ابعاد کیفیت زندگی و نحوه اندازه گیری آن

هدف از این تحقیق بررسی ابعاد کیفیت زندگی و نحوه اندازه گیری آن می باشد.
 

مطابق تعریف سازمان بهداشت جهانی (۱۹۹۵)، کیفیت زندگی عبارت است از، درک فرد از وضعیت زندگی خود با توجه به اهداف، انتظارات، استانداردها و علایقش در زمینه فرهنگ و سیستم ارزشی که در آن زندگی می نماید که شامل نگرش فرد نسبت به سلامت فیزیکی، وضعیت روحی روانی و سطح استقلال، ارتباطات اجتماعی، وابستگی های شخصی و تعامل با شرایط محیط می باشد (اولیور و همکاران، ۱۹۹۷).در حال حاضر بیش از یکصد تعریف از کیفیت زندگی در متون علمی وجود دارد، ولیکن بطور کلی کیفیت زندگی بوسیله حیطه هایی که شامل می گردد، تعریف شده است. مانند: سلامت روانی، اعتماد به نفس، شادمانی، سلامتی و رضایت از زندگی (مشیل  و همکاران، ۲۰۰۱). همانطور که گفته می شود، توافق کلی بر تعریف کیفیت زندگی وجود ندارد. کالمن  (1984) کیفیت زندگی را گستره ای می داند که در آن امیدها و آرزوها به تجربه درمی آیند (کالمن، ۱۹۸۴).

فرانس  و پاورز  (1985) کیفیت زندگی را رضایت یا عدم رضایت از ابعادی از زندگی فرد می داند که برای او مهم هستند (فرانس و پاورز، ۱۹۸۵). گرانت  و همکاران (۱۹۹۰) کیفیت زندگی را با ارزیابی مثبت یا منفی فرد از مشخصه ها و خصوصیات زندگی خود در ارتباط می دانند (گرانت و همکاران، ۱۹۹۰ به نقل از شاهنده، ۱۳۸۲). مرکز ارتقاء سلامت دانشگاه تورنتو، کیفیت زندگی را امکانات، فرصت ها و محدودیتهایی که هر فرد در زندگی خود دارد و نشان دهنده تعامل عوامل انسانی و محیطی می باشد تعریف می کند (شاهنده، ۱۳۸۲).

در بسیاری از مطالعات عبارت وضعیت سلامتی و وضعیت عملکرد مترادف با کیفیت زندگی به کار رفته است. برخی کیفیت زندگی را توانایی سازگاری با شیوه زندگی و اعتماد به نفس تعریف کرده اند و برخی دیگر آن را در رابطه با سطوح خوشحالی و رضایت مندی مطرح کرده اند (پرز ، ۱۹۹۹). کوون  کیفیت زندگی را داشتن کنترل بر زندگی آینده، احساس هدفمندی، رضایت از خود و هستی خود تعریف کرده است (کوون، به نقل از شاهنده، ۱۳۸۲). گرانت وپدیلا ، ویژگی های اصلی کیفیت زندگی را رفاه روانی (فعالیتهای روزمره زندگی، اشتها و خواب)، رفاه اجتماعی و ارتباطات بین فردی و رفاه مالی یا اقتصادی می دانند (گرانت و پدیلا، به نقل از کانم و همکاران، ۱۹۹۹). مفهوم کیفیت زندگی امروزه نزد اکثر افراد با عبارتی نظیر خوشی و ناخوشی، آسایش و ناراحتی همراه گردیده است (مک داف  و همکاران، ۲۰۰۰). کارلسون  و همکاران (۲۰۰۰) بیان می کنند: اکثر محققین بر این باورند که تعریف رایجی برای کیفیت زندگی وجود ندارد، اول به این دلیل که کیفیت زندگی دارای ابعاد متعددی است و اجزای زیادی از زندگی شخص را دربر می گیرد و دوم اینکه هر فرد برداشت منحصر به فرد خود را در مورد آن دارد (کارلسون و همکاران، ۲۰۰۰ به نقل از جلالی، ۱۳۸۰). هورن کویست  معتقد است: کیفیت زندگی درجه ای از نیاز به آسایش در ابعاد فیزیکی، اجتماعی و … است و در این باره باید تجربیات افراد از آسایش درنظر گرفته شود (هورنکویست، به نقل از جلالی، ۱۳۸۰).

 در این باره کارلسون به نقل از ناس  (1987) بیان می کند که کیفیت زندگی و رفاه مترادف بوده و فردی از کیفیت زندگی بالا یا رفاه لذت می برد که :
۱-    فعال باشد
۲-    برای دیگران خوب باشد.
۳-    خودباوری داشته باشد.
۴-    یک خلق پایه ای شاد داشته باشد (جلالی، ۱۳۸۰).

فهرست مطالب
کیفیت زندگی    5
۲-۳-۱- تعریف کیفیت زندگی    6
۲-۳-۲-  ابعاد کیفیت زندگی    11
جدول ۲-۱- : ابعاد کیفیت زندگی از دیدگاه فرانس    15
۲-۳-۳- کیفیت زندگی مربوط به سلامت    17
۲-۳-۴-اندازه گیری کیفیت زندگی    18
بخش دوم سوابق و پیشینه تحقیقاتی    19
الف) سوابق در خارج    19
ب) سوابق در داخل    23
منابع و مآخذ    25