بررسی اثربخشی آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارات جنسی بر صمیمیت و تعهد زوجین

بررسی اثربخشی آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارات جنسی بر صمیمیت و تعهد زوجین

عنوان صفحه

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه………………………………………………1

1-1 شرح و بیان مسئله پژوهش………………… 2

1-2 اهمیت و ارزش پژوهش……………………. 11

1-3 اهداف پژوهش………………………….. 13

1-4 فرضیه­های پژوهش……………………….. 14

1-5 تعریف نظری و عملیاتی اصطلاحات…………… 14

فصل دوم: مبانی نظری و بازنگری پیشینه پژوهش

مقدمه…………………………………… 19

2-1 قسمت اول: تعهد زناشویی………………… 19

2-1-1 ماهیت و مفهوم تعهد زناشویی…………… 19

2-1-2 ابعاد تعهد زناشویی………………….. 23

2-1-2-1 تعهد شخصی…………………………. 24

2-1-2-2 تعهد اخلاقی………………………… 25

2-1-2-3 تعهدساختاری……………………….. 26

2-1-3 عوامل مؤثر بر تعهد زناشویی…………… 27

2-1-3-1 نگرش نسبت به ازدواج ………………. 27

2-1-3-2 نگرش نسبت به طلاق………………….. 29

2-1-3-3- تجارب همزیستی بدون ازدواج…………. 29

2-1-3-4 کیفیت زندگی زناشویی……………….. 30

2-1-3-5- روابط پیش از ازدواج………………. 30

2-1-3-6 طلاق والدین………………………… 31

2-1-3-7 ویژگی‌های شخصیتی…………………… 32

2-1-4 نظریه‌ها و مدل‌های مرتبط با تعهد زناشویی… 33

2-1-4-1 نظریه‌ها و مدل‌های خاص مرتبط با تعهد زناشویی 33

2-1-4-1-1 نظریه استرنبرگ…………………… 33

2-1-4-1-2 مدل سرمایه‌گذاری رسبالت……………. 35

2-1-4-2 نظریه‌ها و مدل‌های عام مرتبط با تعهد زناشویی 36

2-1-4-2-1 نظریه وابستگی……………………. 36

2-1-4-2-2 نظریه مبادله…………………….. 37

2-1-4-2-3 مدل پاسخ به نارضایتی از رابطه…….. 39

2-1-4-2-4 نظریه مرحله‌ای توسعه رابطه………… 41

2-2 قسمت دوم: صمیمیت زناشویی………………. 43

2-2-1 صمیمیت چیست؟……………………….. 43

2-2-2 مؤلفه­های صمیمیت…………………….. 44

2-2-2-1 صمیمیت احساسی…………………….. 45

2-2-2-2 صمیمیت روانشناختی…………………. 45

2-2-2-3 صمیمیت فکری………………………. 45

2-2-2-4 صمیمیت جنسی………………………. 46

2-2-2-5 صمیمیت جسمانی (غیرجنسی) …………… 47

2-2-2-6 صمیمیت معنوی……………………… 47

2-2-2-7 صمیمیت زیبایی شناختی (هنری) ……….. 47

2-2-2-8 صمیمیت اجتماعی- تفریحی…………….. 48

2-2-2-9 صمیمیمت زمانی…………………….. 48

2-2-3 پویایی­های صمیمیت……………………. 48

2-2-4 صمیمیت و ارتباط…………………….. 49

2-2-4-1 مشکلات رایج و معمول فرستنده…………. 49

2-2-4-1-1 دروغ­گویی………………………… 49

2-2-4-1-2 پیام­های پنهان……………………. 50

2-2-4-1-3 پیام­های مبهم…………………….. 50

2-2-4-1-4 ارتباط­های متناقض…………………. 50

2-2-4-2 مشکلات رایج گیرنده پیام…………….. 51

2-2-4-2-1 مشکلات ضعف توجه…………………… 51

2-2-4-2-2 حالت دفاعی داشتن…………………. 51

2-2-4-2-3 عوامل روانشناختی…………………. 51

2-2-5 نیاز داشتن به صمیمیت………………… 52

2-2-6 هفت مرحله صمیمیت……………………. 53

2-2-6-1 کلیشه­ها: اولین سطح صمیمیت………….. 53

2-2-6-2 حقایق: دومین سطح صمیمیت……………. 53

2-2-6-3 عقاید: سومین سطح صمیمیت……………. 53

2-2-6-4 امید و رؤیاها: چهارمین سطح صمیمیت…… 53

2-2-6-5 احساسات: پنجمین سطح صمیمیت…………. 54

2-2-6-6 اشتباهات، ترسها، و شکستها: ششمین سطح صمیمیت 54

2-2-6-7 نیازهای قانونی: هفتمین مرحله صمیمیت…. 54

2-2-7 عوامل مؤثر بر صمیمیت………………… 55

2-2-7-1 عوامل اجتماعی……………………… 55

2-2-7-2 عوامل روان­شناختی…………………… 56

2-2-7-3 عوامل بین فردی مؤثر بر صمیمیت………. 58

2-3 قسمت سوم: نگرش‌ها و انتظارات جنسی……….. 60

2-3-1 تاریخچه نگرش نسبت به تمایلات و رفتارهای جنسی انسان 60

2-3-2 نظریات روان­شناسان و روان­پزشکان مشهور در مورد انگیزه جنسی انسان 62

2-3-2-1 تمایلات و رفتارهای جنسی انسان از دیدگاه زیگموند فروید 62

2-3-2-2 تمایلات و رفتارهای جنسی انسان از دیدگاه آدلر 62

2-3-2-3 تمایلات و رفتارهای جنسی آزادیدگاه مزلو.. 64

2-3-3 عوامل روانی جنسی …………………… 67

2-3-4 انتظارات زناشویی……………………. 68

2-3-5 شكل‌گیری انتظارات زناشویی…………….. 69

2-3-6 انتظارات غیرواقع‌بینانه، انتظارات واقع‌بینانه 70

2-3-6-1 انتظارات غیرواقع‌بینانه…………….. 69

2-3-6-2 انتظارات واقع‌بینانه……………….. 70

2-3-7 تأثیر انتظارات مثبت در زندگی زناشویی….. 70

2-3-8 انتظارات مثبت زناشویی و عملكرد روابط….. 72

2-3-9 شرایط تأیید انتظارات………………… 72

2-3-10 اسنادهای مثبت و منفی……………….. 74

2-3-11 نگرش‌های زناشویی……………………. 75

2-3-12 عوامل موثر بر نگرش‌های زناشویی……….. 77

2-3-12-1 روند اجتماعی شدن………………….. 77

2-3-12-2 ساختار فرصت‌ها…………………….. 77

2-3-12-3 تجارب با هم بدون، بدون ازدواج……… 77

2-3-12-4 سوء استفاده و سوء رفتار در دوران كودكی 77

2-3-12-5 خانواده متداول در محیط اجتماعی نوجوان. 78

2-3-12-6 وضعیت تأهل و تجرد…………………. 78

2-3-13 تعریف آموزش جنسی…………………… 78

2-3-14 عوامل موثر بر رفتار جنسی……………. 83

2-3-15 مفهوم تربیت جنسی…………………… 86

2-3-16 اهداف تربیت جنسی…………………… 87

2-4 قسمت چهارم: پیشینه‌ی پژوهش……………… 89

2-4-1 پژوهش‌های مرتبط با تعهد زناشویی در خارج از كشور 89

2-4-2 پژوهش‌های مرتبط باصمیمیت زناشویی در خارج از كشور 93

2-4-3 پژوهش‌های مرتبط با نگرش ها و انتظارات جنسی خارج از کشور 94

2-4-4 پژوهش‌های مرتبط با صمیمیت زناشویی در داخل كشور 96

2-4-5 پژوهش‌های مرتبط با نگرش‌ها و انتظارات جنسی زوجین در داخل كشور……………………………………. 97

2-4-6 پژوهش‌های مرتبط با صمیمیت زناشویی در داخل كشور 99

2-5 نتیجه‌گیری فصل دوم…………………….. 100

فصل سوم: طرح پژوهش

3-1 روش پژوهش……………………………. 103

3-2 جامعه آماری………………………….. 104

3-3 نمونه آماری و روش نمونه‌گیری……………. 104

3-4 شرایط ورود به تحقیق…………………… 104

3-5 متغیرهای مورد مطالعه پژوهش…………….. 104

3-6 ابزار پژوهش………………………….. 105

3-7 شیوه‌ی اجرای پژوهش ……………………. 108

3-8 تجزیه و تحلیل داده‌ها………………….. 108

3-9 ویژگی های جمعیت شناختی گروه نمونه ………………………………………. …108

3-10 محتوای جلسات………………………… 110

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش4-1 مقدمه……………………………….. 1124-2 یافته‌های توصیفی پژوهش…………………. 112

4-3 یافته‌های استنباطی پژوهش……………….. 114

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1 مقدمه……………………………….. 123

5-2 بحث و نتیجه‌گیری………………………. 123

5-3 محدودیتهای پژوهش……………………… 128

5-4 پیشنهادهای کاربردی……………………. 129

5-5 پیشنهادهای پژوهش……………………… 130

منابع فارسی……………………………… 131

منابع غیرفارسی…………………………… 137

«پیوست الف»……………………………… 146

«پیوست ب»……………………………….. 164

فهرست جدول‌ها

عنوان صفحه

جدول (2-1): ازدواج به عنوان یک سنت و ازدواج به عنوان یک رابطه ……….28

جدول (2-2): انواع عشق بر اساس ترکیب مؤلفه‌های عشق استرنبرگ………………………………… ………..34

جدول (3-1): توزیع فراوانی گروه آزمایش و كنترل براساس جنسیت و گروه……………………………………. ……….109

جدول (3-2): توزیع فراوانی گروه آزمایش و کنترل براساس میزان تحصیلات………………………………….. ………109

جدول (3-3): برنامه آموزش نگرش‌ها و انتظارات جنسی زوجین……………………………………….. ………110

جدول (4-1): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل ابعاد تعهد…….. ……..112

جدول (4-5): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل ابعاد صمیمیت…… ……..113

جدول (4-3) :‌نتایج آزمون لونس پیش فرض برابری واریانس ها ………………………………………… …114

جدول (4-4) : نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش ها و انتظارات جنسی بر ابعاد صمیمیت ……………………………………………………………………………………………….. ……. 115

جدول (4-5) : نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانس ها……………………………………… ……. 116

جدول (4-6) : نتایج آزمون کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرشهای و انتظارات جنسی بر مولفه های صمیمیت زوجین بر اساس جنسیت ……………………………………….. ……. 117

جدول (4-7) : نتایج آزمن لوین پیش فرض برابری واریانس ها ……………………………………….. ……. 118

جدول (4-8) : نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود و نگرش ها و انتظارات جنسی بر ابعاد تعهد ……………………………………………………………………………………………….. ……. 119

جدول (4-9) : نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانس ها……………………………………… ……. 120

جدول (4-10) : نتایج آزمون کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش ها و انتظارات جنسی بر مولفه های تعهد زناشویی زوجین بر اساس جنسیت…………………………………… …… 120

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل (2-1) :‌ارزیابی و انطباق با تعارض ها و کشمکش ها در روابط نزدیک (خمسه ،‌1382) …………………………………………………………………………………………………………. 71

فهرست شكل‌ها

عنوان صفحه

شكل (2-1): ارزیابی و انطباق با تعارض‌ها و كشمكش‌ها در روابط نزدیك (خمسه، 1382)…………………………….. …..68