سوء مصرف مواد در ایران و جهان و علل و عوارض آن

هدف از این پایان نامه سوء مصرف مواد در ایران و جهان و علل و عوارض آن می باشد.

سابقه آشنایی با مواد مخدر به زمان تشکیل اولین تمدن های ایجاد شده بر روی  کره زمین باز می گردد به استناد الواح گلی مکشوفه، سومریان در حدود یازده هزار سال قبل با شیره گیاه خشخاش و آثار او آشنایی داشته‌اند. به گفته محققین تا قبل از قرن هیجدهم همواره بشر از مواد مخدر در راه صحیح استفاده کرد. این مواد عمدتا به مصارف پزشکی و دارو و درمان رسیده است. پزشکان صعان همچون بوعلی سینا و زکریای رازی برای مداوای بیماران خود از این مواد استفاده می‌کردند و در آثار قلمی بجای مانده از ایشان به موارد استفاده پزشکی از این مواد پرداخته‌اند. اما از زمانی که یکی از کمپانی‌های پیر استعمار یعنی انگلستان به نام کمپانی هند شرقی به هندوستان پای نهاد و شروع به اجرای نقشه شوم خود نمود، و اونا مشروع و پدیده زحمت بار و  نامبارک اعتیاد بوجود آمد بخاطر همین است که اعتیاد به مواد مخدر را ارمغان استمار نامیده‌اند (اصغری، ۱۳۹۳). 

     این کمپانی با ترفندهای مختلف اراضی گسترده‌ای از کشور هندوستان را زیر کشت خشخاش برد و با لطایف العیل شروع به پخش کردن تریاک در بین مردم کشورهای منطقه نمود. دولت چین که در مورد اعتیاد جوانانش احساس خطر جدی می نمود با این پدیده به مقابله پرداخت و واردات این مواد را به کشورش ممنوع ساخت. اما دولت انگلستان برای حمایت از کمپانی خود با چین وارد جنگ شد. جنگ های تریاک بین انگلستان و چین دوبار اتفاق افتاد و هر کدام به مدت دو سال به طول انجامید. یکی در سال ۱۸۴۰ و دیگری در سال ۱۸۵۶ نتیجه این جنگ در هر دو مورد به نفع انگلستان بود و با تمجیل قرار داد «تین سیستان» برچین خاتمه یافت (سعیدی،۱۳۹۱).      سوء مصرف مواد در ایران که در دور‌ه قاجار به اوج خود رسیده بود و از مدت ها قبل درباریان را آلوده ساخته بود زنگ خطر را در ایران به صدا در آورده بود. بخاطر همین امر، علما و فقه های بیدار آن زمان شروع به روشنگری کردند و نسبت به عواقب زیان بار این پدیده هشدار دادند (فردوسی، ۱۳۹۰). 

     کشور ما به علت قرار داشتن در شاهراه ترانزیت مواد مخدر و نیز جایگاه نسبتاً موجه مصرف تریاک در فرهنگ ایرانی، همواره با خطر و عوارض اجتماعی روبرو بوده است. تخمین زده می شود که حدود ۲ میلیون نفر معادل ۳% از کل جمعیت ایران به نوعی از مواد مخدر استفاده می کنند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه در یک دهه اخیر اقدامات بسیار جدی و مؤثری در مقابله با گروه های قاچاق و توزیع مواد مخدر صورت گرفته است. با این حال، افزایش شیوع اعتیاد در جمعیت زنان همه و همه حقایقی هستند که لزوم برخورد ریشه ای تر و منطقی تر با این معضل ملی را طلب می کنند. نکته مهمی که در این مجال قصد پرداختن به آن را داریم پرداختن به مشکلات بهداشتی و بیماری های عفونی خطرناک است که یک فرد معتاد را در جامعه و محیط زندان تهدید می کنند و با توجه به ارتباط این افراد با کل جامعه، آنها را با منابع خطرناکی برای انتشار بیماری های عفونی خطرناکی چون ایدز و هپاتیت تبدیل می سازند (نادری، ۱۳۸۹).

     بطور خلاصه، یک فرد معتاد در حقیقت انسان بیماری است که به دلیل مشکلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی متعدد و نیز احساس نیاز شدید و ناگهانی به مصرف ماده مخدر، بسیار در معرض انجام رفتارهای مخرب و زیانبار قرار دارد. جمعیت معتاد و زندانی های کشور در یک نگاه واقع بینانه و بر اساس آمارهای متعدد داخلی و خارجی، کانون های مناسبی برای ابتلاء و انتقال بیماری های عفونی مهم و خطرناکی چون ایدز و هپاتیت هستند و برخورد ریشه ای و کارشناسی با موضوع اعتیاد و رسیدگی عاجل به وضع بهداشتی زندانی های کشور باید در رأس برنامه های سیاستگزاران و دست اندرکاران مربوطه قرار گیرد (محمدی، ۱۳۸۷).

فهرست مطالب

سوءمصرف مواد    1
تاریخچه سوءمصرف مواد در جهان و ایران    3
نشانه‌های سوءمصرف مواد    6
عوارض سوءمصرف مواد    6
DSM- IV    10
ICD-10    10
الکل    10
الکل    10
آمفتامین ها    10
محرک های دیگر، از جمله کافئین    10
کافیئین    10
مسکن یا خواب آورها    10
حشیش    10
کانابینوئید ها    10
کوکائین    10
کوکایین    10
توهم زاها    10
توهم زاها    10
مواد استنشاقی    10
حلال های فرار    10
نیکوتین    10
توتون    10
مواد افیونی    10
مواد افیونی    10
فن سیکلید ین    10
مصرف چند ماده    10
رخوت زاها، خواب آورها، اضطراب زداها    10
چند ماده    10
۱-    الکل:    12
۲-    باربیتورات ها و خواب آورها:    13
۳-    مواد استنشاقی:    14
۴-    مواد افیونی:    14
ج)  توهم زاها    16
پیـشگیـری از اعتیـاد    16
سطــوح پیـشگیـری    17
بیماری سوءمصرف مواد در ایــران    19
دیدگاه های گرایش به بیماری سوءمصرف مواد    21
عوامل زیستی درگیر در سبب شناسی اعتیاد و سوء مصرف مواد
نظریات و تحقیقات مربوط به عوامل اجتماعی و فرهنگی 
دیدگاه های روان تحلیل گری
دیدگاه رفتاری درمورد اعتیاد و سوء مصرف مواد
دیدگاه و نظریات شناختی و شناختی ـ اجتماعی

بازنگری پژوهش ها    
منابع