افسردگی و اضطراب در معلمان زن و بررسی علل آن

هدف از این پایان نامه افسردگی و اضطراب در معلمان زن و بررسی علل آن می باشد.

تدریس حرفه بسیار جالبی است در عین حال پرچالش و دشوار که امکان بروز استرس در آن زیاد است. استرس آموزگار را می توان تجربه آموزگار از احساسات منفی ناخوشایند از قبیل خشم، ناراحتی، اضطراب، افسردگی و عصبیت ناشی از برخی جنبه های کاری یک آموزشگاه تعریف کرد. استرس زیاد در امر تدریس می تواند نتایج ناخوشایندی به همراه داشته باشد از جمله اینکه استرس طولانی مدت در امر تدریس باعث می شود معلم از کارش لذت نبرد در نتیجه وقت و نیروی کمتری صرف کار آموزش نماید و از کیفیت کار کاسته شود دوم اینکه معلم وقتی استرس را تجربه می کند روی کیفیت ارتباط با دانش آموزان کلاس تأثیر منفی می گذارد علاوه بر این ها استرس طولانی مدت می تواند به بیماری منجر گردد (کریاکو و دیگران ،۱۹۷۸ به نقل از قرچه داغی).

از جمله نشانه ها و علائم استرس در معلمان زن می توان به موارد زیر اشاره نمود:
غیبت کردن، دیرآمدن و میل به ترک سریع تر مدرسه
کاهش بهره وری در امر تدریس به ویژه برای معلمان زنی که در گذشته به شدت کارآمد بوده اند.
بکارگیری عبارات منفی علیه خود
نشانه های جسمانی شامل سردرد و بروز مشکلات در صدا
رعایت نکردن قوانین و مقررات مدرسه
احساس از دست دادن کنترل شغلی یا زندگی شخصی

معلمان زن با  "تیپ شخصیتی الف" که اغلب کارهایشان را با حداکثر سرعت انجام می دهند  به هنگام استراحت احساس گناه دارند، کارهایشان را به دیگری تفویض نمی کنند، پرحرفی می کنند و همیشه در حال شتاب هستند. این عدد برابر استرس آسیب پذیرند نسبت به معلمان زن با "تیپ شخصیت ب" که در مجموع در برخورد با مسائل زندگی نگرش و برخورد ملایم تری دارند علاوه بر این معلمان زنی که منبع کنترل آن ها بیرونی است یعنی معتقدند که همه چیز را عوامل بیرونی کنترل می کنند و از خود آن ها کاری ساخته نیست این افراد معتقدند که نمی توانند روی اتفاقات و امور مهم زندگیشان تأثیر بگذارد و تحت تأثیر این ذهنیت وقتی با مشکل جدی روبرو می شوند احساس یأس و درماندگی می کنند. بنابراین، این عده هم در برابر استرس آسیب-پذیرترند. معلمان زن با شخصیت روان رنجور نیز در برابر استرس آسیب پذیرند. به علت اینکه از آستانه کوتاهی برای تهدیدآمیز بودن اوضاع برخوردارند این افراد اغلب انتظار بدترین حوادث را دارند و مدام به بسیاری از حوادث احتمالی و فرضی فکر می کنند حوادثی که ممکن است اتفاق نیفتد این قبیل افراد اغلب ناراضی اند، زود رنج و فاقد اعتماد به نفس هستند.

علاوه بر ویژگی های شخصیتی عوامل دیگری از قبیل تدریس به دانش آموزان بی انگیزه و مشکل دار، شرایط کاری نامناسب، فشارهای زمانی و بارکاری، مقابله با تغییراتی که در شغل معلمی وجود دارد، مسئولیت های زیاد ارزیابی شده مداوم از جانب دیگران (دانش آموزان، اولیاء، مدیر و معلمان زن) نیز به عنوان منابع استرس معلمان زن شناسایی شده اند.

فهرست مطالب 

۲-۱ مقدمه    9
۲-۲-۱ تاریخچه اضطراب    12
۲-۲-۲ تاریخچه افسردگی    15
۲-۲-۳ تعاریف و نظریههای اضطراب    19
۲-۲-۴ تعاریف و نظریههای افسردگی    28
۲-۲-۴-۱ افسردگی از دیدگاه روان پویایی:    32
۲-۲-۴-۲ افسردگی از دیدگاه رفتارگرایان:    32
۲-۲-۴-۳ افسردگی از دیدگاه شناختی:    33
۲-۲-۴-۴ افسردگی از دیدگاه اجتماعی:    33
۲-۲-۵ انواع اضطراب    35
۲-۲-۵-۱ اضطراب موقعیتی:    36
۲-۲-۵-۲ اضطراب خصیصهای:    36
۲-۲-۶ انواع افسردگی    36
۲-۲-۶-۱ افسردگی در نوجوانی    36
۲-۲-۶-۲ افسردگی پنهان    37
۲-۲-۶-۳ افسردگی اتکائی    37
۲-۲-۶-۴ افسردگی رجعتی    37
۲-۲-۶-۵ افسردگی پس از زایمان    38
۲-۲-۶-۶ افسردگی نوروتیک    38
۲-۲-۶-۷ افسردگی عضوی    38
۲-۲-۶-۸ افسردگی علاقی    39
۲-۲-۶-۹ افسردگی ناشی از موفقیت    39
۲-۲-۶-۱۰ افسردگی ناشی از مصرف دارو    39
۲-۲-۶-۱۱ افسردگی در نتیجه پیری    39
۲-۲-۶-۱۲ افسرگی فصلی    40
۲-۲-۶-۱۳ افسردگی در دانشجویان    40
۲-۲-۶-۱۴ افسردگی در زنان    41
۲-۲-۷ درمان افسردگی براساس نظریه یادگیری    44
۲-۲-۸ انواع درمانهای افسردگی    45
۲-۲-۸-۱ شناخت درمانی:    45
۲-۲-۸-۲ رفتار درمانی:    46
۲-۲-۸-۳ درمان بین فردی    46
۲-۲-۸-۴ رواندرمانی تحلیلگرا    46
۲-۲-۸-۵ رواندرمانی حمایتی    46
۲-۲-۸-۶ گروه درمانی    46
۲-۲-۸-۷ رواندرمانی خانواده    47
۲-۲-۹ تعریف کودکان استثنایی    47
۲-۲-۹-۱ تعریف آموزش و پرورش استثنایی    49
۲-۲-۱۰  علل افسردگی معلمان زن :    50
۲-۲-۱۰-۱ معلمی سختترین شغل دنیا (مقدمهای بر استرس معلمان زن)    51
۲-۲-۱۰-۲ نظم دانشآموزان فضا را مناسبتر میکند    52
۲-۲-۱۰-۳ هنر معلم فقط در آموزش نیست    54
۲-۲-۱۰-۴ معلمان زن با استرسهای گوناگونی مواجه هستند    54
۲-۲-۱۰-۵ کنترل کلاس    55
۲-۲-۱۰-۶ برقراری ارتباط با دانشآموزان    56
۲-۲-۱۱ استرس معلمان زن    60
۲-۲-۱۱-۱ نشانهها و علائم استرس در معلمان زن    61
۲-۲-۱۱-۲ منابع استرس معلمان زن    62
۲-۲-۱۱-۳ ویژگیهای شخصیتی و استرس    62
۲-۲-۱۱-۳ -۱ مدیریت زمان    63
۲-۲-۱۱-۳-۲ خودپیجویی    63
۲-۲-۱۱-۳-۳ خودآرامبخشی    64
۲-۲-۱۱-۳-۴ مثبت اندیشی    64
۲-۲-۱۱-۳-۵ گشودگی    65
۲-۲-۱۱-۳-۶ افزایش تواناییها و مهارتها    65
۲-۲-۱۱-۴ آثار تخریبی استرس شدید در تدریس    67
۲-۲-۱۲ منابع شایع استرس    68
۲-۲-۱۳ رابطه رضایت شغلی با استرس    69
۲-۲-۱۳-۱ مهار استرس با استفاده از رژیم غذایی    70
۲-۲-۱۳-۲ تأثیر خنده بر کاهش استرس    71
۲-۲-۱۳-۳ برخورد عملی با استرس    72
۲-۲-۱۴  عصبانیت و راههای پیشگیری از آن    73
۲-۲-۱۴-۱ عصبانیت و راهحل آن    75
۲-۲-۱۵  اضطراب عامل مرگ بیماران قلبی است    78
۲-۲-۱۶ شخصیت تیپ آ    79
شخصیت نوروتیک    81
مدرسه سالم    83
۲-۲-۱۷ افزایش روحیه کارکنان    88
۲-۳ پیشینههای پژوهش    88
۲-۳-۱ پیشینه داخلی    89
۲-۳-۲ پیشینه خارجی    92
۲-۴ جمعبندی و چهارچوب نظری تحقیق    93
منابع و مأخذ    95