مبانی نظری و پیشینه تحقیق شخصیت و تیپ شخصیتی

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق شخصیت و تیپ شخصیتی را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد. 

«تیپ» از کلمه یونانی «توپس» به معنای نقش یا اثر گرفته شده و در روان‌شناسی، به معنای خصوصیات ویژه جسمی‌و روان‌شناختی خاصی است که آدم‌ها را از همدیگر مجزا می‌کند. به بیان دیگر،  مجموعه‌ای از آدم‌ها که تحت یک «تیپ» شناسایی می‌شوند، رفتارها و اندیشه‌های تقریبا مشابهی دارند و واکنش‌های بدنی آن‌ها نیز کم ‌و بیش با هم یکسان است.مفهوم تیپ مستقیماً از مفهوم پرسونا یعنی ماسک مشتق می‌شود. در تئاتر قدیم،  تعداد محدودی نقش وجود داشت، هر نقش از روی ماسک قابل شناسایی بود و هر ماسک رفتار خاصی ایجاب می‌کرد و در حقیقت نمونه‌ای از آن بود. 

بنابراین،  می‌توان گفت که تیپ شخصیتی به اشخاصی اشاره می‌کند که چندین صفت یا ویژگی مشترک دارند. در حالت غیررسمی‌ممکن است خود شما در ارتباط با تیپ شخصیتی طبقاتی را در ذهن داشته باشید،  مانند: تیپ مدیر،  تیپ ورزشکار،  تیپ مادرانه، تیپ سوسول و تیپ خوره‌ی تکنولوژی و غیره. اگر بخواهیم هر یک از این تیپ‌های غیررسمی‌را تعریف کنیم، برای هر یک از آن‌ها مجموعه‌ای از ویژگی‌های متفاوت را در نظر خواهیم گرفت. (دنولت  و همکاران، ۲۰۰۳). در طول سالیان طولانی، روان‌شناسان برای طبقه‌بندی شخصیت‌ها به انواع تیپ‌ها،  روش‌های بسیاری را مطرح کرده‌اند. مثلاً روان‌شناس سوئیسی کارل یونگ بر این باور بود که مردم یا درون‌گرا هستند و یا برون‌گرا. اشخاص برون‌گرا پررو و معاشرتی هستند و به بیرون خود توجه دارند. اما اشخاص درون‌گرا،  خجالتی و تودار هستند. به طور کلی این طبقه‌بندی‌ها ناکافی هستند و نمی‌توانند تفاوت‌های شخصیتی را نشان بدهند. به همین دلیل درجه‌بندی مردم بر پایه‌ی فهرستی از ویژگی‌ها، در مقایسه با طبقه‌بندی آن‌ها به دو یا سه تیپ شخصیتی،  اطلاعات بیشتری را در اختیار می‌گذارد (گنجی، ۱۳۸۴).

ویلیامز  و همکاران (۲۰۱۰) نشان دادند که بیماران تیپ D شخصیتی با بیماران غیر تیپ D تفاوت معناداری در ابعاد درک بیماری شان دارند. آن‌ها معتقدند که بیماریشان وخیم تر از بیماران غیر تیپ D است و اکثر نشانه هایی که تجربه می کنند به بیماری آنها مربوط است. آنها نگران بیماری خود بودند و هیجانات بیشتری را تجربه می کردند ( یکی از مولفه هایی که با تیپ شخصیتی D، ارتباط تنگاتنگی دارد، آلکسی تایمیا یا مهار هیجانی است). 

فهرست مطالب

 چارچوب نظری و پیشینه پژوهش شخصیت و تیپ شخصیتی

۲-۴- شخصیت و تیپ شخصیتی
۲-۴-۱- تعریف تیپ شخصیتی D
۲-۴-۲ – تعریف تیپ شخصیت B
۲-۴-۳- تعریف تیپ شخصیت A    
۲-۴-۴- تعریف تیپ شخصیت C    
۲-۴-۵ – نظریه‌های شخصیت
۲-۴-۵-۱- نظریه روانکاوی
۲-۴-۵-۲- نظریّه‌های شناختی    
۲-۴-۵-۳- نظریه‌های تیپ شناختی شخصیت
۲-۴-۵-۴- نظریه یونگ
۲-۴-۵-۵- نظریه صفات شخصیتی
۲-۴-۵-۵-۱- نظریه گوردون آلپورت
۲-۴-۵-۵-۲- نظریه ۱۶ عامل شخصیت ریموند کتل
۲-۴-۵-۵-۳- سه بعد شخصیت آیزنک    
۲-۴-۵-۵-۴- نظریه پنج عامل شخصیت
۲-۴-۵-۶-  رویکردهای موجود در باب شخصیت
۲-۵- ارتباط آلکسی تایمیا  و ابرازگری هیجان
۲-۶ – سبک‌های ابراز هیجان و خصوصیات شخصیتی
۲-۷-  یافته‌های توصیفی مربوط به متغیر‌های تحقیق
۲-۸- مطالعات انجام شده مرتبط با پژوهش
۲-۸-۱- مطالعات انجام شده خارج کشور    
۲-۸-۲- پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور    

یشینه تحقیقاتی 
پیشینه داخلی
پیشینه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی