مبانی نظری و پیشینه تحقیق توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی

هدف از این پایان نامه توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی اطراف شهرهای بزرگ می باشد . در واقع فصل دوم پایان نامه سکونتگاه های غیررسمی موضوع نوشتار حاضر است.

در این فصل روند شکل گیری سکونتگاه‌های غیر رسمی در اطراف شهرها در ایران و جهان مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه به تبیین ویژگی‌ها، علل و سیاست‌های مداخله در سکونتگاه‌های غیررسمی پرداخته می‌شود. همچنین جایگاه و اهمیت توانمندسازی این نوع از سکونتگاه‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و در انتها فرآیند و ابعاد توانمندسازی بحث شده و روش مداخله در بافت برای ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی انتخاب می‌گردد.

سکونتگاه‌های غیررسمی در جهان از پیشینه طولانی برخوردار است، که از زمان شکل‌گیری تا کنون با عناوین متعددی چون: حاشیه نشینی، سکونتگاه‌های خودرو و نابسامان، اجتماعات آلونکی، سکونتگاه نابهنجار و خود انگیخته نامیده می‌شود. بدین صورت که شخصی به غیراز مالک زمین، مساکنی را با اجازه و یا بدون اجازه صاحب ملک می‌ساخته است. اما آنها مساکن حاشیه‌ای غیرقانونی، به آن مفهومی که ما تعریف و طبقه‌بندی می‌نماییم، نبوده‌اند.با این حال، «اسکان‌های غیررسمی» در حقیقت یک اصطلاح منسوب به غرب است که سابقه آن به نوشته های متفکرینی چون رابرت پارک ، اورت استون ، جان ترنر  و چارلز آبرامز  برمی‌گردد.

فهرست مطالب
 

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
مقدمه    9
۲-۱- نظریه های پیدایش سکونتگاه‌های غیررسمی    10
۲-۱-۱- دیدگاه لیبرال    12
۲-۱-۲- دیدگاه بنیادگرایی    12
۲-۱-۳- جامعه گرایی    13
۲-۱-۴- دیدگاه بوم شناسی    13
۲-۲- گرایش های شهرنشینی و سکونتگاه‌های غیررسمی    14
۲-۲-۱- گرایشهای جهانی    14
۲-۲-۲- گرایش های شهرنشینی و سکونتگاه‌های غیررسمی در ایران    24
۲-۳- ویژگی‌های اسکان‌های غیررسمی    26
۲-۴- علل پیدایش سکونتگاه‌های غیررسمی    28
۲-۴-۱- عوامل ساختاری جامعه:    29
۲-۴-۲- علل سازمانی:    30
۲-۴-۳- فقدان سیستم‎های حمایتی و مشارکتی:    30
۲-۴-۴- فعالیت‎های باندهای (مافیایی) نامشروع زمین    30
۲-۵- رویکردها و رهیافت‌های مداخله در اسکان های غیررسمی    31
۲-۵-۱- رویکردهای مداخله در اسکان‌های غیررسمی در قالب دیدگاه‌های مختلف    32
۲-۵-۲- بررسی تاریخی رویکردهای مداخله در اسکان‌های غیررسمی    46
۲-۵-۲-۱- مقطع اول (دهه ۱۹۶۰)    46
۲-۵-۲-۲- مقطع دوم (دهه ۱۹۷۰)    48
۲-۵-۲-۳- مقطع سوم (دهه ۱۹۸۰)    51
۲-۶- فرآیند توانمندسازی    55
۲-۷- ساختار و ابعاد توانمندسازی    56
۲-۸- اهمیت مشارکت در برنامهریزی شهری در راستای توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی    60
۲-۸-۱- مشارکت توسعه‌ای    61
۲-۸-۲- الگوی مشارکت ساکنین سکونتگاه‌های غیر رسمی    62
۲-۹- نتیجه گیری و ارائه رویکرد نظری تحقیق    65

پیشنه تحقیق توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی

منابع وماخذ    

فهرست نمودار
نمودار شماره ۲-۱ : چارچوب نظری ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی(صرافی، ۱۳۸۱:۴).    11
نمودار شماره ۲-۲: نمای کلی طرح های خانه سازی دولتی، اراضی و خدمات، ارتقاء کیفیت سکونتگاه وطرح توسعه افزایشی به لحاظ نوع کارکرد (مأخذ: زمانی، ۱۳۷۹:۱۱۱).    36
نمودار شماره ۲-۳: هزینه‌های دولتی و میزان سود در هریک از رویکردهای برخورد با سکونتگاه‌های غیررسمی از دهه ۱۹۹۰- ۱۹۵۰    38
نمودار شماره ۲-۴ : ساختار فرایند توانمند سازی    39
نمودار شماره ۲-۵: ابعاد توانمندسازی    40
نمودار شماره ۲-۶: تأثیر تفویض اختیارات بر توانمندسازی    40
نمودار شماره ۲-۷: تأثیر رضایت مبتنی بر عملکرد بر توانمندسازی    41
 نمودار شماره ۲-۸: تأثیر غنی سازی کارکرد اجتماعی بر توانمندسازی    41
نمودار شماره ۲-۹: تأثیر مدیریت مشارکتی بر توانمندسازی    41
نمودار شماره ۲-۱۰:تأثیر تیم سازی (گروه سازی) بر توانمندسازی    41
نمودار شماره ۲-۱۱: تأثیر مشارکت بر توانمندسازی    42
نمودار شماره ۲-۱۲: الگوی کلی راهبرد توانمند سازی    42