مبانی نظری وپیشینه تحقیق سرمایه اجتماعی

مبانی نظری وپیشینه تحقیق سرمایه اجتماعی

توضیحات: فصل دوم تحقیق کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو تحقیق

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)

نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه

در هر پژوهش آشنایی با کارهای تحقیقاتی قبلی و نظریه­های مربوط به موضوع و آگاهی از وجوه مشابهت­ها و تفاوت­های موضوع مورد مطالعه با آن ضروری به نظر می­رسد. در واقع هیچ کس نمی­تواند مدعی باشد که بضاعت علمی­اش او را از خوشه­چینی در این دستاوردها بی­نیاز می­سازد. (کیوی و کامپنهود، 1370، ص36)

1-1-2 تحقیقات داخلی

– پژوهش « سرمایه اجتماعی شبکه و اینترنت» توسط عبدالله گیویان و احمد غلامی ناصرآبادی در سال 1388 انجام شده و در این تحقیق رابطه استفاده از اینترنت و سرمایه اجتماعی شبکه­ای کاربران اینترنت، بررسی می­شود. بنا به ضرورت و مناسبت موضوع ، از روش پیمایشی با تکنیک مصاحبه حضوری استفاده شده است . مهم­ترین نتایج تحقیق بدین قرار است:

الف. رابطه مثبتی بین میزان استفاده از اینترنت و سرمایه اجتماعی شبکه­ای برقرار است.

ب. بین استفاده اجتماعی از اینترنت و افزایش سرمایه اجتماعی رابطه معناداری برقرار است

ج. بین نوع رشته تحصیلی پاسخگو و نوع استفاده از اینترنت رابطه معناداری برقرار نیست.( گیویان، غلامی ناصر آبادی، 1388 )

– در پژوهش « نقش رسانه در سرمایه اجتماعی » که توسط محمود یعقوبی دوست انجام شده ، به این نتیجه رسیده است که رادیو و تلویزیون تأثیر فراوانی بر مخاطبان دارند که این تأثیر از نیاز روزانه مردم به اطلاعات و اخبار جدید و پر کردن اوقات فراغتشان یا بهره گیری از آنها به وجود می­آید. محقق بر کارکردی که رادیو و تلویزیون در زمینه تغییر نگرش و افکار و رفتار مخاطبان، تغییر فرهنگ عمومی، اثر­گذاری بر باورهای مردم و هدایت افکار عمومی دارد و نیز کارکرد بالا بردن مشارکت سیاسی مردم و … اشاره می­کند و معتقد است که رادیو و تلویزیون ابزارهای دولتند و انتظار بر این است که اخبار و برنامه­های آنها به تقویت برخی از شاخص­های سرمایه اجتماعی بپردازند. ( یعقوبی دوست ، بی تا )

– در پژوهش « میزان اعتماد مردم به بخش خبری رسانه­ها » توسط سمیرا کلهر با همکاری عباس عبدی در سال 1378 انجام شده ، محقق ضمن اشاره به کارکردهای متنوع رسانه ها در عرصه حیات اجتماعی به بحث در مورد مبانی تئوریک خود می­پردازد. وی با استفاده از تئوری مازلو، به طرح ارتباط نیاز به امنیت و بروز احساس بی اعتمادی می­پردازد. نبود امنیت نسبت به محیط، منجر به بی اعتمادی به نظام سیاسی می­گردد. در این تحقیق میزان استفاده از رادیو، مطالعه روزنامه، نحوه کسب خبر و میزان علاقه به انواع خبر مورد توجه بوده است. از این رو رسانه­های مورد بررسی علاوه بر رادیو و تلویزیون، شامل مطبوعات و هفته نامه­های خبری نیز هست. این پژوهش در پنج شهر تهران، تبریز، مشهد، بوشهر، بندرعباس با نمونه آماری 729 نفر انجام شده و جامعه آماری آن شامل افراد 20 تا 34 سال بوده است. در این پژوهش ادعا شده است که میزان اعتماد مردم به تلویزیون و اخبار آن 18 درصد است . ( کلهر، 1378، 46 )

– اعتماد به تلویزیون و عوامل موثر بر آن، پژوهشی است از علی اصغر پورمحمدی(1377)، محقق پس از ذکر کارکردهای سیاسی-اجتماعی اعتماد و تعریف این متغیر به تبیین تئوریک آن پرداخته و از نظریات افرادی چون گیدنر، هابز، مارکس، لاهمن، پارسونز و چلبی استفاده کرده است. مدل تحقیق محقق در این بررسی سه دسته عوامل را شامل می شود: عوامل ساختاری برون­سازمانی، عوامل درون­سازمانی و عوامل فردی. هر کدام از این عوامل دارای مولفه­ها و شاخص­های جزیی­تری است. برای سنجش متغیر وابسته، یعنی میزان اعتماد به تلویزیون، از تکنیک برش قطبین و طیف لیکرت استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، مردم عادی ساکن در مناطق 6، 3 و 16 تهران هستند که 600 نفر آنها با روش خوشه ای انتخاب شده­اند.

نتایج کلی این تحقیق:

-میانگین احساس تعلق به تلویزیون 74/3 (بالاتر از متوسط) برآورد شده است.

-میانگین ارزیابی پاسخگویان از میزان سهیم شدن آنها در تصمیمات و برنامه­ریزی تلویزیون 09/2 است

-ارزیابی از میزان صداقت تلویزیون 2/3 می باشد (بالاتر از متوسط)

-ارزیابی کلی اعتماد به تلویزیون در حد بالاست. (05/56)

-شاخص کلی اعتماد به تلویزیون (3/21) در حد زیاد و بسیار زیاد است

-تلویزیون بعنوان گروه مرجع، تاثیر نسبتاً شدیدی در میزان اعتماد به خود تلویزیون داشته است. (جوادی­یگانه، فروزان و قنبری، 1384، ص149)

– بررسی اعتماد اجتماعی و عوامل موثر بر آن و چگونگی ن
قش رسانه­ها در افزایش آن

عنوان نظرسنجی است که توسط احمد عبدالملکی در سال 1386 انجام شده است. این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی انجام شد و بر اساس آن از 840 نفر از افراد 18 سال و بالاتر ساکن شهر تهران که به شیوه نمونه­گیری خوشه­ای سه مرحله انتخاب شده­اند، در تاریخ 13/5/86 مصاحبه حضوری به عمل آمد. نتایج این تحقیق به شرح ذیل است:

1- بر اساس نتایج پژوهش حاضر، 8/64 درصد پاسخگویان، در حد خیلی زیاد و زیاد معتقد بوده­اند امروزه کمتر می­توان به دیگران اعتماد کرد. اعضای خانواده 92 درصد، بستگان 4/47، دوستان و آشنایان 4/23، بیشترین میزان اعتماد پاسخگویان را به خود اختصاص داده­اند.

2- در بین مشاغل مختلف، معلمان 9/72 درصد، پزشکان 6/59 و نیروی انتظامی 2/59 بیشترین و بازاریان 6/12، مغازه­دارها 2/19 و مشاغل فنی 4/21، کمترین میزان اعتماد پاسخگویان را به خود اختصاص داده­اند.

3- جلب اعتماد مردم به رسانه­ها 7/26 درصد، تولید برنامه (فیلم و سریال) در زمینه اعتماد 1/23 و تولید برنامه­های آموزشی و میطگرد 9/11، مهم­ترین پیشنهادهای پاسخگویان برای افزایش اعتماد به یکدیگر به وسیله صدا و سیما است.

4- پنداشت فرد از وضعیت ساختاری جامعه، مهم­ترین عاملی است که تعیین کننده میزان اعتماد فرد است. از نظر پاسخگویان، شاخص وضعیت ساختاری جامعه از ترکیب چهار شاخص میزان رعایت هنجارها، میطان پاسخگویی نهادها به مردم، میزان شفافیت نهادها و میزان ثبات جامعه به دست آمده است.

5- هرچه احساس موفقیت فرد در زندگی بیشتر باشد، اعتماد اجتماعی او بالاتر خواهد بود. با افزایش سن، اعتماد اجتماعی فرد افزایش می­یابد. مردان بیشتر از زنان، به دیگران اعتماد می­کنند.

6- با افزایش تحصیلات، اعتماد اجتماعی افراد کاهش می­یابد. هرچه اعتماد فرد به کار گروهی بیشتر باشد، اعتماد اجتماعی او بالاتر خواهد بود. ( حسین­پور، 1389، ص137)

– وسایل ارتباط­جمعی و تغییر ارزش­های اجتماعی^[1]

این پژوهش توسط فرامرز رفیع­پور در سال 1378 انجام گرفته است. در این تحقیق، اثرات چند فیلم سینمایی، چند سریال، ویدئو و چند روزنامه بر روی ارزش­های مخاطبان آنها مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج این تحقیق، در جریان انتقال ارزش­های سریالهای تلویزیونی و فیلم­های سینمایی از 1365 به 1375، تغییر مسیر کلی اتفاق افتاده است، به نحوی که ارزش­های انتقالی در سال 1375، دال بر ترویج فرهنگ مادی، ارزش­های مادی و رفاه­گرایی است. از دید محقق، آزادسازی ویدئو سبب گسترش فرهنگ موجود در فیلم­های خارجی شد و باعث کاهش تقلید و پایبندی آنها به ارزش­های دینی شده است. (رفیع­پور، 1378، ص87) محقق مدعی است که عملکرد رسانه­های جمعی در طی سالهای اخیر در جهت القاء ارزش­های مادی به جامعه و کاهش تقیّد به ارزش­های دینی و میل به مصرف­گرایی و فردگرایی شده است. از دید محقق، برایند کلی عملکرد رسانه­ها در طی سالهای اخیر (1378-1365) در تقویت سرمایه­های اجتماعی نقش مثبتی نداشته است و سبب افزایش آشفتگی اجتماعی و انحرافات، کاهش اعتماد اجتماعی، کاهش رضایت و انسجام اجتماعی و بسیاری دیگر از بیماریهای اجتماعی شده است. ( رفیع­پور، 1378، ص108)

2-1-2 تحقیقات خارجی

– تام رایس^[2]: سرمایه اجتماعی و عملکرد حکومتی در اجتماعات آیوا

تام رایس(2001) در این مطالعه به بررسی سرمایه اجتماعی با عملکرد حکومت در سطح اجتماعات یعنی شهرک های آیوا پرداخت. او به این منظور از نظرات حدود 100 نفر از ساکنان 114 اجتماع آیوا، داده های مطالعه خود را تشکیل داد. داده ها به نظرات شهروندان درباره میزان سرمایه اجتماعی و پاسخگویی و کارآمدی حکومتهای محلی اشاره داشت. تحلیل رایس از داده­ها نشان داد که رابطه روشنی میان سرمایه اجتماعی و عملکرد حکومت محلی وجود دارد. در شهرهایی که سرمایه اجتماعی بیشتری داشتند، شهروندان حکومتهای محلی خود را پاسخگوتر و کارآمدتر تعریف کرده بودند. تحلیل­های دیگر رایس نشان داد که سرمایه اجتماعی با محافظت از خیابان­ها و پارک های عمومی شهر ارتباط دارد. حتی با کنترل کردن دیگر عوامل اجتماعی –اقتصادی، این روابط به طور معنادار پابرجا می­ماند. (ایزدی جیران و جاوید، 1389، ص83)

– در تحقیق آیا رادیو و تلویزیون موجب تخریب سرمایه اجتماعی می شود؟ که توسط بنجامین ای اولکن^[3] انجام شده و توسط عالیه شکربیگی و زهره رجبی­شایان شده است، اثر رادیو و تلویزیون بر مشارکت و اعتماد در گروه­های اجتماعی و اعمال کنترل بر دهکده­های اندونزی بررسی شده است. به منظور شناختن اثر رادیو و تلویزیون به مولفه­های یاد شده در اندونزی، از دو متغیر خارجی استفاده شده است: اولین متغیر نوسانات قدرت سیگنال در کوه­های شرقی و مرکز جاوه است و دومین متغیر، بر اساس معرفی فضا و زمان تلویزیون خصوصی در اندونزی است. محقق با استفاده از این دو رویکرد، دریافته است که با زیاد شدن کانال­های صوتی و تصویری، زمان تماشای تلویزیون و گوش دادن به رادیو افزایش می­یابد که همین امر باعث کم شدن مشارکت و اعتماد در سازمان­ها و جامعه می­شود. (ای اولکن، 1388)

[1]. Social Values

[2] .T. Rice

[3]. Bengamin A. Olken