ارزیابی عملکرد شهرداری و شاخص های شهری آن برای مدیریت شهری

دانلود پایان نامه رشته مدیریت

ارزیابی عملکرد شهرداری و شاخص های شهری آن برای مدیریت شهری

هدف از این پژوهش ارزیابی عملکرد شهرداری و شاخص های شهری آن برای مدیریت شهری بصورت کامل و جامع و با منابع جدید می باشد.

مقدمه
مدیریت، روش به گردش در آوردن کارهای یک سازمان (از لحاظ اقتصادی، اداری و سیاسی) در جهت رسیدن به هدف های آن با استفاده از علم، هنر و صنعت ، و فرآیندی که بوسیله آن کوشش های فردی و گروهی به منظور نیل به هدف مشترک هماهنگ می شود نیز تعریف شده است (صادق پور و مقدس، ۱۳۷۴: ۶۸). به تعبیر «هنری فایول »، فرآیند مدیریت واحد پنج بعد اساسی برنامه ریزی، سازماندهی، فرماندهی، هماهنگی و نظارت است. برنامه ریزی «فرآیند اندیشه تا عمل» منتهی به یک سلسله اقدامات و فعالیت های مرتبط به هم، متناسب با منابع، امکانات و شرایط زمانی – مکانی در راستای دستیابی به اهداف مشخص، و “برنامه سند حاوی مجموعه ای از تصمیمات و عملیات منظم سلسله مراتبی و زمان بندی شده جهت تحقق اهداف مورد نظر است.” به تعبیر دیگر، برنامه گاهنامه تصمیمات منظم براساس سلسله مراتب عملیات است (سازمان برنامه و بودجه، ۱۳۷۷: ۴۷).

سازماندهی فرآیند تأمین و تجهیز منابع و امکانات؛ فرماندهی فرآیند هدایت؛ هماهنگی فرآیند انتظام روابط و تعامل اجزاء ، و نظارت فرآیند کنترل عمل اجزای سازمان اجرای برنامه به انجام وظایف ، ارزیابی فرآیند آسیب شناسی و پایش فرآیند تهیه و اجرای برنامه است. نظارت و ارزیابی عامل قوام و دوام برنامه و تحقق اهداف آن است از این رو نظارت و ارزیابی عملکرد، سنجش میزان موفقیت و آسیب شناسی هر یک از اجزا و کل مدیریت و سازمان در تحقق اهداف برنامه ای است. 

در این نوشتار  ارزیابی عملکرد و مفاهیم مرتبط و مدل های ارزیابی عملکرد را شرح خواهیم داد. سپس پیشینه داخلی و خارجی ارزیابی عملکرد شهرداری بیان خواهد شد. در بخش بعد ضمن معرفی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری و بیان حوزه ماموریتی و وظایفش و همین طور برنامه عملیاتی میان مدت به عنوان سند راهبردی و با توجه به این اسناد مدل مفهومی و مدل تحلیلی تحقیق ارائه می گردد.

– اهداف سیستم های ارزیابی عملکرد در شهرداری ها 

اهداف استفاده از سیستم های ارزیابی عملکرد را می توان سه گروه طبقه بندی کرد:
الف) ایجاد پاسخگویی؛
این به معنی پاسخگویی عمومی بین دولت و شهروندان یا پاسخگویی داخلی بین رؤسای ادارات و اعضا شورا است؛
ب) بهبود عملکرد؛
این به معنی بهبود سیاست ها، برنامه ها، طرح ها و فرآیندهای استفاده شده در تأمین خدمات، کیفیت، کمیت و هزینه خدمات است؛
پ) کمک به تعیین هزینه ها؛
این هدف به معنی روش بودجه بندی نتیجه گرا است. این سیستم منابع را به نتایج خاص و قابل سنجش که منطبق با اولویت هاست؛ تخصیص می دهد. (Bracegirdle, 2003: 7)
منافع حاصل از ارزیابی برای شهرداری ها
مزایای ارزیابی عملکرد برای شهرداری ها را می توان در سه طبقه بندی کرد:
* مدیریت نتیجه گرای قوی تر؛
* بهبود خدمات به مشتری؛
* بهبود ارتباطات بین کارکنان و مدیران شهرداری و شهروندان، شهرداری و شورای شهر.( همان: ۹)

فرآیند ارزیابی عملکرد
فرآیند ارزیابی عملکرد سازمان به شرح زیر است:
الف) تدوین و یا بررسی رسالت ها، مأموریت ها، اهداف کلان و استراتژی ها،
ب) تدوین و تنظیم شاخص های ارزیابی عملکرد؛
ت) ابلاغ و اعلان انتظارات و شاخص های ارزیابی به ارزیابی شونده؛
ث) اندازه گیری عملکرد واقعی؛
ج) مقایسه عملکرد واقعی با اهداف کمی تعیین شده برای هر شاخص؛
چ) اعلام نتایج و نحوه نیل به آن ها به ارزیابی شونده؛
ح) اقدام به منظور بکارگیری عملیات اصلاحی جهت بهبود مستمر عملکرد ارزیابی شونده از طریق مکانیسم بازخود. (مرکز مطالعات مدیریت و بهره وری ایران،۱۳۸۰ : ۱۱۲)

فهرست مطالب
مقدمه    ۱۱
۱-۲- ارزیابی عملکرد    ۱۲
۱-۱-۲-تعریف ارزیابی عملکرد    ۱۲
۲-۱-۲- فلسفه ی امروزین ارزیابی عملکرد    ۱۳
۳-۱-۲- چرا بایستی عملکرد را بسنجیم؟    ۱۳
۴-۱-۲- عوامل مؤثر بر عملکرد سازمان    ۱۴
۵-۱-۲-اهداف ارزیابی عملکرد سازمان    ۱۴
۶-۱-۲- اهداف سیستم های ارزیابی عملکرد در شهرداری ها    ۱۵
۷-۱-۲-فرآیند ارزیابی عملکرد    ۱۵
۸-۱-۲- سیر تاریخی ارزیابی عملکرد    ۱۶
۹-۱-۲- دیدگاه های ارزیابی عملکرد    ۱۶
۲-۲- مدل های ارزیابی عملکرد    ۱۸
۱-۲-۲-مدل جایزه ی دمینگ    ۱۸
۱-۱-۲-۲-معیارهای اصلی مدل دمینگ    ۱۸
۲-۲-۲-مدل بنیاد کیفیت اروپا    ۱۹
۳-۲-۲- جایزه کیفیت مالکوم بالدریج    ۲۱
۴-۲-۲-مدل کارت امتیازی متوازن    ۲۲
۱-۴-۲-۲-ویژگیهای کارت امتیازی متوازن    ۲۳
۲-۴-۲-۲-مراحل پیاده سازی کارت امتیازی متوازن    ۲۴
۳-۴-۲-۲-منظرهای کارت امتیازی متوازن    ۲۴
۴-۴-۲-۲-شاخص های کارت امتیازی متوازن    ۲۶
۵-۴-۲-۲-مدل کارت امتیازی در بخش عمومی و غیرانتفاعی    ۲۸
۵-۲-۲- مدل تعالی کسب و کار کانجی    ۲۸
۶-۲-۲- دلایل انتخاب مدل کارت امتیازی کانجی توسط محقق    ۳۲
۳-۲- پیشینه تحقیق و مطالعات ارزیابی عملکرد شهرداری    ۳۴
۱-۳-۲-پیشینه داخلی تحقیق    ۳۴
۱-۱-۳-۲- طراحی سیستم نظارت و ارزیابی عملکرد شهرداری تهران    ۳۴
۲-۱-۳-۲- طراحی نظام ارزیابی عملکرد معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران    ۳۴
۳-۱-۳-۲- طراحی شاخص ها و نظام ارزیابی عملکرد شهرداری تهران    ۳۵
۴-۱-۳-۲- ارزیابی عملکرد سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور    ۳۶
۵-۱-۳-۲-ارزیابی عملکرد سازمان با استفاده از مدل تعالی کسب و کار کانجی    ۳۶
۶-۱-۳-۲- ارزیابی عملکرد شهرداری کاشان با استفاده از کارت امتیازی متوازن    ۳۶
۲-۳-۲- پیشینه خارجی تحقیق    ۳۶
۱-۲-۳-۲- شاخص های شهری برای مدیریت شهرها    ۳۶
۲-۲-۳-۲- نظام ارزیابی عملکرد شهرداری پرتوریا    ۳۸
۳-۲-۳-۲- نظام ارزیابی عملکرد شهرداری شارلوت    ۴۲
۳-۳-۲-جمع بندی مطالعه ی تطبیقی نظام ارزیابی عملکرد شهرداری ها    ۴۷
۴-۲-معرفی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران    ۴۸
۱-۴-۲- ماموریت معاونت شهرسازی و معماری    ۴۸
۲-۴-۲-هدف معاونت شهرسازی و معماری    ۴۹
۳-۴-۲- اهم وظایف معاونت شهرسازی و معماری    ۵۰
۵-۲- نظام موجود ارزیابی عملکرد معاونت ها و مناطق    ۵۳
۶-۲- طرح جامع شهر تهران    ۵۴
۷-۲- برنامه پنج ساله ی شهرداری تهران    ۵۵
۸-۲- برنامه عملیاتی میان مدت شهرداری تهران    ۵۷
۹-۲- تعریف معیار و شاخص    ۵۹
۱-۹-۲-تعریف معیار    ۵۹
۲-۹-۲- تعاریف و ویژگی های شاخص    ۵۹
۱۰-۲-مدل مفهومی و مدل تحلیلی تحقیق    ۶۰
خلاصه    ۶۴

منابع    

فهرست شکل‌ها
شکل ۱-۱: مراحل انجام تحقیق    ۱۱
شکل ۱-۲: نمای کلی مدل دمینگ    ۱۹
شکل ۲-۲ : نمای کلی مدل بنیاد اروپایی کیفیت    ۲۰
شکل۳-۲: شمای کلی مدل کیفیت مالکوم بالدریج    ۲۲
شکل ۴-۲: مدل کارت امتیازی متوازن    ۲۶
شکل ۲-۵ : رابطه علت و معلولی در چهار وجه مدل ارزیابی متوازن    ۲۷
شکل ۶-۲: ارزیابی عملکرد بر اساس کارت امتیازی متوازن برای بخش عمومی و دولتی    ۲۸
شکل ۷-۲ : کارت امتیازی کانجی    ۳۰
شکل ۸-۲: اولویت های استراتژیک شهرداری پرتوریا    ۳۹
شکل۹-۲: ارتباط مولفه های استراتژیک و شاخص های اصلی در شهرداری پروتوریا    ۴۱
شکل۱۰-۲: چارچوب عملکرد شهرداری شارلوت    ۴۳
شکل ۱۱-۲: مدل ارزیابی متوازن شهر شارلوت    ۴۴
شکل ۱۲-۲ : نمودار حوزه ماموریتی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران بر اساس طرح جامع شهر تهران    ۵۱
شکل۱۳-۲ : جایگاه برنامه عملیاتی شهرداری تهران در میان سایر برنامه ها و اسناد توسعه ی شهری    ۵۸
شکل ۱۴-۲ : مدل مفهومی تحقیق    ۶۲

فهرست جداول
جدول ۱-۲ : سیر تاریخی ارزیابی عملکرد    ۱۶
جدول ۲-۲: تفاوت دیدگاه های سنتی و نوین در ارزیابی عملکرد    ۱۷
جدول ۳-۲: اجزای مدل تعالی کسب و کار کانجی    ۲۹
جدول ۴-۲: اهداف و معیارهای استراتژیک کارت امتیازی در شهرداری تهران    ۳۵
جدول ۵-۲ : پاره ای از شاخص های استفاده شده در شهرداری شارلوت    ۴۵
جدول ۶-۲ : مدل ارزیابی متوازن اداره حمل و نقل شهر شارلوت    ۴۶
جدول ۷-۲: نظام ارزیابی عملکرد شهرداری های نمونه در کشورهای جهان    ۴۷
جدول ۸-۲ : چشم انداز، اهداف کلی و راهبردهای مربوط به حوزه ی ستادی شهرسازی و معماری در شهرداری تهران    ۵۶
جدول۹-۲ : مفاهیم و زمینه های کلی ساخت شاخص های فصل دوم برنامه عملیاتی شهرداری تهران    ۵۷
جدول ۲-۱۱ : مدل تحلیلی تحقیق    ۶۳