ارائه روشی تلفیقی جهت ارزیابی عملکرد و کارایی شرکت های گاز

دانلود پایان نامه  کارشناسی ارشد مهندسی سیستم های اقتصادی-اجتماعی

ارائه روشی تلفیقی جهت ارزیابی عملکرد و کارایی شرکت های گاز

هدف از این پژوهش ارزیابی عملکرد سازمانها با مدل ترکیبی تحلیل پوششی داده ها و شبکه های عصبی مصنوعی Neuro-DEA بصورت کامل و جامع و با منابع جدید می باشد

چکیده
توسعه شهرک های صنعتی یک سیاست مهم در بسیاری از کشورها می باشد زیرا پیشرفت این شهرک ها منجر به تقویت صنعت و اقتصاد کشور می گردد. شناخت آماری و رتبه بندی شهرک ها و نواحی صنعتی برای بهبود توسعه صنایع ضروری می باشد. لذا در این پژوهش کارایی ۲۵ شهرک صنعتی واقع در استان مازندران با استفاده از مدل DEA ،  CCR خروجی-محور و همچنین رتبه ی هر یک از واحدهای کارا با استفاده از مدل  AP در سال ۹۰ و ۹۱ محاسبه گردیده است. سپس  با استفاده از روش ترکیبی تحلیل پوششی داده ها و شبکه های عصبی مصنوعی(ANN) ، یک شبکه عصبی مصنوعی به جهت توانایی آن در پیش بینی و تحلیل کارایی و رتبه بندی واحد ها در سال ۹۱ به کار گرفته شده است. در نهایت مقایسه ای میان دو روش در سال ۹۱ انجام شده است.

ضرورت انجام تحقیق
با توجه به اهمیت کارایی در پیشبرد اهداف یک سازمان ، بررسی همه جانبه آن به ویژه تحلیل ابعاد ریاضی آن به عنوان معیاری برای سنجش عملکرد ، ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد . لذا محاسبه ی کارایی، ارزیابی و رتبه بندی تمام شعب و ادارات زیر مجموعه یک خدمت یا صنعت امری ضروری است ، و لازم است حداقل سالی یکبار عملکرد آنها را بر اساس اصول علمی مورد ارزیابی قرار داد.  آشنایی با مزایای صنایع کوچک، ما را با اهمیت و جایگاه شهرک ها و نواحی صنعتی آشنا خواهد کرد.

شرکت های کوچک از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار بوده و کار آفرینی، خلاقیت و نوآوری بیشتری در آنها صورت می -پذیرد. این شرکت ها راحت تر می توانند خود را با تغییرات پرشتاب محیطی تطابق داده و نسبت به مولفه های محیطی همچون عوامل اقتصادی، اجتماعی، تکنولوژیکی، سیاسی و قانونی سریعتر واکنش نشان دهند. علاوه براین صنایع کوچک عامل جذب و اشتغال بخش عظیمی از جمعیت کشور ها و آموزش و تربیت نیروی کار ماهر هستند. تامین نیروی انسانی متخصص برای شرکت های بزرگ ، غالبا ً توسط صنایع کوچک صورت می گیرد . این مسئله به صورت یکی از مشکلات کنونی این گونه بنگاه ها درآمده است، زیرا غالب افراد متخصص پس از کسب تجربه در شرکت های کوچک ، جذب صنایع بزرگتر و جذابتر می شوند. 

از آنجا که صنایع کوچک در مقایسه با صنایع بزرگ، باسرمایه کمتری می توانند ایجاد اشتغال کنند، تعداد مشاغلی که این دسته از شرکت ها ایجاد می کنند بیشتر از شرکت های بزرگ است. جذب و پذیرش کارکنان با شرایط خاص در این بنگاه ها با سهولت بیشتتری صورت می گیرد. این شرکت ها توانسته اند امکان اشتغال برای افراد جوان، سالمندان، زنان، کارکنان پاره وقت و حتی افراد معلول نیز فراهم کنند.در این گونه بنگاه ها به راحتی می توان بدون نیاز به برنامه ریزی و تغییرات گسترده در ساختار، گروه های میان وظیفه ای یا گروه های کاری با ترکیبی از متخصصان مختلف را گردهم آورد.هزینه ی بیرون آمدن از صنعت برای این گونه شرکت ها در مقایسه با شرکتهای بزرگ کمتر است از این رو بسیاری از کشور  های جهان توجه خاصی به این گروه از بنگاه ها دارند و با مطالعه و بررسی در مورد مسائل و مشکلات آن-ها سعی در استفاده از مزیت های گوناگونی دارند که این شرکت ها ایجاد می کنند. در این راستا فراهم کردن محیط یا بستر توسعه ی صنعتی، نخستین الزام در گذار به توسعه-ی این نوع صنایع می باشد. حرکت در این مسیر در گروی اجرای فرآیند (شناخت، برنامه ریزی، اقدام و اصلاح ) به صورت مستمر و دوره ای می باشد.

لذا شهرک های صنعتی نقشی اساسی در پیشبرد مقاصد شرکت شهرک های صنعتی استان ها و به دنبال آن سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی کشور ایفا می کند. لذا با شناخت آماری شهرک ها و رتبه بندی آنها و مقایسه نتایج حاصله با اهداف و چشم اندازهای شرکت، امکان بررسی عملکردی، میسر می گردد که آن هم به نوبه ی خود در جهت تدوین راهکار های موثر برای حرکت در مسیر توسعه بخش صنعت به کار می آید. بدیهی است که وجود کارایی مناسب در شرکت شهرک های صنعتی هر استان ، موجب بهبود وضعیت سازمان خواهد شد و این مهم جز با ارزیابی دقیق و صحیح واحد های تحت پوشش میسر نخواهد شد.

 فهرست مطالب
۱- مقدمه و کلیات    ۲
۱-۱- مقدمه    ۲
۱-۲- تشریح و بیان موضوع    ۴
۱-۳- ضرورت انجان تحقیق    ۵
۱-۴- فرضیات تحقیق    ۷
۱-۵- اهداف اساسی از انجام تحقیق    ۷
۱-۶-محدودیت های انجام تحقیق    ۷
۱-۷- محتوای تحقیق    ۸

 ۲- ادبیات و پیشینه تحقیق
۲-۱- مقدمه    ۱۰
۲-۲- ارزیابی عملکرد    ۱۰
۲-۲-۱- مقدمه    ۱۰
۲-۲-۲- پیشینه ارزیابی عملکرد و بررسی دیدگاه های مختلف    ۱۱
۲-۲-۳- معیارها و تکنیک های ارزیابی و اندازه-گیری عملکرد    ۱۳
۲-۲-۳-۱- معیارهای ارزیابی عملکرد    ۱۳

          ۲-۲-۳-۲-  تکنیک های شناخته شده در ارزیابی عملکرد    ۱۴

          ۲-۲-۳-۳- تکنیک های اندازه  گیری عملکرد    ۲۰
۲-۳- معرفی DEA ، ANNs و Neuro/DEA     ۲۴
۲-۳-۱- معرفی اجمالی  DEA    ۲۶
۲-۳-۱-۱- مدل نسبت CCR    ۲۷
۲-۳-۱-۲- روش اندرسون-پیترسون    ۲۸
۲-۳-۲- معرفی ANN    ۲۸
۲-۳-۲-۱- آموزش شبکه    ۲۹
۲-۳-۲-۱-۱-  الگوریتم های یادگیری شبکه    ۳۰
۲-۳-۲-۲- تناسب انتخاب ساختار با موضوع مساله    ۳۱
۲-۳-۲-۳- ساختار شبکه های عصبی    ۳۳
۲-۳-۲-۳-۱- شمای کلی    ۳۸
۲-۳-۲-۴- چگونگی پردازش اطلاعات در واحد های پردازشگر    ۳۹
۲-۳-۲-۵- شبکه های پرسپترون    ۴۳

      ۲-۳-۳- مدل ترکیبی شبکه های عصبی و تحلیل پوششی داده ها (Neuro/DEA)     ۴۳

         ۲-۳-۳-۱- خواستگاه استفاده از مدل ترکیبیNeuro-DEA    ۴۳
۲-۴-  پیشینه تحقیق    ۴۵

۳- روش تحقیق
۳-۱- مقدمه    ۵۱
۳-۲- جامعه آماری    ۵۱
۳-۳- شیوه گرد آوری اطلاعات    ۵۱
۳-۴- مراحل انجام تحقیق    ۵۱
۳-۵-مدل های تحلیل پوششی داده ها    ۵۳
۳-۵-۱- مدل های ورودی محور    ۵۳
۳-۵-۱-۱-مدل مضربی CCR ورودی محور    ۵۳
۳-۵-۱-۲-مدل پوششی CCR ورودی محور    ۵۴
۳-۵-۲-مدل های خروجی محور    ۵۵
۳-۵-۲-۱-مدل مضربی CCR خروجی محور    ۵۶
۳-۵-۲-۲- مدل پوششی CCR خروجی محور    ۵۶

    ۳-۶- ارزیابی و تحلیل کارایی شرکت  شهرک های صنعتی با رویکرد تحلیل پوششی داده ها(DEA) (مدل مضربی CCR خروجی محور)     ۵۶

    ۳-۷- روش اندرسون-پیترسون برای رتبه بندی واحد های کارا    ۵۸
۳-۸- دلایل استفاده از مدل CCR در مقایسه با مدل BCC    ۵۹
۳-۹- دلایل استفاده از مدل خروجی محور در مقایسه با مدل ورودی محور    ۶۰
۳-۱۰- ساختار شبکه     ۶۰
۳-۱۱- الگوریتم تحلیل کارایی    ۶۳

۴- محاسبات و یافته های تحقیق
۴-۱- معرفی حوزه تحقیق    ۶۶
۴-۱-۱- سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران    ۶۶
۴-۱-۲- معرفی استان مازندران    ۶۸
۴-۲- نتایج تحقیق    ۷۰

۵- نتیجه‌گیری و پیشنهادات
۵-۱- نتیجه گیری    ۷۹
۵-۲- تحقیقات آتی    ۷۹

فهرست اشکال
شکل (‏۲ ۱) روش وصل نقاط حدی    ۲۳
شکل (‏۲ ۲) یک واحد تصمیم گیرنده به همراه ورودی و خروجی ها    ۲۷
شکل (‏۲ ۳) مشخصات یک واحد تصمیم گیرنده    ۲۷
شکل ( ‏۲ ۴) نرون تک ورودی    ۳۴
شکل (‏۲ ۵) نرون با بردار ورودی    ۳۵
شکل (‏۲ ۶) شبکه تک لایه با S نرون    ۳۶
شکل (‏۲ ۷) فرم فشرده شده یا ماتریسی شبکه تک لایه با S نرون    ۳۶
شکل (‏۲ ۸) شبکه پیش خور دو لایه    ۳۷
شکل (‏۲ ۹) فرم ساده شده شبکه پیش خور دو لایه میانی    ۳۸
شکل (۲ ۱۰) پرسترون تک لایه    ۴۲
شکل (‏۳ ۱) ورودی و خروجی های شهرک صنعتی jام    ۵۶
شکل (‏۳ ۲) فلوچارت الگوریتم تحلیل کارایی    ۶۴
شکل(۴-۱) مقایسه کارایی محاسبه شده توسطDEA  وNeuro-DEA    ۷۴
شکل(۴-۱) مقایسه رتبه بندی انجام شده توسطDEA  وNeuro-DEA    ۷۴

فهرست جداول
جدول (‏۲ ۱) تفاوت های دو نگرش نوین و سنتی ارزیابی عملکرد    ۱۲
جدول (‏۲ ۲) ماتریس ارزیابی عملکرد    ۱۶
جدول (۲-۳) توابع محرک با علائم قراردادی    ۳۴
جدول (۲-۴) نتایج تحقیقات موجود در مقاله ، تحلیل کارایی فنی پالایشگاه های نفت کشور    ۴۵
جدول (‏۳ ۱) شهرک های صنعتی مورد بررسی و مطالعه پژوهش    ۵۱
جدول (‏۳ ۲) مشخصه های متغیر های تصمیم    ۵۶
جدول (‏۳ ۳) پارامتر های مدل بر حسب مشخصه های تعریف شده    ۵۷
جدول (‏۳ ۴) متغیر های تصمیم    ۵۷
جدول (‏۳ ۵) ساختار شبکه مورد استفاده در الگوریتمNeuro-DEA    ۶۰
جدول (‏۳-۶) درصد تغییرات ورودی ها و خروجی های هر شهرک صنعتی    ۶۱
جدول (‏۴ ۱) کارایی محاسبه شده توسط  DEA در سال ۹۰ و ۹۱ و کارایی پیش بینی شده توسط Neuro-DEA در سال۹۰    ۷۱
جدول (‏۴ ۲) رتبه بندی واحدها توسط  DEA در سال ۹۰ و ۹۱ و رتبه بندی پیش بینی شده توسط Neuro-DEA در سال ۹۱    ۷۲
جدول (‏۴ ۳) میانگین کارایی واحد ها در ده اجرای شبکه عصبی    ۷۴
جدول (‏۴ ۴) معیارهای ورودی و خروجی مربوط به هر شهرک صنعتی در سال ۹۱    ۷۵
جدول (‏۴ ۵) معیارهای ورودی و خروجی مربوط به هر شهرک صنعتی در سال ۹۱    ۷۶