مبانی نظری و پیشینه تحقیق پاداش در سازمان

«پاداش‌ها» سوخت و راهنمای اصلی انگیزش هستند. آنها سبب یا خالق انگیزه نیستند بلکه نقش آنها پشتیبانی از انگیزه اصلی و قرار دادن آن در جهت درست برای تسهیل اجرای استراتژی است. پاداش‌های نامناسب موجب بی‌انگیزگی حتی در افرادی با کارآیی خوب می شود. (Lawrence. G.HREBINIAK, 2005; 187-192)

بررسی کارآیی شیوه های پاداش دهی برای انگیزش بیشتر حائز اهمیت است. چرا که اگر از ابزار «پاداش» بدرستی استفاده نشود و افراد و گروه های کاری پاداشی نادرست دریافت کنند و به جای آنکه برای انجام دادن کار‌های نادرست تنبیه شوند یعنی با آنکه رفتار و عملکردهایی که در تناقض یا مضر به نتایج اجرایی مورد انتظار هستند، انجام داده اند باز هم پاداش بگیرند، آنگاه اجرای استراتژی و در نتیجه مدیریت استراتژیک لطمه خواهد دید. زیرا پاداش‌های مناسب و خوب به اهداف استراتژیک یا اهداف کوتاه مدت که از استراتژی کلان مشتق شده‌، گره خورده اند.

بسیاری از صاحبنظران علوم اداری و مدیریت بر این باورند که نخستین و نهایی ترین هدف افراد از پذیرش شغل برخورداری مادی و دریافت حقوق و دستمزد است. از طرفی اگر منابع انسانی را برجسته ترین ابزار دستیابی به هدفهای مدیریت بدانیم به سهولت در می یابیم که امر پرداخت حقوق و دستمزد جایگاهی بس حساس در قلمرو مدیریت دارد. شمار فراوانی از اعتصابات کارگری و حتی کارمندی، کم کاریها، عدم انگیزش و نارضایتی های شغلی، موارد ترک خدمت و …. زاییده بی توجهی به انگیزه های مادی و نابرابریهای پرداخت، کمبود مقررات و روشهای منظم، منطقی و منصفانه حقوق و دستمزد و پاداش است.( بووی، ۱۳۷۸؛ ۱۸)

یکی از مهمترین وظایف مدیران منابع انسانی طراحی و اجرای سیستمهای پاداش و جبران خدمات است. منظور از واژه جبران خدمات اشاره به تمام پاداشهای درونی و بیرونی سازمان است که کارکنان درمقابل همکاری با سازمان دریافت می دارند.

طراحی سیستمهای پرداخت به منظور دستیابی به چند هدف است که مهمترین آنها عبارتست از ارائه حقوق و پاداش منصفانه و مناسب به تمام کارکنان. علاوه بر این ضمن ایجاد درآمد برای کارکنان باید شرایطی فراهم آورد تا سازمان به طور رقابتی در بازار فعالیت کند. مقوله اخیر حائز اهمیت است بخصوص با توجه به این حقیقت که بسیاری از سازمانها بیش از ۵۰ درصد هزینه شان مستقیماً اختصاص به حقوق و مزایای کارکنان دارد. 

فهرست مطالب

فصل دوم؛ مبانی نظری پژوهش و مروری بر تحقیقات پیشین    ۱۷
۲-۱- مقدمه    ۱۸
۲-۲- اهداف مدیریت منابع انسانی    ۱۸
۲-۲-۱- هدفهای اجتماعی    ۱۸
۲-۲-۲- هدفهای سازمانی    ۱۸
۲-۲-۳- هدفهای عملیاتی    ۱۹
۲-۲-۴- هدفهای فردی    ۱۹
۲-۳- جایگاه نظام پاداش در مدیریت منابع انسانی    ۱۹
۲-۴- رابطه پاداش و انگیزش    ۲۰
۲-۵- تعریف انگیزش    ۲۲
۲-۶- نشانه‌های انگیزش    ۲۳
۲-۷- نظریات انگیزشی    ۲۳
۲-۷-۱- نظریه‌های محتوایی    ۲۳
۲-۷-۲- نظریه‌های فرآیندی    ۲۸
۲-۸- انواع پاداش    ۳۳
۲-۸-۱- پول    ۳۳
۲-۸-۲- مزایا    ۳۴
۲-۸-۳- مزایای غیرنقدی    ۳۴
۲-۸-۴- پاداش درونی    ۳۴
۲-۸-۵- پاداش بیرونی    ۳۵
۲-۸-۶- نکاتی درباره اعطای پاداش درونی و بیرونی    ۳۶
۲- ۹- ارزیابی عملکرد و پاداش    ۳۷
۲-۹-۱- تعریف ارزیابی عملکرد    ۳۷
۲-۹-۲- خطاهای ارزیابی عملکرد    ۳۸
۲-۹-۳- روشهای ارزیابی عملکرد    ۳۸
۲-۹-۴- ارتباط سیستم ارزیابی عملکرد با پاداش    ۳۸
۲-۹-۵- مدل جامع رابطه بین پاداش و عملکرد    ۴۰
۲-۹-۶- فرایند مبادله    ۴۳
۲-۱۰- مبانی اعطای پاداش    ۴۴
۲-۱۰-۱- عضویت در سازمان    ۴۴
۲-۱۰-۲- حضور در سازمان    ۴۵
۲-۱۰-۳- عملکرد    ۴۵
۲-۱۰-۴- ارشدیت    ۴۶
۲-۱۰-۵- تخصص    ۴۶
۲-۱۰-۶- دشواری کار    ۴۶
۲-۱۰-۷- قضاوت و تصمیم گیری    ۴۶
۲-۱۱- سیستمهای پاداش    ۴۷
۲-۱۱-۱- محرمانه بودن پرداخت    ۴۷
۲-۱۱-۲- سیستمهای پرداخت مشارکتی    ۴۸
۲-۱۱-۳- سیستمهای پاداش قابل انعطاف    ۴۸
۲-۱۲- مدیریت پاداش کارکنان    ۴۹
۲-۱۲-۱- اهداف مدیریت پاداش    ۴۹
۲-۱۲-۲- مدل مدیریت پاداش کارکنان    ۴۹
۲-۱۲-۳- عوامل اثر گذاری برخط مشی های مدیریت پاداش    ۵۱
۲-۱۳- ویژگیهای سیستم پاداش مؤثر    ۵۲
۲-۱۳-۱- اهمیت    ۵۲
۲-۱۳-۲- انعطاف    ۵۳
۲-۱۳-۳- فراوانی(دفعات)    ۵۳
۲-۱۳-۴- آشکاری    ۵۳
۲-۱۳-۵- توزیع منصفانه    ۵۴
۲-۱۴- برخی دلایل ناکام بودن پرداخت پاداش    ۵۵
۲-۱۴-۱- چرا غالبا پاداشها ایجاد انگیزه نمی کنند؟    ۵۵
۲-۱۴-۲- چرخه معیوب    ۵۶
۲-۱۵- سیستمهای مشوق    ۵۷
۲-۱۶- برخی روشهای متداول پرداخت پاداش به مدیران    ۵۸
۲-۱۶-۱- روشهای سنتی    ۵۸
۲-۱۶-۲- روش های تعدیل شده    ۶۱
۲-۱۶-۳- شیوه های متداول اعطای پاداش به مدیران شرکتها در ایران    ۶۲
۲-۱۷- چارچوبی برای مدیریت پاداش برپایه ملاک(EBRM)    ۶۳
۲-۱۸- نگاهی به وضع کنونی پرداخت پاداش در شرکت پارس خودرو    ۶۸
۲-۱۹- خلاصه فصل    ۶۹

منابع تحقیق   

فهرست جدول ها

جدول ۲-۱- میزان استفاده از ارزیابی عملکرد در سازمانها    ۳۹
جدول ۲-۲- شیوه های پاداش دهی در ایران    ۶۲
جدول ۲-۳- روشهای استفاده شده توسط پاسخ دهندگان به تحقیق سایت ای ریوارد درباره ارزیابی اثربخشی پاداش    ۶۳
جدول ۲-۴- مؤلفه های مدیریت پاداش برپایه ملاک (EBRM)    ۶۶
جدول ۲-۵- اهداف پاداش و ضوابط موفقیت    ۶۷

فهرست شکلها و نمودارها
شکل۲-۱- نارضایتی های ناشی از یک سیستم پرداخت    ۲۰
شکل۲-۲- مقایسه تئوری‌های محتوایی انگیزش    ۲۸
شکل۲-۳- فرآیند ذهنی نظریه برابری    ۳۰
شکل ۲-۴- مدل پورتر و لاولر    ۴۱
شکل۲-۵- مدل مدیریت پاداش کارکنان    ۵۱
شکل ۲-۶-عوامل اثرگذار بر خط مشی های مدیریت پاداش    ۵۲
شکل۲-۷- چرخه معیوب عدم توجه به منافع مدیر    ۵۷
شکل۲-۸- چارچوب مدیریت پاداش برپایه ملاک (EBRM)    ۶۵