تحقیق لیلی و مجنون

تحقیق لیلی و مجنون

*تحقیق لیلی و مجنون*

لیلی و مجنون

لیلی دختر سعد زنی از قبیله بنی عامر عرب است كه طرف عشق مجنون قرار گرفت و مجنون لقبی است كه به قیس پسر ملوح ( رئیس قبیله بنی عامر) داده اند.

افسانه لیلی و مجنون گرچه ریشه سامی دارد و قهرمانان آن عرب هستند ولی در ادبیات فارسی جای وسیعی باز كرده و از قرنها پیش تا هم اكنون نمونه اعلای عشق پاك دلدادگان و عاشق پیشگان بوده است . داستان لیلی و مجنون را گروه كثیری از شعرا به رشته نظم كشیده و عده زیادی از ادبا به یاد آن پرداخته و جمع كثیری به اشاره ای از آن اكتفا كرده اند ولی بدون شك هیچ كدام از شعرا در نظم داستان به پای نظامی شاعر داستانسرای قرن ششم نمی رسند .

بر طبق روایت نظامی مجنون به هفت سالگی كه رسید از سوی پدر به مكتب سپرده شد ودر آنجا با لیلی كه از قبیله دیگری بود همدرس شد و كم كم سن آن دو به جایی رسید كه آتش عشق در درون دل ایشان خانه كرد و شعله آن گاه و بی گاه زبانه می زد . پدر و مادر لیلی برای حفظ آبرو او را از مكتب گرفتند پدر ومادر قیس برای تسكین دل فرزند به خواستگاری لیلی رفتند ولی از پدر و مادرش جواب رد شنیدند و از این جا قیس به مجنون بدل شد ، پدرش او را برای گرفتن شفا به كعبه برد و از او خواست كه از خداوند دوای درد خود را بخواهد تا شاید خداوند از درد عشق او بكاهد اما مجنون از خداوند خواست تا شعله عشق خود را به لیلی فزون تر كند . بالاخره لیلی را به عقد ابن سلام (یكی از ثروتمندان عرب) در آوردند و مجنون سر به بیابان گذاشت و با وحوش محشور شد . از این غم جانكاه پدر و مادرش یكی پس از دیگری رهسپار دیار عدم گشتند . از سوی دیگر لیلی از دوری مجنون بیمار گشت و جان بداد . وقتی خبر مرگ لیلی را به مجنون دادند به سر قبر معشوق رفت و آن قدر شعری كه دوست داشت خواند و ندبه كرد تا همانجا مرد و به معشوقه پیوست و او را در منار قبر لیلی دفن كردند .

حافظ از این داستان عاشقانه بهره گرفته و مضامین نغز و زیبایی خلق كرده است :

بار دل مجنون و خم طره لیلی رخساره محمود كف پای ایاز است 1

حكایت لب شیرین كلام فرهاد است شكنج طره لیلی مقام مجنون است 2

دورمجنون گذشت و نوبت ماست هر كس پنج روز نوبت اوست 3

عماری دارلیلی راكه مهدماه درحكم است خدا را دردل اندازش كه بر مجنون گذارآرد4

برقی از منزل لیلی بدرخشید سحر وه كه با خرمن مجنون دل افكار چه كرد5

ای نسیم منزل لیلی خدا را تا به كی ربع را بر هم زنم اطلال را جیحون كنم6

به یمن همت حافظ امید هست كه باز اری اسافر لیلای لیله القمر7

در ره منزل لیلی كه خطرهاست درآن شرط اول قدم آن است كه مجنون باشی8

دوش سودای رخش گفتم زسربیرون كنم گفت كو زنجیر تا تدبیر این مجنون كنم9

محمود و ایاز

داستان عشق محمود به ایاز در شعر حافظ در ابیات زیر اینگونه متجلی گشته است :

غرض كرشمه حسن است ورنه حاجت نیست جمال دولت محمود را به زلف ایاز1

محمود بود عاقبت كار در این راه گر سر برود در سر سودای ایازم2