تشکیلات قضایی و مراحل آیین دادرسی کیفری اطفال در ایران و ترکیه

در این پایان نامه سعی بر این است که تشکیلات قضایی اطفال را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم و مراجع و مقام صالح در این زمینه را توصیف نماییم و سپس مراحل آیین دادرسی کیفری اطفال را در پیش از محاکمه، ضمن محاکمه و در مرحله صدور حکم و اجرای آن در دو سیستم حقوقی ایران و ترکیه بررسی کنیم.

جرایم مربوط به اطفال و نوجوانان یکی از موضوعات مهم جامعه ترکیه می-باشد. در حقوق ترکیه برای تأدیب و تربیت آنها، تدابیری مستقل از حقوق جزا در نظر گرفته شده است در ترکیه نیز اطفال بزهکار تا قبل از تصویب قانون اطفال و تأسیس دادگاههای  اطفال در حوزه ی حقوق جزا قرار می گرفتند با این حال در سال ۱۳۷۹ تأسیس محاکم اطفال به شماره ۲۲۵۳ در خصوص اطفال را به دنبال داشت و رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان بزهکار در این دادگاهها صورت می گیرد. 

 یکی از بدعتهای خوبی که در لایحه ی قانونی، قانون مجازات ترکیه در سال ۱۹۹۷ وجود دارد این است که در مورد اطفال و نوجوانان بزهکار احکامی مستقل از حقوق جزا در نظر گرفته می شود. در لایحه ی قانونی جدید، در خصوص اطفال بزهکار در فصل ششم کتاب اول ۴ مبحث جداگانه با ۲۸ ماده در خصوص این موضوع اختصاص یافته است.

مهمترین مسائل مطروح، بررسی گرایش کنونی اقدامات علیه بزهکاری اطفال و نوجوانان، موقعیت قربانی بزهکاری اطفال در جریان دادرسی، تشکیلات و همکاری ادارات اجتماعی مربوط به پیشگیری از بزهکاری نوجوانان، کمک به تربیت مجدد و بازگرداندن اطفال بزهکاری و یاری دادن آنها بوده است که در حقوق ایران نیز این رویه نسبتاً مورد توجه قرار گرفته است(گلدوزیان، ۱۳۸۸، ص۴۸).اطفال و نوجوانانی که مرتکب رفتارهای جنایی می شوند تحت کنترل قانون قابل اجرا، دادگاهها و موسسات و نهادهای تأدیبی و اصلاحی که شامل نظام عدالت کیفری نوجوانان است، قرار می گیرند.  اطفال بزهکار ممکن است توسط پلیس بازداشت شوند و سپس در دادگاههای اطفال و به پرونده آنان رسیدگی شود. 

فهرست مطالب 

تشکیلات قضایی و مراحل آیین دادرسی کیفری اطفال در ایران و ترکیه 

۴-۱- تشکیلات قضایی ناظر بر اطفال بزهکار در حقوق ایران     

۴-۱-۱- تحولات کیفری اطفال در ایران
۴-۱-۱-۱- ایران قبل از اسلام
۴-۱-۱-۲- دوران اسلام
۴-۱-۱-۳- وضعیت دادگاه اطفال قبل از انقلاب و چگونگی انتخاب قضات اطفال
۴-۱-۱-۴- انواع تصمیمات قاضی اطفال در قانون سابق
۴-۱-۱-۵- دادرسی کیفری کودکان و نوجوانان بر اساس قانون ۱۳۷۸
۴-۱-۱-۵-۱- دادگاه اطفال
۴-۱-۱-۶- دادرسی ویژه کودکان و نوجوانان
۴-۱-۱-۷- وظایف و اختیارات قاضی دادگاه اطفال
۴-۱-۱-۸- نقش دادستان در رسیدگی به بزهکاری اطفال و نوجوانان
۳-۱-۱-۹- نقش بازپرس در رسیدگی به بزهکاری اطفال و نوجوانان
۴-۱-۲- صلاحیت دادگاههای اطفال و نوجوانان و مقامات صلاحیت دار
۴-۱-۲-۱- صلاحیت شخصی
۴-۱-۲-۲- صلاحیت ذاتی
۴-۱-۲-۳- صلاحیت محلی           

۴-۲- تشکیلات قضایی ناظر بر اطفال و نوجوانان بزهکار در حقوق ترکیه    

۴-۲-۱- تاریخچه محاکم اطفال در ترکیه
۴-۲-۱-۱- خصوصیات محاکم اطفال در ترکیه
۴-۲-۱-۲- تأسیس دادگاهها
۴-۲-۱-۳- وظایف محاکم
۴-۲-۱-۴- حوزه قضایی دادگاهها
۴-۲-۱-۵- انتصاب قضات محاکم اطفال
۴-۲-۱-۶- دفتر ویژه دادستان در خصوص کودکان و وظایف آنها
۴-۲-۱-۷- واحد بازداشتگاه کودکان
۴-۲-۱-۸- اقدامات حمایتی و حفاظتی از اطفال و نوجوانان در دادگاههای ترکیه
۴-۲-۱-۹- اقدامات مشاوره و راهنمایی
۴-۲-۱-۱۰- اقدامات نظارتی و نگهداری
۴-۲-۱-۱۱- اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و حمایتی از اطفال و ضمانت اجرای آن در دادگاههای ترکیه
۴-۲-۱-۱۲- نگاهی به دادرسی اطفال بزهکار در سیستم حقوقی ترکیه
۴-۲-۱-۱۲-۱- اصول دادگاههای اطفال در ترکیه
۴-۲-۱-۱۲-۲- نقش قاضی در دادگاه اطفال        

۴-۳- نحوه ی رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان در حقوق ایران و ترکیه

۴-۳-۱- نحوه ی رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان در حقوق ایران
۴-۳-۱-۱-کشف جرم
۴-۳-۱-۲- تعقیب
۴-۳-۱-۳-تحقیق مقدماتی
۴-۳-۱-۴- تدابیر موقت تأمینی در ایران
۴-۳-۱-۵-التزام والدین با تعیین وجه التزام
۴-۳-۱-۶- قرار وثیقه
۴-۳-۱-۷- نگهداری موقت
۴-۳-۱-۷-۱-  فقدان ولی یا سرپرست
۴-۳-۱-۷-۲- عجز از تودیع وثیقه یا قبول التزام
۴-۳-۱-۸- نگهداری احتیاطی
۴-۳-۱-۹- دادرسی
۴-۳-۱-۱۰- ویژگی دادرسی اطفال
۴-۳-۱-۱۰-۱- غیر علنی بودن جریان دادرسی
۴-۳-۱-۱۰-۲- حق استفاده از وکیل
۳-۳-۲- نحوه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان در حقوق ترکیه
۳-۳-۲-۱- کشف جرم
۴-۳-۲-۲- بازجویی
۴-۳-۲-۳- تحقیقات اجتماعی
۴-۳-۲-۴- وظایف مسئولین اجتماعی
۴-۳-۲-۵- تحت نظر قرار گرفتن کودک
۴-۳-۲-۶- جرایمی که به صورت مشترک به وقوع می پیوندد
۴-۳-۲-۷- بدرقه کودک
۴-۳-۲-۸- تعلیق دعوی عمومی علیه کودک
۴-۳-۲-۹-کنترل قضایی
۴-۳-۲-۱۰- ممنوعیت بازداشت
۴-۳-۲-۱۱-تعقیب و محاکمه
۴-۳-۲-۱۲-گرفتن حکم فوری
۴-۳-۲-۱۳- تصمیمات لازم در خصوص مسکن و مراقبت
۴-۳-۲-۱۴-تدابیر پیشگیرانه ویژه برای کودک
۴-۳-۲-۱۵- بیماری روانی
۴-۳-۲-۱۶-کنترل و نظارت
۴-۳-۲-۱۷- وظایف مسئول و مددکار اجتماعی      

۴-۴- مجازات اطفال و نوجوانان بزهکار در حقوق ایران و ترکیه     

۴-۴-۱- مجازات اطفال و نوجوانان بزهکار در حقوق ایران
۴-۴-۱-۱- سپردن اطفال به سرپرست قانونی
۴-۴-۱-۲- اعزام طفل به کانون اصلاح و تربیت
۴-۴-۱-۳- جبران خسارت
۴-۴-۱-۴- اعمال مجازات
۴-۴-۲- مسئولیت کیفری اطفال در لایحه  قانون مجازات اسلامی جدید
۴-۴-۲-۱- حذف تعزیر افراد نابالغ
۴-۴-۲-۲- رشد کیفری
۴-۴-۲-۳- مسئولیت نقصان یافته
۴-۴-۲-۴- رویکرد زمان دارا شدن مسئولیت کیفری اشخاص
۴-۴-۲-۵- رویکرد قانونگذار در لایحه مجازات اسلامی جدید
۴-۴-۲-۶- جنبه های تنبیهی برای افراد نابالغ در لایحه قانون مجازات جدید
۴-۴-۲-۷- رویکرد قانون جدید در نوع برخورد با کودکان بزهکار
۴-۴-۳- مجازات اطفال بزهکار در سیستم حقوقی ترکیه
۴-۴-۳-۱- مجازاتهای تکمیلی
نتیجه گیری
منابع