کیفیت روابط زناشویی و بررسی رویکردها و برنامه های پیشگیری از درماندگی زناشویی

هدف از این پایان نامه کیفیت روابط زناشویی و بررسی رویکردها و برنامه های پیشگیری از درماندگی زناشویی می باشد

در گذشته درمانگران به پیشگیری علاقه و تعهد کمتری نشان می دادند، اما اخیراً به امکان پیشگیری از درماندگی زناشویی توجه بیشتری شده است. رویکردهای پیشگیری بر زوج هایی تمرکز دارند که هنوزمشکلات رابطه ای عمده ای را تجربه نکرده اند. برنامه های پیشگیری بیشتر بر الگوهای روانی آموزشی و مهارت و شایستگی مبتنی هستند و برتوانمندی ها و سلامتی زوج توجه دارند. اگرچه این رویکردها از عوامل مخاطره انگیزی همچون سبک های ارتباطی نادرست، الگوهای تعاملی آسیب زا و نگرش های منفی غافل نیستند، اما بیشتر تاکیدشان بر رشد نگرش های مثبت ورضایتبخش دوسویه، سبک های ارتباط و الگوهای صمیمیت است. 

به عبارت دیگر رویکردهای درمانی اغلب بر الگوهای طبی مبتنی هستند و عموماً به زوج ها با دید و نگرش آسیبی نگاه می کنند، در حالی که رویکردهای پیشگیری این گونه نیستند. به علاوه بیشتر برنامه های پیشگیری دارای اجزاء زیر هستند. آنها آموزشی، مبتنی بر تجربه، دارای ساخت، دارای برنامه،محدود به زمان، مثبت نگر، معمولاً اقتصادی و دارای ساخت و دارای جهت گیری گروهی می باشند. در حالی که مدل های درمانی دارای ساخت کمتر، برنامه ریزی کمتر، جنبه آموزشی کمتر، مثبت نگری کمتر، بدون محدویت زمانی و از نظر هزینه نیز بالا هستند(گینزبرگ ، ۲۰۰۰).

 علی رغم تفاوت های موجود بین پیشگیری و درمان، طی دو دهه گذشته مرزهای بین این دو نوع مداخله تا حدودی از بین رفته است. تاثیر مدل های روانی-آموزشی در درمان و حوزه های بهداشت روانی، تمرکز بر مداخله هایی که از نظر هزینه مقرون به صرفه بوده و دارای کارایی باشند و رشد درمان های کوتاه مدت، در کمرنگ شدن مرزهای این دو حوزه موثر بوده اند. امروز استفاده از مدل ای درمانی در مداخله های پیشگیری و کاربرد مدل های پیشگیری در زمینه درمان رواج بیشتری یافته است. بنابراین می توان گفت که مشخص کردن مرز بین پیشگیری، توانگرسازی و درمان تاحدودی غیر ممکن است(برگر و هنا، ۱۹۹۹).پیشگیری شامل هر نوع رویکرد، طریقه یا روش است که برای اصلاح شایستگی و عملکرد بین فردی برای افراد و در اینجا به ویژه  برای همسران، طراحی می شود(برگر و هنا،۱۹۹۹). 

فهرست مطالب

۲-۱- مقدمه    4
۲-۲- کیفیت روابط زناشویی    4
۲-۲-۱- رضایتمندی زناشویی    4
۲-۲-۲- سازگاری زناشویی    5
۲-۲-۳- تعریف کیفیت زناشویی    6
۲-۲-۳-  نظریه های تبیین کننده کیفیت روابط زناشویی    8
۲-۲-۳-۱-  نظریه لیوایز و اسپنیر    8
۲-۲-۳- ۲-  نظریه مارکس    9
۲-۲-۳-۲-۱- ترکیب رمانتیک    11
۲-۲-۳-۲-۲- ترکیب وابستگی- فاصلهای    12
۲-۲-۳-۲-۳- ترکیب جدایی    13
۲-۲-۳-۲-۴- ترکیب همبستگی متعادل    13
۲-۲-۴- رابطه کیفیت روابط زناشویی و موقعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خانواده:    15
۲-۳- رویکردها و برنامههای پیشگیری    17
۲-۳-۱- مدل مربوط به انجمن غنی سازی ازدواج (A. C. M. E)    20
۲-۳-۱-۱- ویژگی ها    22
۲-۳-۱-۲- ساختار برنامه    23
۲-۳-۱-۳- اهداف    23
۲-۳-۱-۴- مهارت ها    23
۲-۳-۲- رویکرد ارتباط زوج (C. C)    24
۲-۳-۲-۱- کیفیت برنامه ارتباط زوج    25
۲-۳-۲-۲- اهداف برنامه    25
۲-۳-۳- برنامه کاربردی عملی مهارت های مربوط به رابطه صمیمانه(P. A. I. R. S)    29
۲-۳-۳-۱- اهداف برنامه    30
۲-۳-۳-۲- چهارچوب عملی    32
۲-۳-۴- برنامه پیشگیری و تقویت رابطه (P. R. E. P)    33
۲-۳-۵- مدل رفتاری – ارتباطی    37
۲-۳-۵-۱- جنبه های پیشگیری مدل رفتاری- ارتباطی    39
۲-۴- غنی سازی روابط(مدل به کار گرفته شده در این پژوهش)    41
۲-۴-۱- تاریخچه غنی سازی روابط    41
۲-۴-۲- پایه های نظری    43
۲-۴-۳- شیوه های مداخله    45
۲-۴-۴- ترکیب و چارت زمانی برنامه های R. E    51
۲-۴-۵- قالبهای زمانی جلسات R. E    52
۲-۴-۶- سبک های درمان R. E:    52
۲-۴-۷- روش های مداخله    54
۲-۴-۸- توالی موضوع در R. E    56
۲-۴-۹- نقش رهبر در جلسات R. E    56
۲-۴-۱۰- پاسخ یا واکنش های خاص رهبر یا درمانگر    57
۲-۴-۱۰-۱- شدن(تبدیل شدن)    57
۲-۴-۱۰-۲-  مشکل گشایی    58
۲-۴-۱۰-۳- شستشو دادن    58
۲-۵- پیشینه پژوهش    61
۲-۵-۱- پیشینه پژوهش در ایران    61
۲-۵-۲- پیشینه پژوهش در خارج از کشور    63
 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی