سبب شناسی اضطراب امتحان و بررسی عوامل موثر بر آن

هدف از این تحقیق پایان نامه سبب شناسی اضطراب امتحان و بررسی عوامل موثر بر آن می باشد.

کلیه عوامل فردی و شخصیتی موثر در ایجاد اضطراب امتحان را می توان در یک طبقه بندی کلی به سه دسته عوامل فردی و شخصیتی، عوامل آموزشگاهی و عوامل خانوادگی تقسیم بندی کرد.

          عوامل فردی و شخصیتی 

الف) اضطراب عمومی 
بین اضطراب امتحان و اضطراب عمومی که یک صفت شخصیتی است و در افراد مختلف میزان آن متفاوت است رابطه وجود دارد. از جمله تحقیقاتی که این رابطه را تأیید می کنند، می توان به پژوهش کال و همکاران (۱۹۹۴) اشاره کرد. در این پژوهش کودکانی که والدین آن ها از هم جدا شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که این کودکان در مقایسه با کودکانی که با هر دو والد خود زندگی می کردند، نمره های تحصیلی پایین تری داشتند و اضطراب عمومی و اضطراب امتحان بیشتری گزارش نمودند. پژوهش دیگری نیز توسط همبری (۱۹۸۸) صورت پذیرفته است که بیان گر همبستگی مثبت معنی دار بین این دو سازه روان شناختی در بین دانش آموزان پایه های اول تا دوازدهم دبیرستان و دانشجویان دانشگاه می باشد. این همبستگی بین دانش آموزان قوی تر گزارش شده است(به نقل از ابولقاسمی، ۱۳۷۴).

ب) عزت نفس
عزت نفس میزان ارزش و اعتباری است که یک فرد در زمینه های مختلف زندگی، به ویژه خانوادگی، تحصیلی، اجتماعی و جسمانی، برای خود قائل است. افراد دارای عزت نفس بالا توانایی برخورد شایسته با امتحان و مشکلات آن را در خود می بینند. تحت تأثیر تغییرات محیط قرار نمی گیرند و به توانایی های خود اطمینان دارند. در مقابل، افراد دارای اعتماد به نفس پاین به دلیل عدم اطمینان و اعتماد به توانایی های خود در موقعیت اجتماعی، عملکرد ضعیفی را ارئه می دهند(بیابانگرد، ۱۳۷۸). فرنچ   معتقد است از آن جا که عزت نفس کودک زمینه و اساس ادراک وی از تجارب زندگی را فراهم می سازد، دارای ارزش ویژه ای است. شایستگی عاطفی-اجتماعی که از خود ارزیابی مثبت منتج می شود، می تواند به عنوان سپر یا نیرویی در مقابل اضطراب و مشکلات خطیر آینده به کودک کمک کند(فرنچ، ۱۹۷۲).

وقتی که دانش آموزان خود را دست کم بگیرند و به توانایی های خود اعتماد نکنند، در آن ها اضطراب به وجود می آید. آن ها فکر می کنند که از عهده حل مسائل بر نمی آیند. خود را با دیگران مقایسه می کنند و در این مقایسه توانایی های دیگران را بر قابلیت های خود ترجیح می دهند. آن ها خود را بیش از امتحان در مدار توجه قرار می دهند، در خود ایجاد انگیزه نمی کنند، خود پنداره منفی پیدا می کنند. این دانش آموزان قابلیت کنترل خود را ندارند و با کوچک ترین دگرگونی در موقعیت امتحان خود را می بازند و نمی توانند سازگاری حاصل نمایند. 

فهرست مطالب

تعریف نظری اضطراب امتحان

تعریف عملیاتی اضطراب امتحان

گفتار اول: اضطراب امتحان    7
شیوع و پیامدهای اضطراب امتحان    12
سبب شناسی اضطراب امتحان    14
عوامل فردی و شخصیتی    14
الف) اضطراب عمومی    14
ب) عزت نفس    15
ب) هوش    17
ت) توجه و تمرکز    17
عوامل آموزشگاهی و جامعه ای    17
الف) انتظارات معلمان    18
ب) رقابت    18
ب) سیستم آموزشی حاکم بر مدارس    20
ج) عوامل خانوادگی    20
گفتار دوم: پیشینه پژوهش    23
تحقیقات انجام شده در خارج از کشور    23
تحقیقات  انجام شده ی داخلی    26
منابع    37