سیستم حقوق بین الملل و راهبردهای جلوگیری از خشونت علیه زنان

مجمع سازمان ملل متحد (UNGA) خشونت علیه زنان را این چنین تعریف کرده است: «هرگونه عمل خشونت آمیز بر پایه جنسیت که بتواند منجر به آسیب فیزیکی، جنسی یا روانی زنان بشود که شامل تهدید با این کارها، اعمال اجبار سلب مستبدانه آزادی چه در اجتماع و چه در زندگی شخصی می شود.» (مولاوردی، ۱۳۸۵، ص ۳۵)

سازمان ملل اقدامات گسترده ای را در زمینه تبیین و تشریح موضوعات مبتلا به زنان جهان و نیز ارائه همکاری های حداقل نظری در جهت حل آن مشکلات به انجام رسانیده است، اما مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب این حقیقت را آشکار می سازد که این اقدامات هر چند شرط لازم برای بهبود و ارتقای وضعیت زنان بوده است، اما به هیچ وجه کافی نمی باشد.

سازمان ملل به مبارزه با خشونت علیه زنان متعهد است و در این راه با توجه به علل ریشه ای و مظاهر آن، نقش های مبتنی بر جنسیت و روابط نامساوی در قدرت را در جامعه مورد چالش قرار داده است و تا رسیدن به وضع مطلوب جستجوی راهکارهای عملی تر و راهبردهای مؤثر دیگر را که در این زمینه کارساز باشند، می طلبد. بدیهی است که هر چه نظام جزای بین الملل در اجرای حقوق بشر موفق تر ظاهر شود، به همان نسبت نیز در امحای خشونت علیه زنان کامیاب تر خواهند بود. 

نهادهای سازمان ملل متحد در حال حاضر برای بهبود کارآیی خود در زمینه پایان دادن به خشونت علیه زنان همکاری می کنند. در سطح جهانی، بیانیه صادر می کنند و در حمایت از اقداماتی برای حذف خشونت علیه زنان گام برمی دارند و همچنین نهادهایی را برای تضمین واکنشی منسجم و هماهنگ در برابر خشونت علیه زنان تأسیس می کنند. نظام جزای بین الملل از هر ابتکار عملی استفاده کرده است تا در رسیدن به هدف والای خود یعنی حذف هرگونه اشکال مختلف خشونت علیه زنان در سرتاسر جهان موفق عمل کند گرچه که تا رسیدن به این آرزو راهی بس طولانی در پیش دارد. 

فهرست مطالب
چکیده:    1
پیشگفتار :    7

فصل اول: طرح تحقیق    8
کلیات تحقیق    8
۱-۱- تبیین مساله:    8
۱-۲- اهداف تحقیق    11
۱-۳- سوال تحقیق    11
۱-۴- فرضیه تحقیق    11
۱-۵- متغیرهای تحقیق    11
۱-۶- تعریف مفاهیم:    12
۱-۶-۱- حقوق بشر:    12
۱-۶-۲- خشونت علیه زنان :    13
۱-۶-۳- خشونت جسمی:    13
۱-۶-۴- خشونت جنسی:    14
۱-۶-۵- خشونت روانی:    14
۱-۷-    روش تحقیق:    14
۱-۸-    محدودیت های تحقیق:    15
۱-۹-    پیشینه تحقیق:    15
۱-۱۰- سازمان دهی تحقیق:    16
۱-۱۱- تعریف خشونت:    17
۱-۱۱-۱- حریم خصوصی:    21
۱-۱۱-۲- حریم عمومی:    22
۱-۱۲- ریشه های خشونت:    23
۱-۱۳- آثار و عواقب خشونت علیه زنان:    25
۱-۱۴- انواع خشونت علیه زنان:    27
۱-۱۴-۱- خشونت علیه زنان در خانواده و آثار آن:    27
۱-۱۴-۲- خشونت جسمی و آثار آن:    27
۱-۱۴-۳- خشونت جنسی و آثار آن:    27
۱-۱۴-۴- خشونت روانی و آثار آن:    28
۱-۱۴-۵- خشونت سیاسی و آثار آن:    28
۱-۱۴-۶- خشونت مبتنی بر جنسیت:    29
۱-۱۵- جمع بندی:    30

فصل دوم:نظام جزای سازمان بین الملل و ساز و کارهای جلوگیری از خشونت    33

۲-۱- کنواسیون ها و میثاق های بین المللی:    35
۲-۱-۱- کنواسیون منع مجازات و کشتار جمعی:    35
۲-۱-۲- کنواسیون منع خرید و فروش اشخاص و بهره کشی از فحشای دیگران (۱۹۴۹):    36
۲-۱-۳- کنواسیون های ۱۹۴۹ ژنو و پروتکل های الحاقی ۱۹۹۷:    36
۲-۱-۴- کنواسیون ۱۹۵۱ راجع به وضعیت پناهندگان و پروتکل الحاقی ۱۹۶۷:    37
۲-۱-۵- کنواسیون تکمیلی راجع به الغی بردگی ، تجارت برده و نهادهای مشابه بردگی (۱۹۵۶):    37
۲-۱-۶- کنواسیون های مصوب سازمان بین المللی کار سال ۱۹۵۸:    38
۲-۱-۷- اعلامیه جهانی رفع تبعیض از زن:(۱۹۷۵)    38
۲-۱-۸- کنواسیون رضایت در ازدواج و حداقل سن برای ازدواج و ثبت آن (۱۹۶۲):    39
۲-۱-۹- کنواسیون رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان (۱۹۷۹):    39
۲-۱-۱۰- کنواسیون منع شکنجه و دیگر مجازات ها یا رفتارهای خشن ، غیر انسانی یا تحقیر کننده، (۱۹۸۴)    41
۲-۱-۱۱- کنواسیون حمایت از حقوق تمام کارگران مهاجر و اعضای خانواده آن ها (۱۹۹۰):    41
۲-۱-۱۲- کنواسیون بین المللی رفع تمام اشکال تبعیض نژادی (۱۹۶۵):    42
۲-۱-۱۳- کنواسیون حقوق کودک (۱۹۸۹):    42
۲-۱-۱۴- کنواسیون راجع به مبارزه با جرایم سازمان یافته فراملی و پروتکل های الحاقی آن، (۲۰۰۰):    43
۲-۱-۱۵- میثاق بین المللی حقوق مدنی، سیاسی و حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی (۱۹۶۶):    44
۲-۲- کنفرانس ها و نشست های بین المللی در مقابله با خشونت علیه زنان:    45
۲-۲-۱- کنفرانس جهانی زن ، مکزیکوسیتی (۱۹۷۵):    45
۲-۲-۲- کنفرانس جهانی زن نایروبی (۱۹۸۵):    46
۲-۲-۳- کنفرانس پکن (۱۹۹۵):    48
۲-۲-۳-۱- خشونت علیه زنان:    49
۲-۲-۳-۲- زنان و مخاصمات مسلحانه:    51
۲-۲-۴- کنفرانس جهانی حقوق بشر، وین (۱۹۹۳):    53
۲-۲-۵- کنفرانس بین المللی جمعیت و توسعه ، قاهره (۱۹۹۴):    54
۲-۲-۶- کنفرانس بین المللی توسعه اجتماعی، کپنهاک (۱۹۹۵)    55
۲-۲-۷- کنفرانس سازمان ملل در مورد شهر نشینی (۱۹۹۶):    55
۲-۲-۸- نشست ویژه مجمع عمومی برای مرور و ارزیابی اجرای برنامه عمل کنفرانس بین المللی جمعیت و توسعه (۱۹۹۹):    56
۲-۲-۹- اجلاس ویژه مجمع عمومی، «زنان ۲۰۰۰: تساوی جنسیتی، توسعه و صلح در قرن ۲۱» (پکن + ۵ ):    56
۲-۲-۱۰- کنگره های بین المللی پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین:    57
۲-۳- قطعنامه ها ، اعلامیه ها  و توصیه نامه ها:    58
۲-۳-۱- قطعنامه شماره ۳۳۱۸ مجمع عمومی سازمان ملل متحد (اعلامیه راجع به حمایت از زنان و کودکان در مواقع اضطراری و درگیری های مسلحانه) (۱۹۷۴)    58
۲-۳-۲- قطعنامه شماره ۳۵۱۹ مجمع عمومی (۱۹۷۵)    59
۲-۳-۳- قطعنامه شماره ۶۳/۳۷ مجمع عمومی (اعلامیه مشارکت زنان در تحکیم صلح و همکاری های بین المللی (۱۹۸۲)    60
۲-۳-۴- قطعنامه شماره ۱۴ شورای اقتصادی اجتماعی (۱۹۸۴)    60
۲-۳-۵- قطعنامه شماره ۱۷۳/۴۳ مجمع عمومی (۱۹۹۸)    60
۲-۳-۶- قطعنامه شماره ۱۸/۱۹۹۱ شورای اقتصادی اجتماعی (۱۹۹۱)    61
۲-۳-۷- قطعنامه ۱۰۴/۴۸ مجمع عمومی (اعلامیه رفع خشونت علیه زنان) (۱۹۹۳)    61
۲-۳-۸- قطعنامه شماره ۴۵ کمیسیون حقوق بشر (انتصاب گزارشگر ویژه خشونت علیه زنان) (۱۹۹۴)    62
۲-۳-۹- قطعنامه شماره ۲۵۴ شورای اقتصادی اجتماعی (۱۹۹۴)    63
۲-۳-۱۰- قطعنامه شماره ۱۶۵/۴۹ مجمع عمومی (۱۹۹۴)    63
۲-۳-۱۱- قطعنامه شماره ۱۶۶/۴۹ مجمع عمومی (۱۹۹۴)    64
۲-۳-۱۲- قطعنامه شماره ۲۵/۴۹ عمومی سازمان جهانی بهداشت (۱۹۹۶)    64
۲-۳-۱۳- قطعنامه ۱۳۲۵ شورای امنیت، مصوب ۲۰۰۰، عزم جهانی برای پاسداری از حیثیت زنان.    64
۲-۳-۱۴- قطعنامه شماره ۵۵/۶۶ مجمع عمومی (۲۰۰۰):    65
۲-۳-۱۵- قطعنامه شماره ۶۷/۵۵ مجمع عمومی (۲۰۰۰):    66
۲-۳-۱۷- توصیه نامه شماره ۱۲ کمیته رفع تبعیض علیه زنان (۱۹۸۹)    66
۲-۳-۱۸- توصیه عمومی شماره ۱۹ کمیته رفع تبعیض علیه زنان (۱۹۹۲):    67
۲-۴- سایر اقدامات نظام جزای بین الملل در مقابله با خشونت علیه زنان:    68
۲-۴-۱- اقدمات کمسیون مقام زن سازمان ملل متحد (۱۹۴۶):    68
۲-۴-۲- بیانیه کمسیون اقتصادی اجتماعی سازمان ملل متحد برای غرب آسیا:    70
۲-۴-۳- اقدامات آژانس های تخصصی سازمان ملل متحد در زمینه ختنه زنان:    70
۲-۴-۴- اعلامیه رفع خشونت علیه زنان و روز جهانی نفی خشونت علیه زنان (۱۹۹۳):    71
۲-۴-۵- اقدامات انجام گرفته در رابطه با خشونت علیه زنان در برخی از کشورها:    72
۲-۵- جمع بندی:    73

فصل سوم:چارچوب مفهومی موضوع در نظام جزای سازمان بین الملل    74

۳-۱- ساز و کارهای مقابله با خشونت علیه زنان:    75
۳-۱-۱- مراحل مبارزه با پدیده خشونت علیه زنان:    75
مرحله اول: پایان سکوت و مبارزه با معضل    75
مرحله دوم: حمایت از زنان و دختران    76
مرحله سوم: اصلاحات قانونی و توسعه سیاست ها    76
مرحله چهارم : مبارزه با تحمل خشونت و تغییر نگرش مردان    77
۳-۱-۲- راه کارهای عملی برای مبارزه با خشونت علیه زنان:    77
۳-۲- تغییر مردان:    79
۳-۳- تغییرات  قانونی:    80
۳-۴- چند وظیفه برای کنترل خشونت علیه زنان:    81
۳-۵- راه حل های مقابله با خشونت علیه زنان در چندکشور اسلامی (بنگلادش – تاجیکستان – کویت – اردن)    84
۳-۶- برنامه عملی ملی زنان برای مقابله با خشونت علیه زنان در جمهوری اسلامی ایران:    89
۳-۷- کمال مطلوب    91
۳-۸- تکالیف دولت:    92
۳-۹- تکالیف فعالان حقوق زن:    93
۳-۱۰- جمع بندی:    94

فصل چهارم:خشونت علیه زنان در افغانستان    95

۴-۱- بومی گرایی و خشونت علیه زنان در افغانستان :    96
۴-۲- عوامل خشونت علیه زنان در  افغانستان:    98
۴-۲-۱- باورهای نادرست و سنتی:    98
۴-۲-۲- رسانه های تصویری و صوتی:    98
۴-۲-۳- بدحجابی و بی حجابی:    99
۴-۲-۴- تبعیض جنسیتی:    99
۴-۲-۵- شرایط فرهنگی:    99
۴-۲-۶- عدم امنیت روانی بر خانواده ها:    100
۴-۳- خشونت علیه زنان در افغانستان بعد از ده سال جنگ:    100
۴-۴- موارد خشونت علیه زنان در افغانستان:    100
۴-۴-۱- چند همسری:    100
۴-۴-۲- طلاق:    101
۴-۴-۳- معاوضه:    101
۴-۵- حمایت نظام جزای بین الملل در مقابله با خشونت علیه زنان در افغانستان:    102
۴-۶- اعمال روزمره خشونت علیه زنان در افغانستان:    104
۴-۷- آخرین موضع زنان در افغانستان    104
۴-۸- جمع بندی:    106
نتیجه گیری:    107
پیشنهادات:    111
فهرست منابع:    114
کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان    123