پیشینه آموزش از راه دور در ایران و بررسی نسل های آن

هدف از این پایان نامه پیشینه آموزش از راه دور در ایران و بررسی نسل های آن می باشد.

تاریخچه آموزش از راه دور در ایران

   برای اولین بار در ایران در سال ۱۳۵۰ دانشکده‌ای در دانشگاه ابوریحان بیرونی برای ارائه آموزش از راه دور و به طریق «مکاتبه‌ای» شکل گرفت که مقدمات آن از سال ۱۳۴۸ به بعد فراهم آمده بود. این دانشکده با نام دانشکده مکاتبه‌ای فعالیت خود را در چهار رشته تحصیلی آغاز کرده بود. آموزش از راه دور در دانشگاه ابوریحان بیرونی، تلفیق مجموعه‌ای از ابزارهای آموزش حضوری و آموزش از راه دور بود. یکسال پس از تاسیس نظام آموزش مکاتبه‌ای در دانشگاه ابوریحان در سال ۱۳۵۱ دست اندرکاران امور آموزش عالی در اندیشۀ تاسیس دانشگاهی بودند که قادر به ارائه آموزش از راه دور باشد. پس از انجام مطالعات مقدماتی، دانشگاه آزاد ایران در سال ۱۳۵۲ تاسیس شد (عاصمی، ۱۳۸۵). در پایان دهۀ ۷۰ آموزش مجازی در دستور کار دانشگاه تهران قرار گرفت و پروژه‌ای تحت این عنوان آغاز شد. در سال ۱۳۸۰ سایت آموزش مجازی دانشگاه تهران با ارائۀ ۹ درس برای دانشجویان روزانۀ دانشگاه راه‌اندازی شد و از نیمسال اول تحصیلی همان سال، از آن بهره برداری شد(نصیری،۱۷:۱۳۸۳).

نسلهای آموزش از راه دور
   دانش پژوهان و محققان در آموزش از راه دور برای فهم بهتر دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم دسته‌بندیها و الگوهای مفهومی در آموزش از راه دور را  به صورت  قالب‌هایی در نسل‌های مختلف، که مبنای آن ابزارهای فناورانه پشتیبانی کننده این نسل‌ها می‌باشند را به شرح زیر در نظر گرفته اند:

نسل اول
   اولین نسل در آموزش از راه دور یا ویژگیهای یک الگوی صنعتی، یا سازمانی به نام فوردیست  شناخته می‌شود. نظام‌های نسل اول بر مبنای نظریات رفتارگرایانه پاسخگویی، مشاهده‌پذیری و تقسیم مفاهیم پیچیده به اجزاء کوچکتر و قابل‌تر ‌پایه‌ریزی شده است. نظام‌های نسل اول آموزش از راه دور با عنوان مطالعه مستقل شناخته می‌شوند، بدین معنی که دانشجویان به صورت مستقل و نه به عنوان اعضای یک گروه کار می‌کنند. نظام‌های نسل اول می‌توانند به سرعت به قالب‌های متناسب با وب تبدیل شوند و غالباً از آنها در محیط یادگیری الکترونیکی استفاده می‌شود(گریسون و اندرسون،۸۷:۱۳۸۳).

 نسل دوم
(داخل فایل خریداری شده)

 نسل سوم
   نسل سوم دو نوع تعامل انسانی را به صورت همزمان و غیرهمزمان، توسط فناوری‌های ارتباط از راه دور(کنفرانس‌های صوتی، تصویری و رایانه‌ای) دربرمی‌گیرد. نظام نسل سوم در آموزش از راه دور نظریه‌های یادگیری سازنده گرایانه را مورد توجه قرار می‌دهد، تا برای دانشجویان فرصت‌هایی برای یادگیری، تولید و بازتولید معرفت به صورت گروهی و منفرد ایجاد شود. 

 نسل چهارم
   این نسل سه ویژگی اصلی شبکه را با هم آمیخته است: بازیابی محتوای با حجم زیاد، توانایی ارتباط از طریق رایانه و قدرت پردازش توزیع شده محلی از طریق برنامه‌ریزی رایانه‌ای که بیشتر به زبان جاوا  صورت می‌گیرد.

 نسل پنجم
 

(داخل فایل خریداری شده)

فهرست مطالب

۲    مقدمه    11
۲-۱    فناوری اطلاعات و ارتباطات    12
۲-۲    تعامل در آموزش از راه دور    13
۲-۲-۱    تعامل استاد – دانشجو    14
۲-۲-۲    تعامل دانشجو – دانشجو    14
۲-۲-۳    تعامل دانشجو – محتوا    14
۲-۲-۴    تعامل استاد – محتوا    15
۲-۲-۵    تعامل استاد – استاد    15
۲-۲-۶    تعامل محتوا – محتوا    15
۲-۳    مراحل تکامل فناوری آموزشی    16
۲-۳-۱    فناوری توزیعی    17
۲-۳-۲    فناوری اشتراکی    17
۲-۳-۳    فناوری تعاملی    18
۲-۴    نظریه‌های مورد استفاده در فناوری‌آموزشی    19
۲-۴-۱    نظریه رفتارگرایی    20
۲-۴-۲    نظریۀ شناخت گرایی    20
۲-۴-۳    نظریۀ سازنده گرایان    21
۲-۵    دسته‌بندی آموزش الکترونیکی    22
۲-۵-۱    یادگیری شخصی    22
۲-۵-۲    یادگیری جمعی    22
۲-۵-۳    کلاس های مجازی    23
۲-۶    آموزش از راه دور    23
۲-۶-۱    نسلهای آموزش از راه دور    26
۲-۶-۲    تاریخچه آموزش از راه دور در ایران    28
۲-۷    آموزش مجازی    28
۲-۷-۱    شیوه‌های آموزش مجازی    32
۲-۷-۲    عناصر آموزش مجازی    34
۲-۷-۳    هدف‌های برنامه درسی    34
۲-۷-۴    فعالیت‌های یادگیری    35
۲-۷-۵    مواد و منابع یادگیری    35
۲-۷-۶    محتوای الکترونیکی    36
۲-۷-۷    استانداردهای محتوای الکترونیکی    37
۲-۷-۸    ابرداده ها    37
۲-۷-۹    بررسی استانداردهای آموزش و فراگیری الکترونیکی    38
۲-۷-۱۰    سامانه مدیریت یادگیری    39
۲-۷-۱۱    نقش معلم در محیط‌های یادگیری الکترونیکی    41
۲-۷-۱۲    مهارت‌های موردنیاز یادگیرنده الکترونیکی    43
۲-۷-۱۳    مهارت به کارگیری رایانه    48
۲-۷-۱۴    مهارت در به کارگیری ابزارهای اینترنتی و سامانه‌های مدیریت یادگیری    48
۲-۷-۱۵    مهارت در به کارگیری تجارب اولیه    48
۲-۷-۱۶    مدیریت زمان    49
۲-۷-۱۷    مهارت‌های زبانی    49
۲-۷-۱۸    مهارت‌های نوشتاری    50
۲-۸    رضایت تحصیلی    60
۲-۸-۱    خودتوانی اینترنتی یادگیرنده    62
۲-۸-۲    پاسخگویی به موقع مدرس    63
۲-۸-۳    انعطاف پذیری دوره یادگیری الکترونیکی    63
۲-۸-۴    کیفیت دوره یادگیری الکترونیکی    63
۲-۸-۵    کیفیت فناوری    63
۲-۸-۶    سودمندی سامانه    64
۲-۸-۷    سهولت استفاده از سامانه    64
۲-۸-۸    تنوع در ارزیابی    64
۲-۹    پیشرفت تحصیلی    65
۲-۱۰    ارزشیابی کیفیت دوره‌های یادگیری الکترونیکی    68
۲-۱۱    جایگاه مهارت‌های یادگیرنده الکترونیکی در برنامه درسی دانشگاه‌های مجازی    70
۲-۱۲    پیشینه پژوهش    74
۲-۱۲-۱    پژوهشهای انجام شده خارجی    74
۲-۱۲-۲    پژوهشهای انجام شده داخلی    78
۲-۱۳    جمع بندی    87

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی