بررسی عوامل موثر بر هوش مذهبی

عوامل مؤثر بر گرایش مذهبی، از دیدگاه اسلام، ایمان به خدا، نماز، تفریح های سالم و شادمانی، سلامت خانواده و جامعه، تقوا و دوری از معصیت، شکر نعمت و قناعت هستند. (لشگری، ۱۳۸۱، ص۷۴). بنابراین با افزایش اعتقادات مذهبی می توان تقویت، رشد و توسعه هوش هیجانی و به دنبال آن، بهبود بهداشت روانی جامعه را انتظار داشت.

یافته های این پژوهش با مطالعات صورت یافته درباره بررسی رابطه سلامت روان و نگرش دینی (ملاشریفی، ۱۳۷۹؛ بهرامی مشعوف، ۱۳۷۳؛ طهماسبی‌پور و کمانگری، ۱۳۷۵) و با بررسی‌های میان نگرش مذهبی و سلامت روان و افسردگی در سالمندان (ابراهیمی و نصیری، ۱۳۷۶، ص۳۸۱؛ پورحسینی، ۱۳۸۰، ص۳۵-۳۶؛ ابوالقاسمی و حجاران، ۱۳۷۵، ص۵۴؛ آلپورت، ۱۹۶۶، ص۲۵۷؛ حقیقت و همکاران، ۱۳۷۹، ص۱۱؛ کورتنای و همکاران، ۱۹۹۲، ص۵۶) و تحقیقات سامان یافته در زمینه رابطه هوش هیجانی با سازگاری فردی و اجتماعی، سلامت روان و اخلاقیات (سهرابیان، ۱۳۷۹؛ خلیلی، ۱۳۷۹؛ رستمی، ۱۳۸۳، ص۱۱۶؛ Nonnemaker etc, 2003، ،Maltby and Day, 2003، ص۳۹۰؛; Stratton and Reid,2001، ص۳۰۱؛ Moriarty etc 2001، ص۷۴۹؛  Trinidad etc,2004، ص۹۵۲) 

 هماهنگی دارد. کوئنیگ  و همکارانش در یک بررسی فراتحلیلی روی ۸۵۰ مطالعه درباره «ارتباط میان باورها و اعمال مذهبی با بهداشت روان و کارکرد اجتماعی» گزارش دادند که مذهب از طریق بالا بردن توانایی در مقابله با استرس، ایجاد فضای حمایت اجتماعی، ایجاد امید و خوش‌بینی در جهت کمک به ایجاد هیجان های مثبت، مثل زندگی بهتر، رضایت از زندگی و شادکامی، بر سلامت روان تأثیر می گذارد. (Koenig etc, 1997، ص۳۶۵). گراناچر  هم معتقد است که اعمال مذهبی و اصول اخلاقی درکاهش هیجانات نقش مهمی دارند و شواهد فراوانی نیز در این مورد وجود دارد.( ۲۰۰۰ ،Granacher ، ص۷۲)

پاتریک فاگان نیز تأثیرات اعمال مذهبی بر ثبات روانی فرد را مهم می شمارد (Smith,2003، ص۶۳۱) هالستید  رشد و پرورش هوش مذهبی را از طریق آموزش مسایل مذهبی، امکان‌پذیر می داند و معتقد است که هوش مذهبی برای حس سعادت و سلامت در جامعه بسیار لازم است. بنابراین با توجه به این تحقیقات، می توان گفت رشد و پرورش اعتقادات مذهبی در فرآیند شناسایی و کنترل هیجانات و رشد هوش  مذهبی نقشی فوق‌العاده مهم دارد .( ۲۰۰۰ ،Granacher ، ص۷۲).

فهرست مطالب
تعریف نظری هوش مذهبی
تعریف عملیاتی هوش مذهبی 
هوش مذهبی
۲- ۲- ۱- انواع هوش
۲- ۲- ۲- واژه دین   
۲- ۲- ۳- تعریف دین از دیدگاه اسلامی
۲- ۲- ۴- تعریف دین از دیدگاه روانشناختی
۲- ۲- ۵- فرد دیندار کیست؟
۲- ۲- ۶- نظریه های هوش مذهبی
۲- ۲- ۷- نظریه آلپورت
۲- ۲- ۸- اجزای هوش مذهبی
۲- ۲- ۹- عوامل مؤثر بر هوش مذهبی
۲- ۲- ۱۰- مقیاس های سنجش هوش مذهبی بصورت یک بعد کلی
۲- ۲- ۱۱- مقیاس های چند جنبه ای (چند بعدی) سنجش مذهبی
۲- ۲- ۱۲- مقیاس های سنجش مذهبی مسلمانان
۲-۳- پیشینه تحقیق
۲- ۴- مدل مفهومی پژوهش
منابع