مهمترین نظریات موجود در زمینه روابط میان شرایط محیط کار و وضعیت عملکرد و سلامتی فرد

در زمینه تعامل ویژگی های محیط کار با وضعیت عملکرد شغلی کارکنان و همچنین سلامت روانی و جسمانی آنها چندین نظریه مطرح شده اند که در این بخش به برجسته ترین آنها اشاره می شود.

۱-    مدل انتظارات کار-کنترل
     مدل انتظارات کار-کنترل  (کاراسک، ۱۹۷۹)، محیط کار را بر حسب کنترل و تقاضا توصیف می کند. به این معنی که محیط کار می‌تواند با دو عنصر مهم از هم تمایز داده شود: مطالباتی که بر عهده کارمند نهاده می شود و وسعت عمل و محدوده تصمیمی که به کارمند داده می شود. در واقع این مدل حاوی دو پیش بینی است: اول اینکه تنیدگی شغلی با افزایش تقاضاهای شغلی افزایش می‌یابد، دوم اینکه اگر چالش های یک شغل با توانایی های فرد شاغل برای غلبه بر این چالش ها متناسب باشد، الگوی رفتاری مناسبی بروز می کند که به هدایت مؤثرِ انگیزه های کارمند منجر می شود (هیگاشیگوچی  و همکاران ۲۰۰۳ ؛ ولدهاون  و همکاران، ۲۰۰۵). 

به عبارت دیگر، این نظریه منبع اولیه استرس شغلی و حالات ناسازگار با سلامت روانی را ناشی از عدم توازن میان انتظارات کار با میزان آزادی عرصه برای تصمیم گیری فرد، فعالیت او، و استفاده از مهارت های او می داند. در صورتی که تقاضاهای شغل بالا و استقلال عمل فرد کم باشد، سلامت روان در معرض خطر قرار می گیرد و این خود، کیفیت عملکرد را کاهش می دهد (کاراسک و تورز، ۱۹۹۰). 

     این مدل بعدها  توسط کاراسک و همکارانش  بسط پیدا کرد تا حمایت اجتماعی را که بر اساس تحقیقات موجود برسلامت روان  در محیط های کار مؤثر نشان داده شد دربر بگیرد. به این ترتیب به این مدل مبسوط،  مدل حمایت ـ کنترل ـ تقاضا  می‌گویند (هیگاشیگوچی و همکاران، ۲۰۰۳). پیش بینی این مدل آن است که شدیدترین واکنش های مربوط به فشار کار (مثل افسردگی،خستگی مفرط، شکایات جسمانی و به طور کلی فرسودگی) زمانی رخ می دهد که افراد با تقاضای کار بالا، دامنه اختیار تصمیم گیری پایین و حمایت اجتماعی ضعیف در محیط روبرو می شوند (هیگاشیگوچی و همکاران، ۲۰۰۳؛ ولدهاون و همکاران ۲۰۰۵).

فهرست مطالب
۱مروری بر مهمترین نظریه های موجود    2
۱-۱-۱-    مدل انتظارات کار-کنترل    2
۱-۱-۲-    نظریه توازن میان میزان تلاش و پاداش    3
۱-۱-۳-    تئوری حفظ منابع    4
۱-۱-۴-    سایر نظریات    4
۱-۲-    فرسودگی شغلی    5
۱-۲-۱-    مفهوم فرسودگی شغلی    5
۱-۲-۲-    عوامل ایجادکننده فرسودگی شغلی    6
۱-۲-۲-۱-    عوامل فردی    6
۱-۲-۲-۲-    عوامل سازمانی    8
۱-۲-۲-۳-    عوامل رابطهای    11
۱-۲-۳-    پیامدهای فرسودگی شغلی    12
۱-۲-۳-۱-    پیامدهای جسمی    12
۱-۲-۳-۲-    پیامدهای روانی    12
۱-۲-۳-۳-    پیامدهای شغلی    13
۱-۳-    سلامت روان    14
۱-۴-    پیشینه تحقیق    19
۱-۴-۱-    تحقیقات خارجی    19
۱-۴-۲-    تحقیقات داخلی    21
۱-۵-    خلاصه 
منابع فارسی:    26
منابع لاتین    30