چارچوب نظری و پیشینه پژوهش مهارت های مقابله ای

مهارت‌های مقابله‌ای شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های ذهنی یا شناختی و رفتاری است که شخص به منظور سنجش محرک‌های فشار زا یا کاهش عوامل فشار زا و تغییر برانگیختگی هیجانی حاصل از فشارها بکار می‌برد(بلینگ، کرونکایت ـ موس ، ۱۹۸۳) در واقع وجود استرس ها وفشارهای  اجتماعی ،سلامت روانی انسان را به خطر می اندازد واورا به سمت اختلالات  روانی وانجام رفتارهای پر خطر مانند سوءمصرف مواد مخدر سوق می دهد . بنابراین در صورتی که فرد راه صحیح مقابله با استرس را نیاموخته باشد وبه عبارت دیگر مهارتهای مقابله با استرس  را نیاموزد ،دچار مشکلات جدی تر خواهد شد . انتخاب راههای مقابله ای مناسب در برابرفشارهای روانی می تواند از تاثیر این فشارها بر سلامت جسمی وروانی فرد بکاهد (رحیمی ،۱۳۸۹).

مقابله به عنوان یک فرایند روانشناختی ،به کوششهای شناختی ورفتاری اشخاص برای حل وفصل شرایط استرس زا گفته می شود . مقابله در برگیرنده تلاش ها، اعم از کنش محور ودرون روانی ،برای اداره وتنظیم تقاضاهای محیطی ،درونی وکشمکش میان آنهاست ودو کارکرد مهم دارد: تنظیم هیجانهای ناگوار ودر پیش گرفتن کنشی برای تغییروبهبود مساله ای که باعث ناراحتی شده است (لازاروس وفولکمن ،۱۹۸۴) .

در واقع باتوجه به اینکه مصرف کنندگان مواد با سطوح بالاتری از اضطراب ودرماندگی را گزارش می کنند،رفتارسوءمصرف مواد ،خود ممکن است به عنوان شکلی از مقابله ناسازکار باشد که در جهت کاهش عواطف منفی عمل می کند (ویلز وشیفمن ،۱۹۸۵).بنابراین براساس تحقیقات انجام شده فقدان راهبردهای مقابله ای سازگار ،عامل سوق دهندهای به سوی مصرف مواد وبه تداوم مصرف مواد کمک می کند . پژوهش های متعدد نشان داده اند که ابعادراهبردهای مقابله ای برای پیش بینی سوءمصرف مواد،دفعات مصرف ،تکمیل دوره درمان وفرایند عود در میان معتادان اهمیت دارد(بال ،۲۰۰۵).همچنین ارتباط بین راهبرد های مقابله ای ضعیف وشیوه های حل مساله نامناسب ،با مصرف مواد در معتادان گزارش شده است (اپستین ،گریفن،بوتوین،۲۰۰۰؛ابراهیمی).

فهرست مطالب
چکیده :    1

۱-۶ تعریف مفهومی سبک های مقابله ای:    6

۱-۷ تعاریف عملیاتی سبک های مقابله ای    7

فصل دوم    8

مبانی نظری و پیشینه تحقیق سبک های مقابله ای 8

۲-۷ سبک های مقابله ای    8
۲-۷-۱تعریف سبک های و مهارتهای مقابله ای    8
۲-۷-۲ مهارتهای مقابله ای :    9
۲-۷-۳ انواع سبک های مقابله    11
۲-۷-۴انواع مقابله‌ی کارآمد    11
۲-۷-۴-۱مقابله‌ی متمرکز بر مسأله    11
۲-۷-۴-۲مقابله‌ی متمرکز بر هیجان    12
۲-۷-۵مقابله‌ی ناکارآمد و غیر مفید    14
۲-۷-۶عوامل موثر بر انتخاب راهبردهای مقابله‌ای    16
۲-۷-۶-۱عوامل مربوط به منبع مقابله‌    16
۲-۷-۶-۲عوامل مربوط به ارزیابی‌های موقعیتی    17
۲-۷-۷ اهمیت آموزش مهارت‌های سبک های مقابله‌ای    18
۲-۷-۸عملکرد اصلی مهارت های مقابله ای    18
۲-۸ سیستم های مغزی ـ رفتاری    19
۲-۸-۱ نظریه شخصیتی گری    20
۲-۸-۲سیستم فعال سازی رفتاری (BAS)    21
۲-۸-۳سیستم بازداری رفتاری (BIS)    22
نمودار (۲-۱) نمودار سیستم بازداری رفتاری ایجاد اختلال    23
۲-۸-۴ سیستم جنگ / گریز (FFS)    24
۲-۸-۵ توصیف سیستمهای مغزی – رفتاری:    24
۲-۸-۵-۱ بعد رفتاری:    25
۲-۸-۵-۲سطح شناختی    25
۲-۸-۵-۳بعد عصب شناختی    26
۲-۹ آسیب شناسی روانی وویژگی های شخصیتی مرتبط با وابستگی به مواد    27
۲-۱۰-۷پیشینه پژوهش    28
۲-۱۰-۷-۱پیشینه داخلی پژوهش    28
۲-۱۰-۷-۲پیشینه خارجی پژوهش    32
۲-۱۰-۸جمع بندی نتایج پیشینه های پژوهش    35
منابع:    37
منابع فارسی    37
منابع انگلیسی    42