پایان نامه مولفه های تفکر انتقادی لیپمن

هدف از این پایان نامه مولفه های تفکر انتقادی لیپمن می باشد.

لیپمن (۱۹۸۸، همان) نیز همچون گلاسر به طور صریح و روشن، تفکر انتقادی را به عنوان یک فرایند در نظر می گیرد. تفکر انتقادی، تفکر مسئولانه و ماهرانه ای است که قضاوت خوب را تسهیل می کند، زیرا متکی بر ملاک هاست، خود به خود اصلاح شونده است و به متن (بافت) حساس است. مبانی ارزش شناختی برنامه فلسفه برای کودکان را نیز باید در فلسفه های نقادی، عمل گرایی، تحلیل زبانی و روانشناسی شناختی ـ اجتماعی ویگوتسکی جستجو کرد. در بعد ارزش شناسی این برنامه تحت تأثیر نسبیت گرایی حاصل از فلسفه عمل گرایی در تبیین ارزشهای فردی و اجتماعی و توافق حاصل از آن قرار گرفته است. از این رو لیپمن با هرگونه تلقین آموزه های کلاس درس به کودکان مخالف است و مخالفت خود را چنین بیان میدارد: « ایده ها و آرمانهای فلسفی میتواند به زبان کودکان ارائه شود، اما در نهایت این کودکان هستند که خود باید به تولید ایده های فلسفی خویش بپردازند. »(لیپمن،۱۹۹۱)  
   پرهیز از تلقین، احترام به نظرگاه های کودکان و اعتماد به آنان از جمله ملاحظات ارزشی است که لیپمن در برنامه خود به آن تأکید دارد(لیپمن،۱۹۹۰)

 یکی از ویژگی های برنامه فلسفه برای کودکان نسبیت گرایی در شناخت است. لیپمن در این زمینه مینویسد: « پاسخ های نهایی که بتوان به سئوالات فلسفی [کودکان] داد وجود ندارد. زیرا این پاسخ ها فوراً با نظرگاه های مخالف جدیدی مواجه خواهد شد(لیپمن، ۱۹۸۰: ۹۷ و ۱۹۸۸: ۳۳) دیویی در کتاب «ما چگونه فکر میکنیم؟» به «عمل کامل اندیشه » اشاره می کند و منظورش از آن، تفکری است که با عمل همراه باشد(دیویی،۱۹۹۱). لذا تفکر منهای عمل که در فلسفه فلاسفه ای چون افلاطون و ارسطو وجود دارد از نظر او  فاقد ارزش است(دیویی،۱۹۹۸). لیپمن به دنباله روی از دیویی به پیوستگی نظریه و عمل معتقد شده و در این باره مینویسد:
 « گمراه کننده خواهد بود اگر فکر کنیم که فلسفه سراسر نظری است و عملی نیست. برعکس اغلب اتفاق افتاده که نظریه به تنهایی وبدون توجه به عمل قادربه حل مسائل ومشکلات نبوده است.»(لیپمن،۱۹۹۸)

او در کتاب «تفکر در تعلیم و تربیت» به تأثیر خود از دیویی در توجه او به تجربه عملی در شناخت اشاره می کند و همراه با برجسته کردن نقش کودکان در فهم مسائل اجتماعی، بر تجارب بین فردی تأکید می ورزد(لیپمن،۲۰۰۷: ۳۳)    وی با تاکید بر نقش تجربه در یادگیری کودکان میگوید: « تدریس باید به گونه ای باشد که منجر به تبادل تجربیات بین کودکان شود. ».و در جایی دیگر میگوید: «…در مورد کودکان، ما نیازمند واسطه ای هستیم که شکاف های عظیم بین اندیشه و تجربه را پر کند.»(لیپمن،۱۹۹۲: ۷). ویگوتسکی روان شناس شناخت گرای روسی از چهره های دیگری است که بر افکار معرفت شناختی لیپمن تأثیر زیادی گذاشته است(لیپمن و پیزارو ، ۲۰۰۱). تأثیر تعامل اجتماعی و فرهنگی در حین گفت و گو های زبانی کودکان در رشد فکری کودکان، عنصر اساسی تشکیل هنده نظریه یادگیری اجتماعی ـ فرهنگی ویگوتسکی است. او رشد شناختی کودکان را متاثر از آموزش اجتماعی آنان میداند.   (مشیری ۱۳۸۸). لیپمن در گرایش به سمت شفاف سازی و تحلیل مفاهیم زبان عادی و روزمره که در حین گفتگوهای فلسفی کودکان، رخ می دهد به معرفت شناسی فلسفه تحلیل زبانی به ویژه از نوع معرفت شناسی ویتگنشتاین دوم و  رایل متمایل است. (جوسو،۲۰۰۷: ۲۷)

فهرست مطالب

تبیین رویکرد تفکر انتقادی (معنا ، مبانی و ) 
۲-۱- مقدمه
۲-۱-۲- معنا و مفهوم تفکر انتقادی
 2-1-2-1- مرز تفکر انتقادی و شبه تفکر انتقادی
 2-1-2-2-تفکر انتقادی به عنوان یک محصول یا فرایند 
 2-1-2-3- تلاش برای یافتن یک تعریف جامع
 2-1-2-4- تفاوت رویکردتفکر انتقادی با انواع دیگر رویکردهای تفکر
۲-۱-۳- مبانی تفکر انتقادی
 2-1-3-1- مبانی فلسفی
 2-1-3-1-1- اندیشه های دورۀ کلاسیک
 2-1-3-1-2- اندیشه های دورۀ رنسانس 
 2-1-3-1-3- عصر روشن گری
 2-1-3-1-4- اندیشه ها یمعاصر
•جان دیوئی، پدر تفکر انتقادی مدرن
•رابرت انیس و تفکر مسئولانه 
•نظریه پردازان انتقادی(مکتب فرانکفورت) 
•لیپمن و کاربری تفکر انتقادی در آموزش فلسفه به کودکان
-مبانی فلسفی برنامه فلسفه برای کودکان
 1- مبانی هستی شناختی
 2- مبانی انسان شناختی 
 3- مبانی معرفت شناختی 
 4- مبانی ارزش شناختی 
 2-1-3-2- مبانی روانشناختی 
 2-1-3-2-1- دیدگاه شناختی ژان پیاژه
 2-1-3-2-2- دیدگاه ویگوتسکی 
۲-۱-۴- مؤلفه ها، ویژگی ها و رویکردها
 2-1-4-1- مؤلفه های تفکر انتقادی
 2-1-4-2- ضرورت توجه به هر دو مؤلفۀ تفکر انتقادی 
 2-1-4-3- مهارت ها و تمایلات در تفکر انتقادی
۲-۱-۴-۴- رویکردهای تفکر انتقادی
۲-۱-۴-۴-۱- تفکر انتقادی به عنوان یک مهارت عام
 2-1-4-4-2- تفکر انتقادی به عنوان یک مهارت در حوزۀ خاص
۲-۱-۵- آموزش مبتنی بر تفکر انتقادی 
۲-۱-۵-۱- تفکر انتقادی در آموزش و پرورش
۲-۱-۵-۲- چرا فقدان تفکر انتقادی؟ 
۲-۱-۵-۳-پرورش تفکر انتقادی
 2-1-5-3-1- پرورش مهارت های تفکر انتقادی 
 2-1-5-3-2- آموزش مبتنی بر دیالوگ
 2-1-5-3-3- بهره گیری از فنون طرح پرسش
 2-1-5-3-4- یادگیری مبتنی بر همیاری
 2-1-5-3-5- یادگیری بر مبنای حل مسأله
 2-1-5-3-6- آموزش بر مبنای مورد کاوی
 2-1-5-3-7- آموزش راهبردهای فراشناختی 
 2-1-5-3-8- پرورش تمایلات تفکر انتقادی
 2-1-5-3-8-1- موانع تفکر انتقادی 
 2-1-5-3-8-2- باورهای معرفتی در تفکر انتقادی 
 2-1-5-3-9- مؤلفه های کلاس درس مبتنی بر تفکر انتقادی
۲-۱-۶- سنجش تفکر انتقادی
۲-۱-۶-۱- شیوه های سنجش تفکر انتقادی 
۲-۱-۶-۲- ابزارهای سنتی سنجش تفکر انتقادی
۲-۱-۶-۳- مسایل و مشکلات سنجش تفکر انتقادی

یشینه تحقیقاتی 
پیشینه داخلی
پیشینه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی