تحقیق بررسی عوامل آناتومیک و بیومکانیک ایجاد کننده اختلالات مفصل زانو و درمان آنها

زانو، بزرگترین و پیچیده ترین مفصل در بدن است،از مفصلهای لولایی است این ساختمان دو مفصلی بوده و از مفصل تیبیوفمورال و پتلوفمورال تشكیل شده است و بدین خاطر تحت عنوان مجموعه زانو مورد مطالعه قرار گرفته اند

مقدمه

زانو، بزرگترین و پیچیده ترین مفصل در بدن است،از مفصلهای لولایی است. این ساختمان دو مفصلی بوده و از مفصل تیبیوفمورال و پتلوفمورال تشكیل شده است و بدین خاطر تحت عنوان مجموعه زانو مورد مطالعه قرار گرفته اند.

مجموعه زانو با فلكسیون واكستانسیون، موجب كوتاه و طویل شدن عملكردی اندام تحتانی می شود. این مجموعه در حین حال كه امكان حركت و طویل و كوتاه شدن اندام را فراهم می آورد، باید وزن بدن را تحمل كرده و در حین فعالیتهای استاتیك و دینامیك از ثبات كافی برخوردار باشد. در این مفصل به اندازه‌ای حركت اهمیت دارد، ثبات نیز مهم است و ساختمان پیچیده این مفصل باعث شده است كه هر دو ویژگی در حد بسیار ایده آل فراهم شوند.

مفصل زانو در معرض نیروهای مختلفی قرار دارد، به طوری كه این نیروها به لیگامانها و بافت نرم اطراف آن وارد می شوند. وقتی نیروهای خارجی وارده به مفصل زانویی كه تحمل وزن می كند، بیشتر از نیروهای مقاومت بافتهای اطراف زانو شود، مفصل زانو در معرض آسیب دیدگی قرار می گیرد، معمولاً به دنبال آسیب دیدگیهای زانو، تجویز وسایل كمكی بخش مهمی از برنامه توانبخشی به حساب می آید.

نظر به اینكه آشنایی كافی با آناتومی، بیومكانیك و ثبات زانو در ارزیابی، تشخیص، درمان پزشكی و توانبخشی مشكلات و پاتولوژیهای زانو ضروری است، لذا در این مجموعه با بررسی عوامل آناتومیك و بیومكانیكی كه در ایجاد اختلالات مفصل زانو دخالت دارند سعی بر این داریم تا علاوه بر ارزیابی هر یك از بیماریها و اختلالات ذكر شده وسایل كمكی مربوطه را نیز مورد بررسی قرار دهیم و همچنین مزایای هر یك از این وسایل و تأثیر آنها بر روی درمان بیماریها نیز بررسی خواهد شد، و امید است این مجموعه، مورد استفاده دانش پژوهان عزیز قرار گیرد.

مروری بر بررسی‌ها

كاربرد ارتزهای زانو در جراحتهای ورزشی و تصادفات شایع می باشد. براساس یك برآورد در سال 1994، استفاده 989000 نفر از افراد از ارتزهای زانو در بین جمعیت استفاده كننده از وسایل كمكی به عنوان دومین رتبه بعد از استفاده كننده ها از ارتزهای ستون فقرات منصوب شدند.

بیشترین جمعیت استفاده كننده از ارتزهای زانو در بین جمعیت جوانان می باشد. 70% ارتزهای زانو توسط افراد 44 ساله و جوانتر مورد استفاده واقع شده است.

در اواخر دهه 1960، ارتزهای زانو بر انواع KAFO محدود شده بودند كه برای تغییرات شدید و زانوهای فلج طراحی شده بودند.

در اوایل دهه 1970، نخستین ارتز پیشرفته عملكردی زانو توسط Nicholas و Castiglia طراحی شد. بیشتر ارتزهای عملكردی زانو بعد از آن ساخته شدند.

متاسفانه مطالعات كمی در مورد اثبات تأثیر ارتزهای زانو در بین ورزشكاران صورت گرفته است. بیشتر این تحقیقات در مورد حداقل نیروهایی كه قابل مقایسه با اعمال نیروهای زیاد در مسابقات ورزشی نمی باشد، صورت گرفته است.

به طور هماهنگ تأثیر ارتزهای زانو مورد رسیدگی واقع نشده است، بنابراین تجویز یك ارتز اغلب بصورت تجربی صورت می گیرد.

ولی اكنون به علت تنوع ارتزها و كاربردهای متنوع آنها، تاثیرات آنها مورد رسیدگی واقع شده است. به طوری كه می توان در این مجموعه ارتزهای زانو را در هفت رده دسته بندی كرد كه شامل:

1. Patellar 2. Prophylactic
2. Postoperative or Rehabilitative 4. Functional
3. Valgus Control 6. Orthoses For Osteoarthritis (Unloader)
4. Other

آناتومی و بیومكانیك مفصل پتلوفمورال[1]

مفصل پتلوفمورال در بین كلیه مفاصل بدن، از كمترین میزان تطابق[2] برخوردار است و شامل سطح خلفی پتلا و شیار بین كندیلی واقع در سطح قدامی انتهای استخوان فمور می باشد (تصویر1-1).

استخوان پتلا، یك استخوان سزاموئید[3] مثلثی شكل می باشد كه قاعده آن در بالا و نوك تیز آن در پایین قرار دارد، و تاندون آن با تاندون عضله كوادری سپس[4] یكی می‌شود. ابعاد این استخوان در افراد مختلف، كمی متفاوت است بطوریكه عرض آن از 51 تا 57 میلی متر و طول آن از 47 تا 58 میلی متر، متغیر است. سطح خلفی استخوان پتلا با لایه ضخیمی از غضروف هیالین[5] پوشیده شده است. در قسمت فوقانی این سطح خلفی، یك ستیغ عمودی وجود دارد كه این سطح را به دو سطح مفصل داخلی و خارجی تقسیم می كند (تصویر 2-1). علاوه بر این ستیغ، یك ستیغ عمودی دیگر سطح مفصل داخلی را از Oddfacet جدا می كند. Oddfacet در هنگام فلكسیون[6] كامل زانو، با كندیل داخلی استخوان فمور مفصل می شود.