چارچوب نظری و پیشینه پژوهش رفتارهای پرخطر

جسور  (1987) با ارائه اصطلاح سندروم رفتار مشکل ساز، مقولات رفتارهای پرخطر را شامل سیگار کشیدن، مصرف مواد  مخدر، الکل، رانندگی خطرناک و فعالیت جنسی زود هنگام دانسته است. چندین مطالعه، انواع رفتارهای مخاطره آمیز را که نوجوانان در آن درگیر هستند، فهرست کرده اند که عبارتند از استفاده از مواد مخدر و نوشیدن الکل، رفتارهای نامشروع جنسی،درگیری های فیزیکی و خشن، حمل اسلحه، بزه، شکست تحصیلی، مشکلات عاطفی ورفتارهای مربوط به رژیم غذایی شدید (براس و دارت  ،۲۰۰۱؛آندروز ،۲۰۰۰).

 بنسون نیز با انجام تحقیقی بر روی ۹۳۶۲ دانش آموزدبیرستانی نشان داد که وجود نقاط قوت و امتیازاتی که افراد درخـود احساس می کنند می تواند پیش بینی کننده بروز رفتارهای پرخطر در آنها باشد طبق نتیجه این پژوهش با افزایش ویژگی های مثبت درنوجوانان (از قبیل عزت نفس، حس یکپارچگی، تاب آوری، هدف مندی در زندگی، ارتباط با همسالان و…) از میزان بروز رفتارهای پر خطر در آنان مثل مصرف سیگار،  الکل،  رفتارهای ضد اجتماعی و…کاسته می گردد.(به نقل از  عزیزی نژاد، ۱۳۸۹).

نتایج مطالعه ای باعنوان بررسی نقش سلامت روان از حیث ظهور رفتارهای پر خطر در بین نوجوانان  در بین ۳۸۵ نوجوانان دانش آموز دختر و پسر( ۱۹۷دختر،۱۸۸ پسر) شهر ارومیه با هدف پیش بینی رفتارهای پرخطر نوجوانان بر اساس ابعاد مثبت و منفی سلامت روان ۶ حوزه از رفتارهای پرخطر شایع در بین نوجوانان شامل خشونت، خودکشی،  مصرف سیگار، الکل، مواد و رفتارجنسی ناایمن، با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای نشان داد که در بین نوجوانانی که رفتارهای پر خطر دارند و آنهایی که رفتارهای پرخطر ندارند، در اغلب شاخص های منفی و مثبت سلامت روان تفاوت معناداری وجود دارد. تفاوت میان دختران و پسران در رفتارهای پرخطر مربوط به مصرف سیگار، الکل و مواد معنادار است اما این تفاوت در حوزه های خشونت، خودکشی و رفتارجنسی ناایمن معنادار نیست.نتایج بررسی نشان دادکه در ظهور رفتارهای پرخطر نوجوانان، هر دو بعد منفی و مثبت سلامت روان نقش داشته و به منظور طرح مداخلات پیشگیرانه دراین زمینه باید ارتقا شاخص های مختلف سلامت روان در نوجوانان در اولویت برنامه ها قرار گیرد. یافته های مربوط به شیوع انواع رفتارهای پرخطر حاکی از آن است که مصرف الکل با شیوع ۶/۲۱ درصد شایع ترین رفتار پرخطر در میان نوجوانان بوده است و پس از آن مصرف سیگار ۲۱ درصد، رفتار جنسی ناایمن۵/۱۹ درصد خشونت۴/۱۰ درصد مصرف مواد ۱/۱۰ درصد واقدام به خود کشی ۲/۶درصد رفتارهای پر خطر شایع در میان نوجوانان را تشکیل می دهد (عزیزی نژاد، ۱۳۸۹).

فهرست
چکیده    1
تعریف نظری رفتارهای پرخطر
تعریف عملیاتی رفتارهای پرخطر
فصل دوم  مبانی نظری و پیشنیه تحقیق    3
۲-۱- بخش اول:مبانی نظری پژوهش    4
رفتارهای پرخطر    4
۲-۱-۲-۱- موادمخدر و روان گردان    6
۲-۱-۲-۱-۱- تعریف اعتیاد و ملاکهای تشخیص آن    7
۲-۱-۲-۱-۲- عوامل زمینه ساز مستعد کننده اعتیاد    9
۱- عوامل مخاطره آمیز فردی    9
۲- عوامل مخاطره آمیز بین فردی و محیطی    10
۳-  عوامل مخاطره آمیز اجتماعی    11
۲-۱-۲-۱-۳- عوامل مؤثردرادامه مصرف :    11
۲-۱-۲-۱-۴- عوامل مؤثردرتداوم مصرف:    12
۲-۱-۲-۱-۵- دیدگاههای مطرح روانشناختی در زمینه سوءمصرف مواد    13
۱- دیدگاه روان تحلیلی    13
۲- دیدگاه زیستی    14
۳- دیدگاه فرآیند متضاد    15
۴- دیدگاه الگوهای تقویت مثبت    15
۵- نظریه یادگیری اجتماعی بندورا    16
۶- دیدگاه الگوهای شرطی سازی و یادگیری    16
۲-۱-۲-۱-۶- نقش تکامل شخصیت در اعتیاد:    17
۲-۱-۲-۱-۷- نقش دوره نوجوانی در اعتیاد:    18
۲-۱-۲-۱-۸- نقش صفات شخصیتی در اعتیاد:    19
۲-۱-۲-۱-۹- دیدگاه اسلام در مورد اعتیاد    20
۲-۱-۲-۲- دخانیات    21
۲-۱-۲-۲-۱- علل گرایش نوجوانان و جوانان به مصرف سیگار    21
۲-۱-۲-۳- مشروبات الکلی    22
۲-۱-۲-۳-۱- اثرات مشروبات الکل بر بدن:    22
۲-۱-۲-۴- ایدز    23
۲-۱-۲-۴-۱- آمار ایدز در ایران    27
۲-۱-۲-۵- خشونت    29
۲-۱-۲-۵-۱ نظریه های خشونت:    31
۱- نظریه رفتار غریزی    31
۲-  نظریه زیست محیطی    32
۳-  نظریه پالایش روانی    32
۴-  نظریه ناکامی- پرخاشگری    33
۵- نظریه مبادله    33
۶- نظریه نظارت اجتماعی    34
۷- نظریه های کارکرد گرایی    34
۸- نظریه منابع    34
۹- نظریه سیستمی    35
۱۰- نظریه یادگیری اجتماعی    35
۲-۲- بخش دوم:مطالعات انجام شده داخلی وخارجی    35
۲-۲-۱- سوابق مربوط به طرحواره های ناسازگار اولیه:    35
۲-۲-۲- سوابق مربوط به رفتارهای پرخطر    38
فهرست منابع:    43