رویکردها و مدل های هوش هیجانی

هدف از این پایان نامه بررسی رویکردها و مدل های هوش هیجانی می باشد.

دانیل گلمن یکی از برجسته ترین نظریه پردازان هوش هیجانی است که در ابتدا نظر خود را با الهام از یافته های مایر و سالوی پایه ریزی نمود، اما وی رویکرد خود را بسط داده و مولفه های زیادی را وارد چارچوب نظری خود کرد. گرچه برخی شباهت ها و پیوستگی ها بین نظریه گلمن و نظریه مایر و سالوی وجود دارد،اما در عین حال برخی تفاوت های مهم نیز بین آنها  دیده می شود. گلمن مولفه های مثل انگیزش و همدلی را اشاره نموده در حالیکه مایر و سالوی به این عوامل فراسوی مرز هوش هیجانی گسترش داده اند (جردن  و همکاران،۲۰۰۲). دانیل گلمن (۱۹۹۵ ) کتاب خود را تحت عنوان هوش هیجانی برای اولین بار منتشر ساخت. هرچند تعریف او از هوش هیجانی بر کار مایر و سالووی مبتنی بود. اما عوامل شخصیتی دیگری را نیز به آن افزود. او هوش هیجانی را جنبه دیگری از هوش انسان می دانست که شامل آگاهی از احساس ها و استفاده از آن برای اتخاذ تصمیم های مناسب در زندگی و همچنین توانایی تحمل کردن ضربه های روانی و مهار آشفتگی های روانی است. 

به اعتقاد او هوش هیجانی نوعی از مهارت اجتماعی یعنی با مردم کنار آمدن، مهار احساسات در روابط انسان ها و توانایی ترغیب یا راهنمایی دیگران است. گلمن بحث خود را پیرامون هوش هیجانی از آنجا آغاز کرد که نمره های درسی هوشبهر یا نتایج آزمون-های استعداد تحصیلی علی الرغم ارزشها و ابهت  شان در نظام آموزشی و دیدگاههای مردمی نمی توانند قاطعانه پیش بینی کنند که چه کسی در زندگی موفق خواهد شد. گلمن برای تایید نظریه اش به اثر مهم گاردنر (۱۹۸۳)در کتاب قالب های ذهن که بیانیه ای در رد دیدگاه سنتی هوشبهر بود اشاره کرد به عقیده گاردنر یک هوش نیست که موفقیت شخص را در زندگی تضمین می کند بلکه طیف گسترده ای از انواع هوش ضامن موفقیت افراد هستند. گلمن هر دو نوع هوش (شناختی و هیجانی) را عامل موثر بر حصول موفقیت دانست. (حاجلو،۱۳۸۷).

گلمن در سال ۱۹۹۵ در کتاب معروف خود پنج حوزه اصلی شامل «خودآگاهی ، خودکنترلی  یا مدیریت، خودانگیزشی  و علاقه به پیشرفت،  هوشیاری اجتماعی  یا توانایی همدلی ، مهارتهای اجتماعی  یا دیاری به دیگران» برای هوش هیجانی مشخص نمود(الیاس، هانتر  و کرس ، ۲۰۰۱؛ به نقل از جردن و همکاران ،۲۰۰۲٫او سپس در سال ۱۹۹۸ رویکرد اولیه خود را گسترش داد تا مهارت های بیشتری را شامل شود و در نهایت مدل هوش هیجانی خود را مشتمل بر ۲۵ کفایت اصلی که در پنج مقیاس جای داشتند، پایه ریزی نمود. (هلاند واسترنبرگ،۲۰۰۰؛ بویاتزیس ، هی  ،۲۰۰۰؛ مایر،۲۰۰۲؛ مایر، سیاروچی، فوگارس، ۲۰۰۲؛ استرنبرگ،۲۰۰۱ ؛ به نقل از جردن و همکاران،۲۰۰۲).

از نظر گلمن هوش هیجانی شامل «توانایی مانند برانگیختن فرد،استقامت در مقابل استیصال، کنترل تکانه، تاخیر در کامرواسازی، تعدیل خلق و خود پرهیز از ترسهای مخرب به منظور جلوگیری از اختلالات فکری، همدلی و امیدواری است» گلمن معتقد است هوش هیجانی شامل قابلیت های هیجانی است که توسط مدل های شبیه سازی و از طریق قهرمانان و فیلم های سینمایی به افراد، قابل انتقال است (شیخ پور و بذر افکن،۱۳۸۷).از نظر گلمن سه مولفه اول درون فردی هستند؛ یعنی برای سایرین نامرئی بود و درون فرد رخ می دهد و دو مولفه دیگر بین فردی بوده و به آنچه بین ما و مردم اتفاق می افتد مربوط می شود و در رفتار ما قابل مشاهده است(گلمن،۲۰۰۵).

فهرست مطالب

۱–۱۱-۲ هیجان و اجزای آن 
۲-۱۱-۲- اهمیت هیجان و ضرورت توجه به آن
۳-۱۱-۲- هوش هیجانی و ریشه های تاریخی ان
۴-۱۱-۲- هوش هیجانی و مقابله با استرس و سلامتی
۵-۱۱-۲- اصطلاح شناسی هوش هیجانی
– هوش هیجانی و مفهوم روح زمان 
– هوش هیجانی و مفهوم شخصیت 
– هوش هیجانی و مفهوم توانایی ذهنی 
 6-11-2- مدل های هوش هیجانی 
– رویکرد توانایی( پردازش اطلاعات) 
– رویکرد مختلط
–  هوش هیجانی گلمن
– مدل هوش هیجانی با- آن

یشینه تحقیقاتی 
پیشینه داخلی
پیشینه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی