بررسی هستی شناسی و انسان شناسی در رویکرد تفکر اتقادی

هدف از این پایان نامه بررسی هستی شناسی و انسان شناسی در رویکرد تفکر اتقادی می باشد.

به طورکلی در رویکرد تفکر اتقادی، هستی به معنای کیهان به کار رفته و شامل متافیزیک نمی شود. لیپمن به پیروی از فلسفه عمل گرایی (دیویی)، پرداختن به سوالات  متافیزیکی ]نه به معنای صرفا امور غیبی بلکه به معنای امور تجربه ناشدنی [ را توصیه نمی کند. وی در این باره معتقد است: « سؤالات متافیزیکی بسیار وسیع و دست نیافتنی ترین سؤالات هستند. چنین مفاهیمی برای ما ملموس و عینی نیستند و ما نمی توانیم آنها را به کار ببریم ». (لیپمن ،۱۹۸۷: ۳۶،به نقل ازستاری۱۳۹۱) از نظر بلیزبای، لیپمن و جان دیویی در اعتقاد به رد مطلق ها در باب هستی باهم اشتراک نظر دارند (بلیزبای،۲۰۰۶: ۳۵،همان) . از نظر لیپمن و در پیروی از فلسفه عمل گرایی جهان پیچیده و آکنده از ابهام است و این ابهام باعث حیرت فلسفی کودکان شده است.(لیپمن ، ۲۰۰۳)

لیپمن در فهرست مفروضات اساسی برنامه فلسفه برای کودکان آورده:  «کودکان تلاش میکنند تا در جهانی به تفکر بپردازند که فهم ما از آن مبهم، پیچیده و اسرارآمیز است ».(لیپمن،۲۰۰۲: ۱۹) وی در جایی دیگر می نویسد: « کودک به وسیله جهانی سراسر پیچیدگی و آکنده از مسأله احاطه شده است. همه چیز در این جهان آشفته است. کودک خودش را در جهانی نا آشنا و هیجان زده می یابد.» (لیپمن،۲۰۰۲: ۱۳)از نظر لیپمن ابهام موجود در هستی به سطح واژگان و مفاهیم زبانی به کار رفته به وسیله کودکان گسترش یا فته و زندگی روزمره آنان را متاثر میسازد.(لیپمن و همکاران ،۱۹۸۰) 
در نظر لیپمن، هستی همواره در یک موقعیت مسأله دار قرار دارد و فاقد ضمانتی دائمی است. لذا وی با اشاره به نظرات دیویی در کتاب «ما چگونه فکر میکنیم؟» از پنج مرحله حل مسأله پیشنهادی دیویی، به عنوان پارادایمی یاد می کند که در حال حاکم شدن بر معلمان زیادی است و آن را یکی از ویژگی های ضروری برای تعلیم و تربیت امروزی به حساب می آورد (لیپمن ،۲۰۰۳: ۵۳ و ۱۹۹۲: ۲۱۰). 

     توجه به تغییر مستمر در هستی و عدم ثبات در آن یکی دیگر از ویژگی های هستی شناختی این برنامه است. دراین برنامه پرورش خلاقیت برای ایجاد تغییر و نوآوری درکودکان برای مقابله آنان با جهان متغیرو بی ثبات مورد تأکید قرار گرفته است(شارپ، ۲۰۰۴: ۹ – ۱۵). با توجه به آنچه گفته شد می توان چنین نتیجه گرفت که در نزد لیپمن سوالات متافیزیکی کودکان از ویژگی عینیت بی بهره اند. لذا به دلیل کلی بودن این دسته از سوالات، قدرت پاسخ دهی به آنها وجود ندارد. بنابراین طرح سوالات متافیزیکی فایده ایرا در بر نخواهد داشت. همچنین جهان موردنظرلیپمن،جهانی مبهم و پیچیده وآشفته و آکنده از مساله است. لذا کودکان می توانند در حیطه مسائل زندگی روزمره که از عینیت کافی برخوردار است قدرت حل مسائل را کسب نموده و پیرامون آنها به گفت وگوی فلسفی بپردازند. بدین سان آنان قادر خواهند بود از پیچیدگی و ابهام این جهان کاسته و با استفاده از روش گفت و گوی فلسفی وبا تکیه بر الگوی حل مساله به آشفتگی آن فائق آیند. (ستاری، ۱۳۹۱)

فهرست مطالب
مقدمه 
۲-۳-۱- بررسی تطبیقی اهداف
 2-3-1-1-اهداف رویکرد تفکر انتقادی و آموزش فلسفه برای کودکان 
 2-3-1-2- اهداف نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی
 2-3-1-3-تحلیل تطبیقی اهداف دو رویکرد 
۲-۳-۲- بررسی تطبیقی مبانی
۲-۳-۲-۱-مبانی هستی شناسی
۲-۳-۲-۱-۱-جهان شناسی در رویکرد تفکر انتقادی
۲-۳-۲-۱-۲- جهان شناسی در رویکرد تربیت اسلامی
۲-۳-۲-۱-۳- مقایسه جهان شناسی در هر دو دیدگاه 
 2-3-2-2-مبانی انسان شناسی
 2-3-2-2-1- انسان شناسی در رویکرد تفکر انتقادی
۲-۳-۲-۲-۲- انسان شناسی در رویکرد تعلیم و تربیت اسلامی
۲-۳-۲-۲-۳- مقایسه انسان شناسی در هر دو دیدگاه

بخش: پیشینه پژوهش 
۲-۴-۱- تحقیقات انجام شده در ایران
۲-۴-۲- تحقیقات انجام شده در خارج از ایران
۲-۴-۳- تمایز تحقیق پیش رو از تحقیقات انجام شده

منابع