بررسی تاثیر شرایط و ویژگیهای فردی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر ارتکاب سرقت

-۱- عوامل فردی

عوامل فردی به مجموعه عواملی که در ارتـباط با ویژگیها و خصوصیات جسـمی و روانـی انـسان می باشد، اطلاق می گردد. می توان گفت که شخصیت افراد از دو گروه صفات تشکیل می گردد اول مجموعه خصوصیات و ویژگیهای موروثی که در زمان تولد در فرد وجود دارد و به آن خصوصیات مادر زادی یا فطری می گویند: مانند جنس، سن دوم صفات که فرد بعد از تولد در جریان زندگی و در اثر برخورد با محیط بدست می آورد مانند رشد جسمی، احساسات، تحصیلات و… این عوامل در شخصیت فرد ظاهر می شوند که با جمع با عامل محیطی تکامل شخصیت را ایجاد می کنند.

۱-۱-۱- ساختارجنسی و سن مجرمین 

مساله جنسیت در جرم از قدیم مورد بحث حقوقدانان بوده و پس از ظهور جرم شناسی مورد گفتگوی جرم شناسان نیز قرار گرفته است. در این مورد مطالعات بسیاری انجام شده و آمارهای مختلفی از کشورهای گوناگون ارائه گردیده است.جرم شناسان که مساله بزهکاری زنان را در نژادهای مختلف و در سنین متفاوت بررسی کرده اند معتقدند که تعداد زنان بزهکار نسبت به مردان مجرم در تمام کشورهای جهان کمتر است.

نگاهی به جمعیت زندانها و آمار زندانیان مرد و زن در کشورهای مختلف مؤید این حقیقت است که اختلاف بسیار فاحش بین تعداد مردان و شمار زنانی که تحت تعقیب کیفری قرار گرفته ومحکومیت جزائی یافته اند وجود دارد. (کی نیا ۱۳۸۸، ۱۴۴)

معهذا در نوع جرائم نباید دچار اشتباه شده، زیرا اگر چه زنان در مورد میزان جرائم نسبت به مردان از نرخ مجرمیت کمتر برخوردارند اما نوع جرائم آنان چندان حقیر نیست. بچه کشی، مسموم کردن، سقط جنین در بسیاری از موارد دیده شده است.

بطور کلی علل اولیه تفاوت جرائم زنان و مردان را باید در زمینه های فیزیولوژیکی و بیولوژیکی و اجتماعی دانست و علل ثانویه را در زمینه آمار و بخصوص رقم پنهان بزهکاری زنان جستجو کرد. شکندگی و ظرافت زنان در زمینه های بیولوژی و فیزولوژیکی، عدم شرکت آنها در فعالیتهای اجتماعی همسان مردان و همچنین عدم وجود آمار از جرائم حقیقی زنان که به دلیل راز نگهداری آنها آشکار نمی شود و همــــچنین ارفاقهای دادگاهها و پلیس در مورد آنها علل عمده تفاوت بین جرائم مردان و زنان است. (نوربها ۱۳۸۶، ۱۷۶)

توجه به جنسیت فرد در ارتکاب بزه و نحوه برخورد زنان با شرایط موجود حسب زمان، سن، مکان و طبع جرایم ارتکابی از مسایل دقیق جرم شناسی معاصر است. آمار به دست آمده از نمونه های آماری و همچنین بررسی پرونده های سارقین در محدوده زمانی و مکانی پژوهش حاکی از تفاوت میان نسبت زنان و مردان سارق می باشد. به نسبت سارقین زن به کل سارقین در جداول ۱-۲ و ۱-۳  دقت نمایید.

جدول شماره ۱-۲ ساختار جنسیتی مجرمین در نمونه آماری

جدول شماره  1- 3 ساختار جنسیتی مجرمین در پرونده های مورد بررسی در پژوهش

از نتایج حاصل که در جداول ۱-۲ و ۱-۳ نشان داده شده، چنین نتیجه گیری می شود که نسبت زنان سارق از مردان کمتر است.

سن مستقیماً یا بطور غیر مستقیم تاثیری عظیم و شگرف در فراوانی و شکل جرائم دارد امروزه رابطه جرائم و سنین عمر آدمی یکی از نکاتی است که به بهترین وجهی در جرم شناسی ثابت گردیده است. نرخ بزهکاری در یک دوره از هستی انسان فزونی می یابد سپس رو به کاهش می رود آنچنانکه در پایان زندگی دیگر رقم قابل ملاحظه نیست این واقعیتی است که حقیقت آن مورد تردید نیست. (کی نیا ۱۳۸۸، ۱۷۷)

معمولاً، دوران کودکی را نمی توان دوران مجرمیت نام نهاد، این مساله یا به دلیل آن است که کودکان کمتر مرتکب جرم می شوند و یا آنکه اگر عملی انجام می دهند قانون آنها را مسئول نمی داند بیشترین جرائم در دوران بلوغ و جوانی بین سنین ۱۵ تا ۲۵ سالگی انجام می پذیرد حرکت به سوی کهولت نرخ مجرمیت را تنزل می دهد و پیری تقریباً دوران سکون بزهکاری است هر چند نمی توان پیری را منجزاً دوره پایان مجرمیت دانست. (نوربها ۱۳۸۶، ۱۷۷)

مطالعات آماری در زمینه اهمیت بزهکاری در مراحل مختلف زندگی نشان می دهد که بحرانی ترین دوران برای ارتکاب جرم سنین جوانی است و بخصوص دوره بلوغ اهمیت فراوانی دارد.