قواعد عربی (1) و (2)

عربی (1) و (2)

قواعد عربی (1) و (2)

كلمه در زبان عربی به سه نوع تقسیم می شود : 1- اسم 2- فعل 3- حرف

1ـ اسم : كلمه ایست كه دارای معنی می باشد اما زمان ندارد .

2ـ فعل : كلمه ایست كه دارای معنی و زمان می باشد .

3ـ حرف : كلمه ایست كه نه معنی دارد و نه زمان بلكه برای مقاصد مختلف در بین اسم و فعل به كار می رود.

« اسم »

اسم در عربی از نظر جنس و عدد تقسیماتی دارد .

1ـ مذكر : بر جنس نر دلالت می كند .

اسم از نظر جنس :

2ـ مونث : برجنس ماده یا هر كلمه ای كه علامت مونث را داشته باشد .

1)ه : التلمیذه ، المعلمه ، المدرسه

علائم مونث : 2)الف مقصوره ( ا – ی ) : كبری ، لیلی ، دنیا ، علیا

3) الف ممدوده : ( اء ) زهراء ، حمراء ، سوداء

نكته : در زبان عربی بعضی كلمات با وجود نداشتن علائم مونث ، مونث فرض می شوند ، و به این گونه كلمات « مونث معنوی » می گویند كه عبارتند از :

ارض ، شمس ، نفس ، حرب ، بئر ، نار ، دار ، اسامی شهرها و كشورها و

اجزای زوج بدن مانند عین ، ید ،‌رِجل ، اُذن و …

نكته : برای اسم های بالا فعل و ضمیر ، اسم موصول و اسم اشاره و … بصورت « مفرد مونث » می‌آید.

1ـ مفرد

1ـ انِ : والدان ، جنتان ، بحران

اسم از نظر عدد 2ـ مثنی

2ـ ینِ : والدین ،‌جنتین ،‌بحرین

1ـ مذكر سالم

3ـ جمع 2ـ مونث سالم

3ـ مكسّر ( تكسیر )

1ـ ونَ : معلمون ، ظالمون ، صادقون ، منتصرون

جمع مذكر سالم :

2ـ ینَ : معلمینَ ، ظالمینَ ، صادقینَ ، منتصرینَ

جمع مونث سالم : «‌ ات » : تلمیذات ،‌معلمات ، جنّات ،‌آیات

جمع مكسر ( تكسیر ) : جمعی است كه علامت های مرسوم جمع را ندارد و به عبارتی جمع های بی قاعده هستند و راه یادگیری آن حفظ كردن آنها می باشد : تجارب ، مدارس ، ابرار ، اصوات ، كُفّار ، سنین ، قرون .

دانش آموزان عزیز توجه داشته باشند كه ما در پایان جزوه جمع های مكسر موجود در كتابهای درسی را خواهیم آورد و می توانند از آن استفاده كنند .

نكته : بعضی از اسم ها در آخرشان علائمی نظیر ان ، ین و ات دارند اما مثنی یا جمع مذكر یا مونث نیستند بلكه جمع مكسر می باشند مانند :

ابدان ، ادیان ، مساكین ، جُدران ، اموات ، اصوات ، اوقات و ابیات

«‌مبحث فعل »

فعل : كلمه ای است كه بر انجام گرفتن كاری یا حالتی در زمانی مشخص مانند : گذشته ، حال ، آینده دلالت می‌كند .

انواع فعل : 1ـ ماضی 2ـ مضارع

1ـ فعل ماضی : فعلی است كه بر زمان گذشته دلالت می كند و دارای 14 صیغه می باشد . كه 6 صیغه آن غائب و 6 صیغه آن مخاطب و 2 صیغه آن متكلم می باشد . مانند :

نمونة صرف فعل ماضی :

1ـ كَتَبَ 7ـ كَتَبْتَ

مذكر 2ـ كتبا مذكر 8ـ كَتبتما

3ـ كتبوا 9ـ كتبتم 13ـ كتْبتُ

غائب 4ـ كَتَبَتْ مخاطب 10ـ كتبتِ متكلم

مؤنث 5ـ كتبتا مؤنث 11ـ كتبتما 14ـ كتبنا

6ـ كتبْنَ 12ـ كتبتن

علائم فعل ماضی را می توان بدین صورت آموخت :

1ـ ـ 4ـ تْ 7ـ تَ 10ـ تِ 13ـ تُ

2ـ ا 5ـ تا 8ـ تما 11ـ تما 14ـ نا

3ـ وا 6ـ نَ 9ـ تُمْ 12ـ تُنَّ

نكته : فعل ماضی همیشه با حرف (ما ) منفی می شود اما فعل مضارع معمولا با (لا ) منفی می‌شود.

2)فعل مضارع : كه بر زمان حال یا آینده دلالت می كند و دارای 14 صیغه است . مانند :

1ـ یَكتُبُ 7ـ تَكتُبُ

مذكر 2ـ یكتبان مذكر 8ـ تكتبان

3ـ یكتبون 9ـ تكتبون 13ـ اَكتُبُ

غائب 4ـ تَكتُبُ مخاطب 10ـ تكتبینَ متكلم

مؤنث 5ـ تكتبان مؤنث 11ـ تكتبان 14ـ تَكتُبُ

6ـ یَكتُبْنَ 12ـ تكتبن

علائم فعل مضارع را می توان بدین صورت آموخت :

1ـ یـ (ـُـ) 4ـ ت (ـُـ) 7ـ ت (ـُـ) 10ـ ت ین 13ـ ا (ـُـ)

2ـ یـ ان 5ـ ت ان 8ـ ت ان 11ـ ت ان 14ـ ن (ـُـ)

3ـ یـ ون 6ـ یـ ن 9ـ ت ون 12ـ ت ن

برای یادگیری صرف فعل های ماضی و مضارع می توان فعل های زیر را صرف كرد

جَلَسَ ، یَجْلِسُ / خَرَجَ ، یَخْرُجُ / نَصَرَ ، یَنصُرُ / عَلِمَ ، یَعلَمُ

نكته : از فعل مضارع می توان فعل های امر ، نهی ، نفی و مستقبل را ساخت .

1)طریقه ساختن فعل امر مخاطب :

فعل امر مخاطب از 6 صیغه مضارع مخاطب ساخته می شود بدین صورت كه :

1ـ حرف ( ت ) از اول مضارع حذف می شود .

2ـ آخر مضارع مجزوم می شود یعنی ضمه آخر (ـُـ) ساكن و اگر نون داشته باشد حذف می شود (بحز صیغه‌12‌) .

3ـ حال اگر اولین حرف باقی مانده ساكن باشد به اول فعل همزه ( ا ) اضافه می كنیم و حركت همزه بر اساس حرف عین الفعل ( دومین حرف اصلی ) معین می شود كه اگر عین الفعل « فتحه یا كسره » باشد به همزه « «كسره» می دهیم و اگر ضمه باشد به همزه « ضمه » می دهیم . مانند:

تَكْتُبُ اُكتُبْ تَجْعَلُ اِجعَلْ تَضْرِبُ اِضرِبْ

تَكْتُبان اُكتبا تَجْعَلان اِجعَلا تَضرِبان اِضرَبا

تَكتُبون اُكْتبوا تَجْعَلونَ اِجعَلوا تَضرِبون اِضرِبوا< /p>

تَكتُبین اُكتبی تَجعَلین اِجعلی تضربین اِضربی

تَكتُبان اُكتبا تَجعلان اِجعلا تضربان اِضربا

تكتبن اُكتبن تَجْعَلْنَ اِجعلن تضربن اِضربن

طریقه ساختن فعل نهی :

علامت فعل نهی ( لا ) می باشد كه بر سر فعل می آید و آخر آن را مجزوم می كند . یعنی ضمه را ساكن و نون را حذف می كند ( به جز صیغه 6 و 12 ) مانند :

تَكتَبُ لا تكتُبْ تكتبین لا تكتبی

تكتبان لا تكتبا تكتبان لا تكتبا

تكتبون لا تكتبوا تكتبن لا تكتبن

طریقه ساختن فعل نفی :

علامت فعل نفی نیز ( لا ) می باشد اما در اینجا ( لا ) آخر فعل را مجزوم نمی كند بلكه فقط معنای مضارع را منفی می كند .

یكتبُ لا یكتبُ تكتُبُ لا تكتُبُ

یكتبانِ لا یكتبانِ تكتبان لا تكتبا

یكتبون لا یكتبونَ یكتبن لا یكتبن

طریقه ساختن فعل مستقبل :

هرگاه دو حرف ( س و سوف ) را بر سر فعل مضارع بیاوریم فعل مستقبل ساخته می شود .

یكتب سیكتب ( خواهد نوشت ) سوف اكتب (خواهم نوشت)

تكتب ستكتب( خواهی نوشت ) سوف نكتب ( خواهیم نوشت )

1ـ امر اُكتبْ بنویس

تكتُبُ ( می نویسی ) : 2ـ نهی لا تكتبْ ننویس

3ـ نفی لا تكتبُ نمی نویسی

4ـ مستقبل ستكُتبُ خواهی نوشت

صرف صیغه افعال با اصطلاح عربی آنها