عوامل موثر در بروز استرس و بررسی علایم آن

استرس عبارت است از مجموعه واکنش های غیراختصاصی که تحت تأثیر محرک های گوناگون در ارگانیسم ایجاد می شود. استرس از نظر ماهیت اختصاصی است، اما منشأ غیراختصاصی دارد. اختصاصی بودن ماهیت آن یعنی این‌که دارای تغییرات کلیشه ای یکسان و ویژه ای است که مهم ترین آنان عبارتند از: واکنش غده قشری فوِق کلیوی، کاهش میزان ائوزینوفنل در خون و رشد زخم در دستگاه گوارش. غیراختصاصی بودن آن از این نظر است که استرس براثر محرک های گوناگون به وجود می آید (فایلا ، ۱۹۹۱ ؛ آیزنک، ۲۰۰۰). البته سلیه در ابتدا تصور می کرد که استرس فقط تحت تأثیر عوامل زیان آور، ایجاد می شود، ولی بعدها عنوان کرد هر چیز خوشایند و ناخوشایند موجب بروز استرس می شود.

در زندگی امروزی بیش از هر زمان دیگر شاهد بروز استرس و عوارض ناشی از آن هستیم. همه ما کم و بیش به طور خواسته یا ناخواسته در طول زندگی خود با استرس های روانی متعددی مواجه شده یا می شویم. استرس در هر سنی، رنگی خاص به خود می گیرد تقریباً بیشتر مردم بر این گمان‌اند که مفهوم استرس را می دانند، ولی عده ی نسبتاً معدودی از آن درک صحیحی دارند و از آثار آن در بدن و راه های کنترل آن آگاهند.رویدادهای ناگوار در زندگی هر فردی اتفاق می افتند؛ رویدادهای که آرامش جسمی و روانی شخص را بر هم  زده و معمولاً موجب می شوند، که برای رهایی از این حالت تنش زا روش ها و راه حل هایی به کار گرفته شود. زمانی خطر ابتلا به بیماری طاعون برای مردم تنش زا بود، ولی امروزه ابتلا به بیماری هایی نظیر ایدز و سرطان برای مردم تنش زاست. بر اساس شواهد موجود در قرن بیستم مشکلات ناشی از رویدادهای تنش زا به ویژه در کشورهای صنعتی و پیشرفته غربی، افزایش یافته است (پاول و ان رایت  1991)، تا جایی که بعضی از صاحب نظران، عصر ما را "عصر استرس" نامیده اند ( گلدبرگر و برزنتیز ،۱۹۹۲).

رویدادهای تنش زا در هر عصری به شکلی خاص جلوه می کنند. برای مثال انسان ما قبل تاریخ از حمله حیوانات وحشی یا مرگ در اثر گرسنگی، سرما یا بیماری، استرس های زیادی را تحمل می‌کرد. استرس در شرایط و موقعیت های گوناگون پدید می آید. تحولات سریع در بسیاری از زمینه ها، رشد روزافزون جمعیت، تغییر در آداب و رسوم اجتماعی، مسائل مربوط به خانواده و خویشاوندان، شکست و ناکامی، ازدواج، طلاق، مسکن، مهاجرت، اختلافات زناشویی، ناسازگاری های محیط کار، صدمات جسمی شدید، اعمال جراحی، بیماری های صعب العلاج، زندانی شدن و مرگ عزیزان همه می توانند منشأ بروز مشکلات و ناراحتی های متعددی شوند، که بعضی از آنان بیشتر جنبه جسمانی و برخی جنبه روانی دارند. برخی از بحرآنان ناگهانی وکوتاه مدت و بعضی دیگر تدریجی و طولانی مدت اند. البته استرس به مقدار کم برای انسان مفید است، چراکه یادگیری را پایدارتر، حافظه را نیرومند تر و عملکرد را بهتر می کند. در حقیقت، استرس مثبت، نیروی محرکه ی لازم را برای رعایت تقدم و تأخر فعالیت ها یا اتمام به موقع کارها فراهم می آورد. تا زمانی که در فرد احساس کنترل وجود داشته باشد، استرس سودمند واقع می شود (دی یانگ،۱۹۹۴).

فهرست مطالب
۲ ۱  مقدمه    17
۲ ۲  مفاهیم بنیادی    17
۲ ۲ ۱  استرس    17
۲ ۲ ۲  تأثیرهای استرس    19
۲ ۲ ۳ کارکردهای فیزیولوژیک استرس    21
۲ ۲ ۴ چرخه استرس    26
۲ ۲ ۵  عوامل موثر در بروز استرس    26
۲ ۲ ۶  منابع استرس    28
۲ ۲ ۶ ۱  استرس های ناشی از شغل    29
۲ ۲ ۶ ۲  استرس های ناشی از مسائل اجتماعی    30
۲ ۲ ۶ ۳  استرس های ناشی از شرایط خانوادگی    31
۲ ۲ ۶ ۴  مهاجرت    31
۲ ۲ ۶ ۵  استرس ناشی از شرکت در فعالیت های ورزشی    32
۲ ۲ ۷ علائم استرس    33
۲ ۲ ۷ ۱ علائم جسمانی    33
۲ ۲ ۷ ۲ علائم روانی و رفتاری    34
۲ ۲ ۸  سیر تاریخی استرس    35
۲ ۲ ۹ نظریه ها و الگوهای استرس    37
۲ ۲ ۹ ۱  نظریه ی روان تحلیل گری    37
۲ ۲ ۹ ۲  نظریه ی ضعف جسمانی    38
۲ ۲ ۹ ۳  نظریه ی تکوین و تعادل خودکار    39
۲ ۲ ۹ ۴  نظریه ی پردازش اطلاعات    39
۲ ۲ ۱۰  الگوهای استرس    40
۲ ۲ ۱۰ ۱  الگوی فرهنگی اجتماعی    40
۲ ۲ ۱۰ ۲  الگوی روان تنی    41
۲ ۲ ۱۰ ۳  الگوی واکنش حفاظتی    42
۲ ۲ ۱۰ ۴  الگوی پاسخ فیزیولوژیکی    43
۲ ۲ ۱۰ ۵  الگوی بیوشیمی    43
۲ ۲ ۱۰ ۶  الگوی دوهرنوند    45
۲ ۲ ۱۰ ۷  الگوی متغیرهای روان شناختی و اختلال های جسمانی    46
۲ ۳  پژوهش های پیشین    
فهرست منابع و ماخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی