مبانی نظری و پیشینه تحقیق اعتیاد

واژه اعتیاد در فرهنگ لغت معین و عمید به معنای خو گرفتن و عادت کردن آمده است و منظور از عادت هر عملی که به صورت خود به خودی و بدون دخالت تفکر و اندیشه صورت می گیرد. برای درک معانی آن ابتدا تفاوت اعتیاد با عادات باید مشخص گردد. عادت های ذاتی انسان مانند تعریق یا تنفس جهت حفظ تعادل بدن و جهت ایجاد سازگاری با مقتضات گوناگون حیات ، ضروری است و انسان در زمان مقتضی و شرایط لازم به کسب عادات و یادگیری جهت تطابق بهتر با امور زندگی خود می پردازد ، با این حال در مورد اعتیاد نحوه واکنش متفاوت است. به این معنا که اعتیاد یک عادت غیر انطباقی است که مانع از ایجاد سازگاری مورد نیاز و مناسب آدمی با جریانات و شرایط محیط شده و از ادامه ترقی و تعالی در او می کاهد.

اعتیاد یک اصطلاح غیر علمی و عامیانه و به معنای وابستگی بیمار گونه به مصرف یک یا چند نوع ماده مخدر است که سب بروز رفتارهای مواد جویانه شده و در صورت مصرف نکردن آن ماده ، علایم محرومیت در شخص معتاد بروز می کند. منظور از مواد یک ماده شیمیایی – نه خوراکی – است. بعد از مصرف ، وابستگی و نیاز شدید در فرد به مصرف دوباره آن منجر می گردد.(بهاری.۱۳۸۸) به طور متعارف اعتیاد برای شناسایی رفتارهای خود مخربی بکار می رود که شامل مولفه های دارویی است. این واژه مختص کسانی است که گرفتار وابستگی جسمانی به یک یا بیش از یک داروی غیر قانونی اند : که شامل هوس کردن شدید به مواد و نیاز به مواد بیشتر برای رسیدن به همان تأثیر قبلی است (APA . به نقل از دی کلمنته ، ۲۰۰۳) 

مهمترین و قابل تعریف ترین مشخصه اعتیاد وابستگی (جسمی – روانی) به عنصری طبیعی یا شیمیایی است که پس از مدتی جدایی از آن بسیار دشوار می شود.وابستگی جسمی وضعیتی است که در آن بدن فرد ، خود را با آن ماده سازگار کرده و بخشی از وضع طبیعی (Normal) عملکرد معمولی در سلولهای بدن شده است. این وضع دو مشخصه عمده دارد : ۱- تحمل  2- محرومیت از مواد  . در تحمل بدن که بصورت افزایشی خود را در جذب آن ماده سازگار می بیند باید بصورت تصاعدی از آن برای ارضای خاطر خود استفاده کند. در برخی از موارد این افزایش به مرحله ای می رسد که افزدون بیشتر مواد حاصلی ندارد و تسکینی برای فرد ایجاد نمی کند.

فهرست مطالب
۱-۵-۱- تعاریف نظری    4
فصل دوم  :مبانی نظری و پیشینه پژوهش
بخش اول : مبانی نظری 
۱-۲-مقدمه     13  
۲-۲-تاریخچه اعتیاد در جهان         15
۳-۲-تاریخچه مواد مخدر  در ایران  17
۴-۲-ماهیت مواد مخدر  20
۵-۲- مفهوم اعتیاد ۲۲
۶-۲-تعریف مواد مخدر  24
۷-۲- راههای مصرف مواد مخدر ۲۵
۸-۲- طبقه بندی مواد مخدر ۲۶
۹-۲- خطرات مصرف مواد مخدر       27     
۱۰-۲-دیدگاههای نظری و تئوریک اعتیاد  28
۱۱-۲-پیامدها و عوارض ناشی از مصرف مواد ۳۰
۱۲-۲- پیشگیری از اعتیاد به مواد و انواع آن  31
۱۳-۲-مراکز درمانی تخصصی سوء مصرف مواد مخدر۳۲
۱۴-۲-شیوه های درمان ۳۴
۱۵-۲-اقدامات درمانی  36
۱۶-۲-برنامه نگهدارنده متادون۳۶
۱۷-۲-استفاده ازروش درمانی گروهی ۳۹
۱۸-۲-خصوصیات افراد شرکت کننده در گروه درمانی ۴۰
۱۹-۲-روشهای کمک به معتادان از طریق گروه درمانی۴۱
۲۰-۲-اهداف گروه درمانی ۴۳
۲۱-۲-تعریف گروه معتادان گمنام۴۵
۲۲-۲-برنامه معتادان گمنام ۴۶

بخش دوم :پیشینه تحقیق
۳۳-۲- پژوهشهای انجام شده در ایران ۷۶
۳۴-۲- پژوهشهای انجام شده در خارج از ایران۸۲
منابع و ماخذ       

منابع