دهد، می تواند سیستم ارزشی جامعی را تنظیم کند که قادر باشد نه تنها روابط ازدواج بلکه تمام ارتباطات زندگی انسان را احاطه نماید. بر عکس کودک، "بالغ" می تواند عواقب یک کار را حدس بزند، و لذت آنی را به تعویق بیندازد. "بالغ" می تواند سیستم ارزش‎ها وتصمیم های تازه را بر پایه بررسی های جدیدی در زمینه تاریخ و فلسفه و مذهب آغاز کند.و برعکس "والد"، "بالغ" در فکر حفظ شخص است نه در فکر حفظ سنتها و دستگاه. "بالغ" می تواند آگاهانه به خود بقبولاند که محبت آمیز بودن مهم است(برن، به نقل از عدالتی ۱۳۸۸). در توضیح گروه‎های مشاوره و روان درمانی می توان گفت در این نوع گروه‎ها که از نوع گروه‎های کوچک (زیر ۱۲ نفر) هستند، به درمان مشکلات روانی داوطلبان کمک می‎شود. اعضای گروه مشکلی دارند و برای دریافت کمک و توصیه های درمانی مراجعه می‎کنند. در این گروه ها، کار از ارائه اطلاعات صرفه فراتر می رود و برقراری روابط حسنه مشاور با مراجعان و به وجود آوردن جوی مملو از اعتماد و احترام و تفاهم ضروری است، تا افراد گروه به تدریج مسائل خود را مطرح سازند و با بهره‎گیری از بازخوردی که از دیگران دریافت می‎دارند، به حل مشکلاتشان موفق شوند(شفیع‎آبادی، ۱۳۸۴).

عموماً زمان گروه درمانی بین یک تا دو ساعت است و متوسط آن یک‎و‎نیم ساعت است. گروه درمانی بین ۳ تا ۱۵ نفر موفقیت آمیز است و بسیاری از درمانگران حد متوسط را بین ۸ تا ۱۰ نفر ذکر کرده اند. این در حالی است که کاپلان و سادوک معتقدند گروه درمانی با گروه‎های کوچک مثل ۳ نفر و گروه های بزرگتر تا ۱۵ نفر نیز موفق بوده است. آنچه مهم است این که به تعداد اعضای شرکت کننده در گروه توجه خاص شود؛ زیرا از عوامل موثر و مفید در کسب موفقیت به شمار می‎آید (عامری، ۱۳۸۴). 

فهرست مطالب

تحلیل رفتار متقابل     14
تاریخچه تحلیل رفتار متقابل    14
تعریف تحلیل رفتار متقابل    14
فلسفه تحلیل رفتار متقابل     15
نظریه شخصیت برن    15
تحلیل کنشی حالات نفسانی     17
کودک مطیع و کودک طبیعی     17
کودک مطیع و سازگار با بخش های مثبت و منفی     18
کودک طبیعی با بخش های مثبت و منفی     19
والد مهربان و تغذیه کننده و والد کنترل کننده و مستبد یا سرزنشگر    19
والد کنترل کننده و مستبد با بخش های مثبت و منفی    19
والد مهربان و تغذیه کننده با بخش های مثبت و منفی    19
تشخیص حالات نفسانی    20
تشخیص رفتاری     20
سرنخ های والد    20
سرنخ های بالغ     22
سرنخ های کودک    23
تشخیص رفتارهای اجتماعی    24
تشخیص برمبنای شرح حال    24
تشخیص پدیدار شناختی    24
روابط متقابل    25
روابط متقابل مکمل    27
اولین قانون ایجاد رابطه    28
رابطه متقابل متقاطع    28
دومین قانون ایجاد رابطه    29
نوازش ها    29
انواع نوازش    29
نوازش کلامی در مقابل غیرکلامی    30
نوازش گرم و نرم(مثبت) در مقابل نوازش سرد و نیش دار(منفی)    30
نوزاش شرطی در مقابل غیرشرطی    30
راه های به دست آوردن نوازش    31
نوازش و تقویت رفتار    31
اقتصاد نوازش    32
نوازش خواستن    33
گروه درمانی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل    45
رضایت زناشویی    47 
یافته های پژوهشی مرتبط با تحقیق    50

پیشنه پژوهش انجام شده در خارج    50

پیشینه پژوهش انجام شده در ایران    53 
جمع بندی    56
منابع