تفكر و تعقل در زندگی

بی تردید به كارگیری اندیشه و استفاده از فكر موجب می شود تا عقل كارآمدی خود را بازیابد و در عرصه های گوناگون ، میدان برای او باز شود چنانكه بیكاری موجب می شود تا قوه عقل و فكر تحلیل رود و از روند رو به رشد بازایستد به همین خاطر امام صادق ( ع ) به یكی از یارانش كه به علت بی نیازی ، كسب و تجارت خود را رها كرده بود و اوقات خودش را به بیكاری می گذراند

جایگاه تعقل در زندگی

در آموزه های دینی ما بیش از هر چیزی به مسئله تفكر و تعقل سفارش شده است : امام رضا (ع) می فرماید : عبادت روزه داشتن و نماز خواندن نیست ، همانا عبادت اندیشه كردن در امر خداست و در روایات دیگر یك ساعت فكر كردن با هفتاد سال عبادت برابر دانسته شده است .

با تمام این توصیه ها خیلی از مردم در مورد آنچه انجام می دهند فكر نمی كنند و به جایگاه تفكر و اندیشه در زندگی عادی و معنوی خود پی نبرده اند .

شاید یكی از دلایل عمده نبود فكر و اندیشه در امور زندگی ، سطحی نگری و خواسته های نفسانی می باشد .

از آنجا كه انسان موجودی عجول است و زودتر می خواهد به مطلوب برسد همین شتابزدگی موجب می شود تا اینكه خوبی و بدی ، زشتی و زیبایی ، حق و باطل ، صلاح و فساد را از یكدیگر تشخیص ندهد .

به همین جهت خیلی از گرفتاریها و ناهنجاری های فردی ، خانوادگی و اجتماعی را باید نشات گرفته از كار بدون تفكر و اندیشه دانست بی توجهی به نیروی تعقل و تفكر و استفاده از آن در امور زندگی مادی و معنوی به از بین رفتن و تضعیف آن منجر می شود و انسان را در حد تخیل و توهم نگاه می دارد .

بی تردید به كارگیری اندیشه و استفاده از فكر موجب می شود تا عقل كارآمدی خود را بازیابد و در عرصه های گوناگون ، میدان برای او باز شود . چنانكه بیكاری موجب می شود تا قوه عقل و فكر تحلیل رود و از روند رو به رشد بازایستد به همین خاطر امام صادق ( ع ) به یكی از یارانش كه به علت بی نیازی ، كسب و تجارت خود را رها كرده بود و اوقات خودش را به بیكاری می گذراند فرمود : « تجارت و كار را از سر بگیر كه بیكاری از عقل انسان می كاهد » از طرف دیگر اسلام اشتغال و گرفتاری های زیاد كاری را هم مذموم شمرده است به دلیل اینكه كار زیاد انسان را از فكر كردن درباره آنچه كه انجام می دهد باز می دارد و او را به وادی تخیلات ، تشویش و آشفتگی ذهنی می افكند .

در اسلام آرزو نه تنها مورد نكوهش نیست بلكه لازمه زندگی یك انسان پویاست و آنچه كه مورد نكوهش در اسلام است آروزهای بی پایان و دو از دسترس و امیدهای واهی است ، حضرت علی (ع) در این رابطه می فرماید : بدانید آرزوی دراز فكر را از فعالیت باز می دارد و یاد خدا را به فراموشی می سپارد .

بی توجهی به واقعیات و دل بستن به آرزوهای دور ، قوه تفكر را تضعیف و از رشد آن می كاهد و در نتیجه اوهام و تخیلات جای آن را می گیرد .

تفكر از دیدگاه قرآن