بررسی تجارت الكترونیك و موانع اجرایی قانون آن در ایران

بررسی تجارت الكترونیك و موانع اجرایی قانون آن در ایران

«چكیده»

تجارت الكترونیك یا همان عامل رنسانس اقتصادی و تجاری پدیده قرن جدید است.

لذا ضرورت توجه به این موضوع پژوهشگر را بر آن داشته تا در قالب موضوع تجارت الكترونیك و موانع اجرایی قانون آن در ایران به این مطلب بپردازد.

ابتداً باید یاد آور شد كه با توجه به نو و جدید بودن موضوع یافتن منابع برای تكمیل تحقیق مهمترین مانع در راه این پژوهش بوده است. فقدان كتب حقوقی و حتی تخصصی در زمینه تجارت الكترونیك یكی از قرائنی است كه ما را به نوظهور بودن این رشته در ایران می‌رساند. علاوه بر آنكه باید یاد آور شد كه قانون تجارت الكترونیكی ایران در سال 1382 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است.

با همه این احوال تمام سعی پژوهشگر بر این بوده كه با مراجعه به منابع اینترنتی و جستجو در مقالات اساتید ایرانی و خارجی و مراجعه به نشریات كشور چكیده‌ای‌ از آنچه در مورد تجارت الكترونیك مورد بحث این اساتید قرار گرفته ارائه گردد.

در نمای نخست مقدمه‌ای در رابطه با كسب و كار الكترونیكی و تعریف آن، توجیه اقتصادی راه‌اندازی آن در ایران، رویكرد جمهوری اسلامی و سیاست تجارت الكترونیكی ایران برای آینده آورده شده است. ذكر نمونه‌هایی از اقدامات انجام گرفته توسط وزارت بازرگانی در جهت توسعه این صنعت در كشور و نیز ذكر تجارب كشورها در حمایت از تجارت الكترونیكی از دیگر مطالبی است كه در تحقیق به آن پرداخته شده است.

در رابطه با موانع توسعه و گسترش كسب و كار الكترونیكی در جمهوری اسلامی ایران و ارائه الگویی مناسب جهت استفاده از آن در ایران نیز مطالبی بیان گردیده است.

تبیین نقش بنگاه‌ها و بانك‌ها در تجارت الكترونیكی و نیز بكارگیری این پدیده در شركت‌های كوچك و متوسط و چالش‌ها در پذیرش و استفاده از آن از دیگر مباحث مهم اشاره در این تحقیق تحقیقاتی می‌باشد.

چالش‌های حقوقی در استفاده از تجارت الكترونیكی در ایران نیز در قالب فصلی جداگانه مورد بحث قرار گرفته است. در پایان نیز نتایج و استنباط‌های نگارنده در قالب فصل نتیجه‌گیری بیان شده است.

علائم اختصاری ……………………

فهرست مطالب …………………….

فصل اول: مقدمه

1-1- اهمیت انتخاب………………..

1-2- طرح سوأل …………………..

فصل دوم: تعریف و شناسایی تجارت الكترونیكی در ایران

2-1- مقدمه………………………

2-2- تجارت الكترونیكی چیست؟ ………

2-3- انواع تجارت الكترونیك ……….

2-4- توجیه اقتصادی راه‌اندازی تجارت الكترونیكی در جمهوری اسلامی ایران

2-4-1- منافع ……………………

2-4-2 هزینه‌ها …………………..

2-5- مزایای كسب و كار الكترونیكی ….

2-6- تجارت الكترونیكی چه نوع فرصت های درآمدی را خلق می‌كند؟

2-6-1- دسترسی بیشتر به مشتریان ……

2-6-2- فروش بیشتر به مشتریان موجود…

2-6-3- محصولات قابل حصول و در دسترس الكترونیكی

2-7- تجارت الكترونیكی ضرورتی برای توسعه

2-8- نگاهی به تجارت الكترونیك از دریچه محدودیت‌های داخلی

2-9- تجارت الكترونیك، مزایا و نگرانی‌ها

2-9-1- تجارت الكترونیك و مزایا…….

2-9-2- تجارت الكترونیك و نگرانی‌ها….

2-10- رویكرد دولت جمهوری اسلامی ایران

2-11- سیاست تجارت الكترونیكی ایران…

2-11-1- اهداف …………………..

2-11-2- اصول ……………………

2-12- نتیجه‌گیری………………….

فصل سوم:

نمونه‌هایی از اقدامات وزارت بازرگانی در جهت تحقق تجارت الكترونیكی

3-1- مقدمه………………………

3-2- طرح مطالعات امكان سنجی تجارت الكترونیكی

3-3- طرح ایجاد مركز صدور گواهی دیجیتال

3-4- طرح ایجاد شبكه جامعه اطلاع رسانی بازرگانی كشور

3-5- طرح استانداردسازی شماره‌گذاری كالا و خدمات و فعالیت‌ها ……………………..

3-6- نتیجه‌گیری…………………..

فصل چهارم: آینده تجارت الكترونیك

4-1- مقدمه………………………

4-2- چشم انداز كسب و كار الكترونیكی .

4-3- حجم مبادلات الكترونیكی و سرعت گسترش آن

4-4- نتیجه‌گیری…………………..

فصل پنجم:

تجربه بعضی از كشورها در حمایت از تجارت الكترونیكی در جهان امروز

5-1- مقدمه ……………………..

5-2- تجربه اتحادیه اروپا …………

5-3- تجربه كشورهای آ. س. آن……….

5-4- تجربه انگلستان ……………..

5-5- تجربه یونان ………………..

5-6- تجربه اسكاتلند………………

5-7- نتیجه‌گیری…………………..

فصل ششم:

تجارت الكترونیك و موانع‌ گسترش آن در جمهوری اسلامی ایران

6-1- مقدمه………………………

6-1- عدم زمینه‌سازی لازم برای رشد تجارت الكترونیكی

6-3- تجارت الكترونیك، موانع گسترش در ایران و راهكارها

6-4- نتیجه‌گیری…………………..

فصل هفتم:

موانع محیطی و ارائه الگوی مناسب جهت استفاده‌ از تجارت الكترونیكی در ایران

7-1- مقدمه………………………

7-2- مطالعه تحقیقی در جهت یافتن الگوی مناسب برای استفاده از داد و ستد

الكترونیكی در ایران ……………..

7-2-1- طرح پرسش‌ها ……………….

7-2-2- اهداف تحقیق ………………

7-2-3- روش‌های تحقیق ……………..

7-2-3-1- روش تطبیقی ……………..

7-2-3-2- روش پیمایشی …………….

7-2-4- نتیجه‌گیری از تحقیق ………..

7-2-5- ارائه الگوهای حاصل از تحقیق…

7-2-6- ارائه پیشنهادات …………..

7-3- نتیجه‌گیری…………………..

فصل هشتم: بانكداری و تجارت الكترونیكی

8-1- مقدمه………………………

8-2- بانكداری الكترونیكی …………

8-3- بانكداری الكترونیك در ایران و موانع موجود در سر راه آن.

8-4- پول الكترونیكی چیست؟…………

8-5- ویژگی های كلیدی پول الكترونیكی .

8-6- اثرات پول الكترونیكی بر بانك‌ها..

8-7 – جمع‌بندی و نتیجه‌گیری …………

فصل نهم: تجارت الكترونیكی و بنگاه‌ها

9-1- مقدمه ……………………..

9-2- موانع‌ توسعه تجارت الكترونیكی در بنگاه‌ها

9-3- نتیجه‌گیری ………………….

فصل دهم: تجارت الكترونیكی و شركت‌های كوچك و متوسط

10-1 مقدمه………………………

10-2- بكارگیری تجارت الكترونیك در شركت‌های كوچك و متوسط

10-3- مراحل بكارگیری فنآوری اطلاعات و تجارت الكترونیكی در شركت‌های

كوچك و متوسط …………………..

10-4- چالش‌ها در پذیرش و استفاده از تجارت الكترونیكی در

10-4-1- برخی از مزایا در استفاده از تجارت الكترونیكی در ……………….

10-4-2- برخی از مشكلات در پذیرش تجارت الكترونیكی از زاویه‌ای دیگر

10-5- پیشنهادات آنكتاد برای توسعه تجارت الكترونیكی در بین شركت‌های كوچك

و متوسط در كشورهای در حال توسعه ….

10-6- نتیجه‌گیری …………………

فصل یازدهم: چالش‌های حقوقی اجرای قانون تجارت الكترونیكی ایران

11-1- مقدمه……………………..

11-2- نتایج بررسی كلی نیازهای سیستماتیك نظام قضایی ایران برای تحقق تجارت الكترونیكی

11-2-1- فهرست مطالب مطروحه در قانون تجارت الكترونیكی ایران

11-2-2- توضیحات مربوط به فهرست مطروحه در قانون تجارت الكترونیكی

ایران…………………………..

11-2-3- فهرست قوانین لازم التصویب جهت اجرای قانون تجارت الكترونیك با توجه به موضوعات مطروحه در آن

11-3- جدایم سایبری……………….

11-3-1- جعل سایبری……………….

11-3-2- كلاهبرداری سایبری………….

11-3-3- جاسوی سایبری……………..

11-3-4- تطهیر نامشروع سایبری………

11-4- برخی از موانع جزایی تحقق تجارت الكترونیكی

11-5- چالشی به نام «فقدان آیین نامه‌ها»

11-6- نتیجه‌گیری………………….

فصل دوازدهم: نتیجه‌گیری

منابع و مأخذ…………………….