پرسشنامه ارائه الگوی تدوین استراتژی با روش ماتریس سوات و RBV در جهت کسب مزیت رقابتی پایدار

دانلود پرسشنامه پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت

پرسشنامه ارائه الگوی تدوین استراتژی با روش ماتریس سوات و RBV در جهت کسب مزیت رقابتی پایدار

هدف از این پژوهش ارائه الگوی تلفیقی تدوین استراتژی بر مبنای تحلیل سواتSWOT و رویکرد مبتنی بر منابع RBV  در راستای کسب مزیت رقابتی پایدار در شرکت بین المللی مهندسی سیستم ها و اتوماسیون بصورت جامع و کامل و با منابع جدید می باشد.

چکیده
دیدگاه ها و مدل های مختلفی در زمینه تدوین استراتژی وجود دارد که هریک دارای معایب و مزیت هایی می باشند. یکی از مطرح ترین آنها که در کشور ما نیز دارای سابقه زیادی می باشد، تحلیل SWOT است که همزمان دو محیط داخلی و خارجی را بررسی می کند و با بهره جستن از نقاط ضعف، نقاط قوت، فرصت ها و تهدیدهای پیش روی سازمان به تدوین استراتژی می پردازد. اخیراً ایرادها و انتقادات بسیاری به تحلیل SWOT وارد شده است. این مسئله باعث شده که برخی از صاحبنظران از اتمام دوره مفید تحلیل SWOT سخن بگویند. اما با وجود انتقادهایی که بر این تحلیل  وارد می شود، این رویکرد دارای مزایای بسیاری نیز می باشد. یکی از ایرادات عمده  تحلیل SWOT عدم تمرکز کافی بر روی مقوله مزیت رقابتی می باشد. یکی از مطرح ترین  دیدگاه هایی که تمرکز خود را در تدوین استراتژی های سازمان، بر دستیابی به مزیت رقابتی قرار داده  است ، دیدگاه مبتنی بر منابع (RBV) می باشد. 

 پرسشنامه های تحلیل عوامل داخلی و خارجی    :  ۷۵ سوال

پ-۱- پرسشنامه تحلیل عوامل داخلی    : ۴۲ سوال
پ-۲- پرسشنامه تحلیل عوامل خارجی    : ۳۳ سوال

 غربال سازی عامل ها
پس از استخراج لیست عوامل داخلی و خارجی، غربال-سازی عوامل و تعیین عوامل کلیدی از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا زیاد بودن تعداد عامل ها می تواند به طولانی شدن روند تدوین استراتژی ها منجر شود و بر پیچیدگی آن نیز بیفزاید. غربال سازی عوامل به روش های مختلف امکان پذیر است. ساده ترین روش، اجماع خبرگان روی دسته ای مشخص از عوامل می باشد. روش توزیع پرسشنامه و تحلیل آماری پرسشنامه ها نیز می تواند جهت افزایش دقت نتایج به کار رود. نکته ای که در هر دو روش حائز اهمیت است، انتخاب معیارهای مناسب برای غربال سازی می باشد. چنانچه برخی از عوامل مهم اشتباهاً در این مرحله حذف گردند، می تواند منجر به تدوین استراتژی  های ناکارا و یا عواقب ناگواری در اجرای استراتژی ها و نهایتاً شکست استراتژی ها شود.

 غربال کردن عوامل چهارگانه
به منظور غربال سازی عوامل چهارگانه از روش های تحلیلی آمار پارامتری استفاده گردید. بدین منظور دو پرسشنامه، یکی برای تحلیل عوامل داخلی و دیگری برای تحلیل عوامل خارجی تهیه گردید. (نمونه پرسشنامه ها در پیوست ۱و ۲ آورده شده است.)

در پرسشنامه تحلیل عوامل داخلی، به منظور بررسی نقاط ضعف  و قوت، از دو معیار استفاده گردید. در انتخاب این دو معیار از ماتریس تحلیل عوامل داخلی   بهره گرفته شد.[۲]

 معیار اول “میزان اهمیت عامل داخلی در موفقیت سازمان و اثر آن بر عملکرد سازمان” را نشان می دهد. برای این معیار، پنج حالت “خیلی کم”، “کم”، “متوسط”، “زیاد” و “خیلی زیاد” در پرسشنامه مطرح شد. همچنین به منظور تبدیل داده های کیفی به کمی، مقادیر ۰ تا ۴ برای این پنج حالت در نظرگرفته شد. در این معیار، عدد ۴ نشانگر این است که نقطه ضعف یا قوت مورد بررسی دارای اهمیت بسیار زیادی است. عدد ۳ بیانگر اهمیت زیاد عامل داخلی، عدد ۲ بیانگر اهمیت متوسط عامل داخلی، عدد ۱ اهمیت کم آن و عدد ۰ اهمیت بسیار ناچیز آن  را نشان می دهد. 

معیار دوم، “شدت قوت یا ضعف” را نشان می دهد. برای این معیار نیز، پنج حالت “خیلی کم”، “کم”، “متوسط”، “زیاد” و “خیلی زیاد” در پرسشنامه مطرح شد و مقادیر ۰ تا ۴ به این پنج حالت تخصیص داده شد. در اینجا عدد ۴ نشانگر شدت بسیار زیاد نقطه ضعف یا قوت مورد بررسی است. عدد ۳ بیانگر شدت زیاد عامل داخلی، عدد ۲ بیانگر شدت  متوسط عامل داخلی، عدد ۱ شدت کم آن و عدد ۰ شدت بسیار ناچیز آن  را نشان می دهد. 

در پرسشنامه تحلیل عوامل خارجی نیز، به منظور بررسی فرصت ها و تهدیدها، از دو معیار استفاده گردید. در انتخاب این دو معیار از ماتریس  اولویت بندی که اسلک  در سال ۱۹۹۴ ارائه داده است، بهره گرفته شد. [۵۵] معیار اول، “میزان اهمیت عامل خارجی و تأثیری که بر عملکرد شرکت دارد” را بیان می کند. برای این معیار، پنج حالت “خیلی کم”، “کم”، “متوسط”، “زیاد” و “خیلی زیاد” در پرسشنامه مطرح شد و به منظور تبدیل داده های کیفی به کمی، مقادیر ۰ تا ۴ متناظر با این پنج حالت در نظر گرفته شد. در این معیار، عدد ۴ نشانگر این است که فرصت یا تهدید مورد بررسی دارای اهمیت بسیار زیادی است. عدد ۳ بیانگر اهمیت زیاد عامل خارجی، عدد ۲ بیانگر اهمیت متوسط عامل خارجی، عدد ۱ اهمیت کم آن و عدد ۰ اهمیت بسیار ناچیز آن  را نشان می دهد. 

معیار دوم، “احتمال وقوع فرصت یا تهدید و پایداری آن” را نشان می دهد. برای این معیار نیز، پنج حالت “خیلی کم”، “کم”، “متوسط”، “زیاد” و “خیلی زیاد”  در پرسشنامه مطرح شد و مقادیر ۰ تا ۴ به این پنج حالت  تخصیص داده شد. در اینجا عدد ۴ نشانگر احتمال وقوع بسیار زیاد فرصت یا تهدید مورد بررسی است. عدد ۳ بیانگر احتمال وقوع زیاد عامل خارجی،  عدد ۲ بیانگر احتمال وقوع متوسط عامل خارجی، عدد ۱ احتمال وقوع کم آن و عدد ۰ احتمال وقوع  بسیار ناچیز آن  را نشان می-دهد. 

تعداد ۴۰ پرسشنامه بین افراد توزیع گردید و با پیگیری های انجام شده تعداد ۳۶ پرسشنامه، برگشت داده شد و مورد تحلیل قرار گرفت. توزیع افراد نمونه به تفکیک سمت سازمانی در جدول ۴-۶ آورده شده است.  

جدول۴-۶  : توزیع پرسشنامه های برگشت داده شده به تفکیک سمت افراد
سمت    تعداد
معاونت    ۲
مدیران ارشد و میانی    ۸
مدیران پروژه    ۱۱
کارشناسان    ۱۵

جداول ۴-۷ تا ۴-۱۰، نتایج آماری تحلیل پرسشنامه ها را نشان می دهد. در ستون اول هر جدول، شماره ردیف نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید آورده شده است. ستون دوم لیست نقاط به دست آمده از تحلیل داخلی و خارجی شرکت را نشان می دهد.  ستون سوم “تعداد پاسخ دهندگان” را نشان می دهدکه بیانگر تعداد پاسخ‌دهندگان به پرسش مورد بررسی می باشد. بنابراین چنانچه شخصی جزء افرادی که مورد نظرسنجی واقع شده اند باشد ولی به پرسش مورد نظر پاسخ نداده باشد، از فهرست پاسخ دهندگان کنار گذاشته می شود. ستون‌های چهارم، پنجم وششم مربوط به سؤال” میزان اهمیت” در پرسشنامه تحلیل داخلی و “احتمال وقوع و پایداری” در پرسشنامه تحلیل خارجی می باشد. ستون چهارم، نشان دهنده میانگین پاسخ های داده شده به پرسش مورد نظر بر اساس پنج گزینه ی خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد می باشد. (میانگین محاسبه شده عبارتست از مجموع حاصلضرب فراوانی هر گزینه در عدد آن گزینه تقسیم بر تعداد کل)
ستون پنجم، انحراف معیار است که نشان دهنده پراکندگی پاسخ های داده شده از میانگین می باشد. ستون ششم، نشاندهنده آماره t استودنت می باشد که بر اساس رابطه زیرمحاسبه شده است.

ستون هفتم، هشتم و نهم مربوط به سؤال”تاثیر بر عملکرد شرکت” در پرسشنامه تحلیل داخلی و “اثر احتمالی بر شرکت ” در پرسشنامه تحلیل خارجی بوده و مشابه ستون-های چهار تا شش می باشد.