ابعاد جو سازمانی و بررسی عوامل موثر بر آن

این پایان نامه در مورد جو سازمانی و با عنوان بررسی ابعاد جو سازمانی و بررسی عوامل موثر بر آن می باشد.عموماً به الگوی رفتار سازمانی برگرفته از محیط کار، جو سازمانی گفته می شود. برداشت اولیه از این متغیر در بطن سازمان و رفتار اعضای آن و نیز تلاش برای فهم چگونگی به دست آوردن این تجربه در آن سازمان از سوی پرسنل، همه الهام‌بخش مفاهیم توصیفی و عملکردی بسیاری است (پورکیانی، ۱۳۸۸). جو سازمانی عبارت است از مجموعه‌ای از حالات، خصوصیات و ویژگی‌های یک سازمان یا محیط آموزشی که آن را سرد و گرم، قابل اعتماد یا غیرقابل اعتماد، ترس‌آور یا اطمینان‌بخش، تسهیل‌کننده یا بازدارنده می‌سازد و سبب تمایز دو سازمان مشابه از هم می شود (میرکمالی، ۱۳۸۱). جو سازمانی یا محیط کاری کلید موفقیت سازمان است، زیرا جو سازمانی نگرش‌ها، رفتارها و در نهایت بازدهی کارکنان را تعیین می‌کند و سازمان‌ها نیازمند مکانیزم‌های اندازه‌گیری جو سازمانی هستند (Loo, 2003).

بر اساس تحقیقات پژوهشگران می‌توان بیان داشت که جو سازمان از اجزاء یا ابعاد خاصی تشکیل شده است؛ بعضی از محققان به ویژگی‌های روانی اجتماعی سازمان و جنبه‌های انسانی محیط کار مانند ارتباطات درونی سازمان توجه بیشتری دارند؛ بعضی دیگر خصوصیات غیرمادی و خصوصیات عینی را توأماً به عنوان شاخص‌های تشکیل‌دهنده‌ی جو مورد تأکید قرار داده‌اند (گودرزی، ۱۳۸۱). برخی از محققین معتقدند که جو سازمانی مفهومی عام است و اشاره به مجموعه‌ای از ابعاد دارند.

از نظر تاجی یوری، جو سازمانی شامل چهار بعد است: ۱-محیط فیزیکی، ۲-محیط داخلی انسانی، ۳٫سیستم اجتماعی، ۴٫فرهنگ.

هالپین و کرافت معتقدند جو سازمانی دارای هشت بعد است که چهار بعد آن مربوط به رفتار کارکنان و تعامل آن با یکدیگر و چهار بعد آن مربوط به رفتار مدیران و تعامل آنان با کارمندان می‌باشد. این هشت بعد عبارتند از: الف) رفتار کارکنان: ۱٫مانع یا بازدارندگی، ۲٫صمیمیت، ۳٫عدم جوشش یا بی‌قیدی و عدم تعهد، ۴٫ روحیه و نشاط؛ ب)رفتار مدیران: ۵٫تأکید بر تولید، ۶٫کناره‌جویی یا فاصله‌گیری، ۷٫مراعات، ۸٫نفوذ یا پایایی (حشمت‌خواه، ۱۳۸۲).

فهرست مطالب
 تعریف مفهومی جو سازمانی
 تعریف عملیاتی جو سازمانی
الف: جو سازمانی    5
۲-۲-۱-تعاریف جو سازمانی    5
جدول ۱: تعاریف جوسازمانی از دیدگاه تنی چند از صاحبنظران    16
۲-۲-۲-ویژگی‌های جو سازمانی    16
جدول ۲: ویژگی جو سازمانی از دیدگاه صاحبنظران    18
۲-۲-۳-عوامل مؤثر بر جو سازمانی    19
جدول ۳: عوامل تأثیرگذار بر جو سازمانی (شیرزادی، ۱۳۸۵)    21
۲-۲-۴-ابعاد جو سازمانی    22
۲-۲-۵-انواع جو سازمانی    23
جدول ۴: جو حمایتی و جو تدافعی در سازمان‌ها (پرداختی، ۱۳۸۵)    25
۲-۲-۶-نظریه‌های جو سازمانی:    25
۲-۲-۶-۱-مدل جو سازمانی هالپین و کرافت    25
شکل ۱: جو مدرسه به عنوان ترکیبی از رفتار مدیر و معلمان (Silver, 1991)    27
جدول ۵: ویژگی‌های شش نوع جو سازمانی (شیرزادی، ۱۳۸۵)    33
جدول ۶: ویژگی‌های جو باز و بسته (شیرزادی، ۱۳۸۵)    33
۲-۲-۶-۲-مفهوم‌پردازی رنسیس لیکرت از جو سازمانی:    33
جدول ۷: سیستم یک و چهار لیکرت    34
۲-۲-۶-۳-مفهوم‌پردازی هوی و سیبو از جو سازمانی    34
جدول ۸: انواع جو بر حسب نظریه هوی و سیبو    39
۲-۲-۶-۴-مفهوم‌پردازی هریسون از جو سازمانی:    39
۲-۲-۶-۵-مفهوم‌پردازی هاجست از جو سازمانی    40
شکل ۲: مفهوم‌پردازی هاجست از جو (پورسیف، ۱۳۸۵)    41
۲-۲-۶-۵-مفهوم‌پردازی ویزبورد از جو سازمانی    41
شکل ۳: مدل ۶ وجهی ویزبورد در رابطه با جو سازمانی    42
۲-۲-۶-۶-مفهوم‌پردازی تاجی‌یوری از جو سازمانی    42
شکل ۴: مدل تعاملی روابط بین عوامل مؤثر در شکل‌گیری جو سازمانی (Owens, 1990)    43
۲-۲-۶-۷ مدل مفهومی    43
شکل ۳-۱: مدل مفهومی تحقیق محقق ساخته بر اساس نظریه هالپین و کرافت (۱۹۶۲)    44
بخش دوم: پیشینه پژوهش (تحقیقات انجام شده داخلی)    45
جدول ۱۲: خلاصه تحقیقات داخلی    51
بخش: پیشینه پژوهش (تحقیقات انجام شده خارجی)    51
جدول ۱۳: خلاصه تحقیقات خارجی    60

منابع