عوامل فردی موثر در پیشرفت تحصیلی

هدف از این تحقیق پایان نامه بررسی عوامل فردی موثر در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان می باشد.

مطالعات نشان داده اند که ویژگیهای فردی دانش آموز از قبیل؛ سلامت روان دانش آموز، انگیزش، درگیری در فعالیتهای مدرسه و تلاش دانش آموز، همه تأثیرات معناداری بر پیشرفت فراگیر دارد(انگین دمیر،۲۰۰۹). که در اینجا عوامل فردی در سه دسته کلی عوامل شناختی، عوامل عاطفی و عواملبینابین بحث می شوند.

عوامل شناختی
عوامل شناختی به تمام توانایی های روان شناختی همبسته با دانستن و تفکر اطلاق می شود. این توانایی ها در قلمرو آموزش و پرورش از توجه فراوانی برخوردارند زیرا در تعیین میزان سهولت یادگیری فراگیران، و بنابراین در تشخیص اینکه آنها از لحاظ کاری پیشرفته اند یا افرادی دچار مشکلات ویژه یادگیری، نقش دارند. از جمله این عوامل شناختی تفکر و هوش می باشند.

تفکّر
از آنجا که یادگیری به کسب تجربه، افزوده شدن پاسخها و اطلاعات تازه به خزانه رفتاری و اطلاعاتی یادگیرنده، یا ایجاد تغییر در پاسخها و اطلاعات گفته می شود، در حالیکه در تفکّر یادگیریهای گذشته مورد استفاده قرار می گیرند، پس تفکر و یادگیری دو فرایند متفاوتند. با این حال، چون که دستکاری و بازسازی یادگیریهای گذشته (یعنی تفکر)می تواند به یادگیری های تازه بینجامد، پس یادگیری و تفکر از هم جداشدنی نیستند، بلکه مکمل یکدیگرند(سیف،۱۳۹۱).بدیهی است برای نیل به پیشرفت تحصیلی، آنچه برای یادگیرنده نقش محوری دارد توانایی تفکّر روشن و منطقی است؛ به عبارت دیگر، یادگیرنده باید قادر به پیگیری خط استدلال، درک مفاهیم و آغاز پرس و جو باشد. در اینجا مهم موضوع مورد مطالعه یادگیرنده نیست، شکست او در فهم آنچه از او خواسته شده، یا ناتوانی در شناسایی و اقدام برای حل مسائل مطرح شده است که از موانع آشکار در برابر پیشرفت تحصیلی به شمار می آیند(فونتانا،۱۳۸۲).

 هوش
هرچند که عموماً هوش به عنوان توانایی حل مسئله و سازگاری با محیط فرض می شود(تاکمن و مونتی ۲۰۱۱ به نقل از سیف ۱۳۹۱)، اما نمی توان تعریف مشخصی از هوش به دست داد که مورد توافق همه روانشناسان وابسته به رویکردهای مختلف باشد. با این حال، عناصری از هوش وجود دارند که مورد توافق غالب پژوهشگران است. گیج و برلاینر(۱۹۹۲) این عناصر را در سه دسته توانایی پرداختن به امور انتزاعی، توانایی حل کردن مسائل، توانایی یادگیری قرار داده اند(سیف،۱۳۹۱). اگر هوش را توانایی یافتن روابط و به کار بردن این روابط برای حل مسائل بینگاریم، در می یابیم که غالب فعالیتهای فراگیران از هوش تأثیر می پذیرد(فونتانا،۱۳۸۲).معلوم شده است درصدی از افت تحصیلی به علت ناتوانی ذهنی است. با هوش بودن یکی از ویژگیهای دانشجویان موفق تلقی شده است. البته لازم به ذکر است که توانایی ذهنی می تواند به دلیل تجارب مختلف اجتماعی و آموزشی افزایش یابد(تمنائی فرو همکاران،۱۳۸۶).

.
.
.

فهرست مطالب

پیشرفت تحصیلی    1
پیشرفت تحصیلی    2
۲-۱-۱- عوامل فردی مؤثر در پیشرفت تحصیلی    2
۲-۱-۱-۱- عوامل شناختی    2
۲-۱-۱-۱-۱-تفکّر    3
۲-۱-۱-۱-۲- هوش    3
۲-۱-۱-۲- عوامل عاطفی یادگیری    5
۲-۱-۱-۲-۱- انگیزش    6
۲-۱-۱-۲-۲- عزت نفس    7
۲-۱-۱-۲-۳- اضطراب امتحان    8
۲-۱-۱-۳- شرایط جسمانی فراگیران    11
۲-۱-۱-۴- سایر عوامل فردی    12
۲-۱-۱-۴-۱- صفت های شخصیت    12
۲-۱-۱-۴-۲- سبکهای یادگیری    14
۲-۱-۱-۴-۳- سبکهای تفکّر    15
۲-۱-۲- عوامل اجتماعی مؤثر در پیشرفت تحصیلی    15
۲-۱-۲-۱- عوامل خانوادگی    15
۲-۱-۲-۲- عوامل مربوط به آموزشگاه    17
شکل ۲-۱- طرح نظری عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی    19
۲-۲-۶- تاریخچه ای از رابطه سبک تفکر و پیشرفت تحصیلی    20
۲-۴- پیشینه تحقیقات  داخلی و خارجی انجام شده در مورد موضوع    23
جدول ۲-۳-پیشینه پژوهشهای داخلی در رابطه با موضوع    32
جدول ۲-۴- پیشینه پژوهشهای خارجی در مورد موضوع    38
فهرست منابع    40