بررسی کامل نظریه های وابستگی به مواد

نظریات روان پویشی
براساس نظریات روان پویشی کلاسیک، سوء مصرف مواد معادل خود ارضایی بوده و مکانیسمی دفاعی در مقابل تکانه های همجنس گرایانه یا تظاهری از پیشرفت دهانی است. اما فرمول بندی های جدید. مصرف مواد را مربوط به افسردگی و یا بازتاب اعمال مختل اینگونه معرفی می کنند (کاپلان و سادوک و سادوک، ۲۰۰۷).

۲- نظریات روان تحلیلی
      مطابق با نظریات کلاسیک روانکاوی مصرف مواد نمادی از پسرفت دهانی  است و یا دست کم برخی از معتادان در مرحله‌ی دهانی تثبیت  شده‌اند و به همین دلیل در برخورد با هر گونه تعارض با نیازهای نهاد رفتارهای دهانی که معادل با مصرف ماده به شکلهای گوناگون (خوراکی، تدخینی و حتی مشامی و تزریقی) انجام می‌دهند و ناکامی خود را از طریق قرار دادن ماده در دهان تسکین می‌دهند.

نکته ی جالب در این مورد اینکه در فرایند درمانهای نگهدارنده گاهی مشاهده می‌شود بیماران همین رفتار را در مورد ماده‌ی نگهدارنده در پیش می‌گیرند و صرفاً رفتار دهانی برای آنان خاصیت تسکین دهنده دارد و حتی با افزایش حجم ماده (برای مثال افزایش حجم شربت متادون بدون افزایش دوز مصرفی) و نگهداشتن آن در دهان، احساس آرامش و رفع وسوسه پیدا می‌کنند. همچنین مصرف مواد به عنوان نوعی مکانیزم دفاعی در مقابل تکانه‌های همجنس گرایانه مطرح می‌شود که معادل خود ارضایی است .

نظریات روان پویشی همچنین به سوپر ایگوی سخت‌گیر و خود تنبیه‌گری اشاره می‌کنند که به کمک مصرف مواد آرام می‌گیرد و منجر به کاهش استرس‌های ناخودآگاه می‌شود. که این تبیین شبیه به فرضیه‌های مربوط به اثرات اضطراب‌زا و یا مهار گسسته به خصوص در مورد الکل است (کاپلان و سادوک، ۲۰۰۷؛ ترجمه پورافکاری، ۱۳۸۶).

البته روانشناسان ایگو مصرف مواد را بازتاب اعمال مختل ایگو معرفی می‌کنند که از ناکارآمدی مکانیزم‌های دفاعی شکل دهنده ایگو در سازگاری با موفقیت و برقراری حد و مرز های کارآمد بین اصل نهاد و واقعیت پدید می‌آید این تبیین ها با توجه به نیاز به توضیح روابط مصرف مواد با مکانیزم های دفاعی، اختلالات عاطفی، مکانیزم های انطباقی و کنترل تکانه‌ی جایگزین فرمول بندی‌های روانی جنسی بشود. باید توجه داشت نظریات مبتنی بر روانکاوی و تثبیت رشد با وجود فایده‌ای که در  درک بیماری دارند، در حال حاضر کانون تحقیقات گسترده نیستند (داوسون ، ۲۰۰۴؛ نقل از شهابی، ۱۳۸۵).

فهرست مطالب
۱-۶-۶سومصرف مواد    1
۲-۱اعتیاد    2
۲-۱-۱تاریخچه مواد    3
۲-۱-۲طبقه بندی مواد    5
۲-۱-۳ وابستگی    8
۲-۱- ۳-۱ ملاک های تشخیصی DSM_IV_TRبرای وابستگی به مواد    9
۲-۱-۴ سوء مصرف مواد    10
۲-۱-۴-۱ملاک های تشخیصی برای سوء مصرف مواد به شرح زیر می باشد:    11
۲-۱-۵ قطع مصرف یا ترک مواد    12
۲-۱-۵-۱ ملاک های DSM_IV_TRبرای ترک مواد:    13
۲-۱-۶همه گیر شناسی    14
۲-۲مصرف مواد در ایران    15
۲-۳ عوامل تاثیر گذار بر مصرف مواد    15
۲-۳-۱علل فردی    15
۲-۳-۲ عوامل محیطی و اجتماعی    17
۲-۳-۳ مشکلات هیجانی    20
۲-۳-۴عوامل ژنتیکی و زیستی    23
۲-۳-۵ سیستم پاداشمغزی    24
۲-۴ تاثیر تعاملی مولفه های متعدد با اعتیاد    26
شکل۲-۱ تعامل عومل موثر در شکل گیری وابستگی به مواد    27
(برگرفته از روانشناسی وابستگی به مواد ،دکترنعیمه بزمی ،۱۳۹۱)    27
۲-۵مبنای نظری وابستگی به مواد    28
۲-۵-۱نظریات روان پویشی    28
۲-۵-۲نظریات روان تحلیلی    28
۲-۵-۳ روانشناختی خود    29
۲-۵-۴ نظریات رفتاری – شناختی    30
۲-۵-۴-۱نظریات شناختی    31
۲-۵-۵ نظریه های یادگیری    32
۲-۵-۵-۱ نظریه یادگیری اجتماعی – شناختی    32
۲-۵-۵-۲نظریه یادگیری اجتماعی    33
۲-۵-۶دیدگاه های مبتنی بر ویژگی های درون فردی    33
۲ -۵-۶-۱مدل بوم شناسی اجتماعی    33
۲-۵-۶-۲الگوی تحقیر خود    34
۲-۵-۶-۳یادگیری اجتماعی چند مرحله ای    34
۲-۵-۷نظریه تعامل خانواده    35
۲-۵-۸نظریه های یکپارچه نگر    35
۲-۵-۸-۱نظریه رفتار مشکل    35
۲-۵-۸-۲نظریه گروه همسالان:    36
۲-۵-۸-۳ الگوی آسیب پذیری    36
۲-۵-۸-۴نظریه تفسیر انتخاب عقلایی    37
۲-۵-۹نظریه های زیستی – روانی    37
۲-۵-۹-۱ نظریه  وابستگی جسمانی اعتیاد    37
۲-۵-۹-۲ نظریه مشوق مثبت اعتیاد    38
۲-۵-۱۰نظریه های اجتماعی – فرهنگی    38
۲-۵-۱۰-۱نظریه بی هنجاری    39
۲-۵-۱۰-۲نظریه انزوا طلبی مرتون    39
۲-۵-۱۰-۳نظریه برچسب زنی    39
۲-۵-۱۱نظریات فیزیولوژیک    40
۲-۵-۱۲نظریه ی سیستم انگیزشی    40
۲-۶ اهداف درمان وابستگی به مواد    42
۲-۶-۱رویکردها ی درمانی وابستگی به مواد    43
۲-۶-۲ درمان اعتیاد    43
۲-۶-۲-۱درمان دارویی    44
۲-۶-۲-۲درمان های غیر دارویی    46
۲-۱۰-۷پیشینه پژوهش    51
۲-۱۰-۷-۱پیشینه داخلی پژوهش    51
۲-۱۰-۷-۲پیشینه خارجی پژوهش    57
۲-۱۰-۸جمع بندی نتایج پیشینه های پژوهش    61
منابع:    63
منابع فارسی    63
منابع انگلیسی    68