پرسشنامه تاثیر استقرار مدیریت دانش در صنعت فرش ایران

متغیرها و بررسی روایی آنها

بعد از جمع آوری پرسشنامه‌ها و داده‌ها تعداد ۸ سوال از بدلیل آلفای کرونباخ پایین حذف شدند و تعداد ۵۱ سوال باقی ماند که با استفاده از تحلیل عاملی تعداد ۱۰ سوال دیگر نیز که به ترتیب عبارتند از شماره‌های: ۲، ۷، ۱۴، ۱۸، ۲۰، ۲۴، ۲۷، ۲۹، ۴۶، و ۵۱ . در ادامه نیز با استفاده از آزمون بارتلت و نتایج بدست آمده تعداد ۶ سوال دیگر با نظر کارشناسان و محقق حذف گردید که عبارتند از: ۱۲، ۱۵، ۱۶، ۲۱، ۲۲ و ۲۳ و در نهایت تعداد ۳۵ سوال باقی ماند که به ۸ مولفه تقسیم گردید که عبارتند از: روابط تخصصی، دانش هماهنگ، ابزار دانش، دانش سازمانی، فرایند دانش، زنجیره دانش، سخت افزار دانش، امکان سنجی دانش.

برای سنجش مولفه‌های مشخص شده برای هرکدام سوالاتی از میان ۳۵سوال باقی مانده به تناسب در نظر گرفته شد که عبارتند از:

مولفه روابط تخصصی: انگیزه، تسهیل روابط، ساختار سازمانی، بکارگیری ایده‌ها، اثر بخشی سازمانی، تخصص و رهبری.

مولفه دانش هماهنگ: هماهنگی، مزیت رقابتی، شناسایی دانش

مولفه ابزار دانش: سرمایه فکری، ارزیابی دانش، اشتراک گذاری دانش

مولفه دانش سازمانی: هوش سازمانی، مهارت کارکنان، تجربه

مولفه فرایند دانش: انتقال دانش، مدیریت منابع انسانی، ذخیره دانش

مولفه زنجیره دانش: پایگاه دانش، اقتصاد مبتنی بر دانش، یکپارچه سازی دانش

مولفه سخت افزار دانش: دارائی دانش، توزیع دانش

مولفه امکان سنجی دانش: کسب دانش، مکانیزم‌های نرم افزاری

که پرسشنامه دوم (پرسشنامه دوم پیوست ب) تحقیق با ۲۶ سوال برای سنجش این مولفه‌ها بر صادرات فرش را شامل می‌شود. در ادامه فرایندهای ذکر شده آمده است.

پایایی (قابلیت اعتماد)

قابلیت اعتماد یکی از ویژگی‌های فنی ابزار اندازه‌گیری است. مفهوم یاد شده با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می‌دهد. از جمله تعریف‌هایی که برای قابلیت اعتماد ارائه شده عبارت است از: «همبستگی میان یک مجموعه از نمرات و مجموعه دیگری از نمرات در یک آزمون معادل که به صورت مستقل بر یک گروه آزمودنی به دست آمده است». با توجه به این امر معمولاً دامنه ضریب قابلیت اعتماد از صفر (عدم ارتباط) تا ۱+ (ارتباط کامل) است. ضریب قابلیت اعتماد نشانگر آن است که تا چه اندازه ابزار اندازه گیری ویژگی‌های با ثبات آزمونی و یا ویژگی‌های متغیر و موقتی وی را می‌سنجد (بازرگان و همکاران، ۱۳۷۶).

برای محاسبه ضریب قابلیت اعتماد ابزار اندازه‌گیری شیوه‌های مختلفی به کار برده می‌شود. در این تحقیق ما برای بدست آوردن پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده کرده‌ایم.

۳ – ۱۵ روش آلفای کرونباخ۱

یکی از روش‌های محاسبه پایایی استفاده از فرمول آلفای کرونباخ است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری از جمله پرسشنامه‌ها آزمون‌هایی که خصیصه‌های مختلف را اندازه‌گیری می‌کنند بکار می‌رود. در این گونه ابزار، پاسخ هر سؤال می‌تواند مقادیر عددی مختلفی را اختیار کند. برای محاسبه ضریب الفای کرونباخ ابتدا پایه واریانس نمره‌های هر زیر مجموعه سؤال‌های پرسشنامه (یا ریز آزمون) و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس با استفاده از فرمول زیر مقدار آلفا را محاسبه کرد (بازرگان و همکاران، ۱۳۷۶) .

که در آن:                                                                      

J: تعداد زیر مجموعه سوال های پرسشنامه یا آزمون

S_i² : واریانس زیر مجموعه iام

S²: واریانس کل آزمون

ضریب آلفای کرونباخ عددی است صفر و یک، مقادیر آلفای کمتر از ۰٫۶ نشان دهنده پایایی ضعیف، دامنه ۰٫۷ پایایی قابل قبول و بیش از ۰٫۸ پایایی خوب است (سکاران، ۱۳۸۵).

در پژوهش حاضر، تعداد ۳۱۷ پرسشنامه اولیه بین افراد جامعه آماری توزیع شد و مقدار آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزارSPSS ، نسخه ۱۹ برای کل پرسشنامه محاسبه گردید که همانطور که در جدول ۲-۳ مشاهده می‌شود میزان ضرایب بدست آمده (برای ۳۱۷ عدد پرسشنامه) ۸۸ درصد است، که نشان دهنده پایایی در حد بالا برای پرسشنامه می‌باشد.

جدول ۳ – ۲ ضریب الفای کرونباخ (برای ۳۱۷ عدد پرسشنامه)

۳ – 16 آزمون بارتلت  و کایزر-میر-اوکین 

این آزمون مناسب بودن داده‌ها جهت انجام تحلیل عاملی را مشخص می‌کند. مقدرا این آماره بین ۰ تا ۱ تغییر می‌کند. اگر نمونه مناسب باشد مقدار این آماره باید بزرگتر از ۵/۰ باشد که در اینجا مقدار آماره بدست آمده برابر با ۵۸/۰ است، بنابراین تحلیل عاملی برای این مجموعه داده‌‌ها مناسب است.

جدول (۳-۳) نتایج آزمون بارتلت و کایزر –  میر –  اوکین را نشان می‌دهد.

لازمه انجام تحلیل عاملی این است که همبستگی بین متغیرها صفر نباشد، ولی اگر ماتریس هبستگی ماتریس همانی باشد به این معنی است که همه ضرایب همبستگی صفر هستند. اگر آزمون بارتلت معنی‌دار باشد یعنی ماتریس همبستگی همانی نیست و بین متغیرها همبستگی وجود دارد و امکان انجام تحلیل عاملی وجود دارد.

جدول ۳-۳ آزمون بارتلت و کایزر -میر- اوکین