دانلود تحقیق كاربردهای روانشناسی در محیط كار

در فصل حاضر فهرستی از ابعاد گوناگون کاربرد دانش روانشناسی در کار و در حیطه زمانی برای دانشجویان رشته های مختلف و به ویژه برای مدیران آینده و

مقدمه :

در فصل حاضر فهرستی از ابعاد گوناگون كاربرد دانش روانشناسی در كار و در حیطه زمانی برای دانشجویان رشته های مختلف و به ویژه برای مدیران آینده و كنونی سازمانها معرفی شده است . دلیل اینكه مدیران را مخاطب قرار داده ایم آن است كه به نظر می رسد جوانه هر گونه تغییر و تحول سازمانی باید در تفكر منطقی باور داشتها و در عقل سلیم مدیران خاصه مدیران سطوح بالای سازمانهای دولتی و بخش خصوصی كشورمان بارور شود . اگر بالاترین سطوح مدیریت یك سازمان با دانش روانشناسی و كاربردهای وسیع آن در همه ابعاد حیات سازمانی آشنا نباشد سرپرست واحد كوچكتر سازمان نیزنمی تواند در تحلیل مشاغل و در آزمایش و انتخاب آموزش ارزشیابی و استفاده از نظامهای تشویق و تنبیه افزایش سطح روحیه و كارآمدی كاركنان تحت نظارت خود از روشهای علمی شناخته شده استفاده كند .

قلمرو روانشناسی در كار :

روانشناسی كه آن را به عنوان مطالعه علمی رفتار و فرآیندهای ذهنی موجود زنده تعریف می كنیم . از دو جنبه علمی و عملی یا حرفه ای مورد توجه قرار می گیرد . وقتی درباره تحقیقات روانشناسی و استفاده از روشهای علمی برای شناخت رفتار آدمی صحبت می كنیم در این صورت با علم روانشناسی سروكار داریم و هنگامی كه درباره كاربرد یافته های روانشناسی در ابعاد گوناگون حیات انسانی سخن می گوییم حرفه روانشناسی را مورد توجه قرار داده ایم . یك نفر روانشناس حرفه ای نیز مانند یك فیزیكدان یا زیست شناس با كاربرد یافته های علمی رشته تخصصی خود به منظور حل مشكلات عملی مردم سروكار دارد . در قلمرو كاربرد روانشناسی در كار رفتار آدمی در رابطه با كار مورد مطالعه قرار می گیرد و هدف اصلی روانشناس مطالعه و كاربرد آن دسته از اصول و یافته های روانشناسی است كه در رابطه بین انسان و كار او اثر می گذارد . به اعتقاد بعضی از صاحب نظران حیطه روانشناسی صنعتی از قلمرو روانشناسی در كار محدودتر است . در مورد روانشناسی صنعتی رفتار آدمی در همه مراحل تولید توزیع و مصرف كالاها و خدمات مورد مطالعه قرار می گیرد بطور كلی می توان گفت كه :

در روانشناسی صنعتی با بررسی رفتار آدمی و كاربرد حقایق روانشناسی در حل مسایل انسانی در سازمانها سروكار داریم . برای روانشناسی صنعتی یافته های روانشناسی به صورت نظریه ها و روابط علّی بین محرك و پاسخ مطرح است .

نكته مهم دیگر آنكه روانشناس از این یافته ها برای شناخت رفتار آدمی در رابطه با كار و مسایل انسانی ناشی از كار استفاده می كند بنابراین می توان قلمرو روانشناسی كار را به عنوان مطالعه رفتار آدمی در آن جنبه از حیات بدانیم كه :

• با كار پیوندی تنگاتنگ دارد و رفتار آدمی را در رابطه با آن تحت مطالعه و بررسی قرار می دهد .
• برای به حداقل رساندن مشكلات انسانی در كار از قوانین و یافته های روانشناسی استفاده می كند .

در روانشناسی صنعتی كوشش اصلی آن روانشناس آن است كه :

• هر سازمان تولیدی یا خدماتی به تولید آن دسته از كالاها و خدمات بپردازد كه اولاً نیازهای معقول آدمی را تامین كند و ثانیاً در این راه رفاه جسمی و ارزشهای شخصی و انسانی مردم نیز مورد توجه قرار گیرد .
• كارآیی و خاصه اثر بخشی فعالیت كاركنان سازمانها در تولید و توزیع كالاها و خدمات افزایش یابد .
• شرایطی فراهم شود تا كاركنان سازمانها با اعتقاد و علاقه به فعالیت بپردازند .
• ارزشهای شخصی و انسانی كاركنان سازمانها همچنان محفوظ باقی بماند و موجباتی فراهم گردد كه ایمنی كاركنان در زمینه های سلامت جسمی و روانی تامین شود .
• بهداشت روانی كاركنان سازمانها با تمام ابعاد آن تامین می شود و رشد و بالندگی شخصیت آنان همراه با افزایش كارآیی و اثر بخشی فعالیتشان مورد نظر قرار گیرد .
• مسایل انسانی در محیط كار حل شود و اگر بخواهیم واقع بینانه تر بیان كنیم مسایل و مشكلات انسانی در محیط كار به حداقل برسد .

كاربردهای كنونی روانشناسی در محیط كار :

موفقیت كنونی روانشناس صنعتی چنان است كه در آن مطالعه درباره همبستگی ها و كشف روابط علّی موجود بین متغیرهای مستقل ( درجه حرارت نوع سرپرستی رنگ و میزان سروصدای محیط كار حقوق و دستمزد و …) و متغیرهای وابسته ( روحیه كاركنان اثر بخشی افراد و كـارآیـی سـازمـان ) مورد تایید می باشد . امروزه در رواشناسی صنعتی به پدیده هایی نظیر تفاوتهای فردی ساخت سازمانی پاداش و دستمزد ساخت گروهی در سازمان نظام تنبیه و تشویق طراحی وسایل كار شرایط كار روحیه كاركنان و نظایر آن توجه دارد و پیش بینی می شود در آینده نیز توجه روانشناس صنعتی سازمانی بجای عوامل منفرد به عمل متقابل رفتار آدمی و عوامل دیگری نظیر سازمان شرایط كار بهره وری آدمكهای مصنوعی و نظایر آن معطوف شود .

زمینه های كاربرد روانشناسی در محیط كار :

وقتی روانشناس صنعتی یا در حیطه وسیعتر روانشناس علاقه مند به كاربرد روانشناسی در محیط كار در یك سازمان تولیدی آموزشی خدماتی بهداشتی درمانی و نظایر آن به كار اشتغال دارد باید از او انتظار ایفای وظایف مقدور و متنوعی را داشت كه برخی از آنها در زیر آورده شده است :

• تجزیه و تحلیل مشاغل گوناگون یك سازمان كه باید در آن از یكسو وظایف متعدد و دقیق هر یك از مشاغل سازمان در همه سطوح سازمانی تامین شود و از سوی دیگر تواناییها و استعدادها مهارتهای عقلی و كلامی نگرشها خصوصیات جسمی خلقی و شخصیتی لازم برای ایفای موفقیت آمیز وظایف هر یك از مشاغل سازمان دقیقاً مشخص شود .
• تهیـه و میزان كردن آزمونهای مختلف استخدامی ( آزمونهای هوش استعداد شخصیت و نظایر آن ) آزمونهای عملی و فراهم آوردن امكاناتی كه مدیریت سازمان بتواند به سهولت از تخصص روانشناسی صنعتی سازمانی در انتخاب استخدام انتصاب و ارتقای كاركنان به نحو موثر و اثر بخش استفاده كند . ‌‌‌‌
• اجرای آزمونهای گروهی و انفرادی ( هوش استعداد و شخصیتها و آزمونهای عملی ) و تهیه گزارش های دقیق و حرفه ای درباره نتایج حاصل از اجرای این آزمونها و كمك به مدیریت سازمان به منظور انتخاب مناسبترین فرد موجود در بازار كار برای تصدی هر شغل .
• ترتیب دادن جلسات مصاحبه استخدامی ارزشیابی و مشاوره ای و كاربرد روشهای گوناگون مصاحبه به منظور ارزیابی صلاحیت های شغلی ارتقاء سطح مهارتها و توانایی های انسانی در محیط كار و نیز تشخیص اختلالهای رفتاری و پریشانی های روانی كاركنان سازمان .
• مشاركت مستقیم در تهیه برنامه های آموزشی قبل و ضمن خدمت كاركنان در سطوح مختلف شغلی تهیه و اجرای برنامه های بهبود مدیریت برای سطوح گوناگون مدیریت و نیز فراهم ساختن امكاناتی كه همه كاركنان سازمان بتوانند با توجه به وظایف شغلی خود در دوره های آموزشی اثر بخش شركت جویند .
• تهیه و اجرای برنامه های دقیق علمی عملی در زمینه ارزشیابی رفتار شغلی كاركنان از روشهای گوناگون ارزشیابی كار وكاركنان و فراهم كردن شرایطی كه :

الف) كارگران كارمندان و سرپرستان موفق از كارگران كارمندان و سرپرستان ناموفق تشخیص داده شوند و علل جسمی شناختی انگیزشی و محیط كم كاری هر یك از كاركنان ناموفق مشخص شود .

ب) كاركنان لایق برای تصدی مشاغل مهمتر به مدیریت سازمان پیشنهاد شوند .

پ) پاداش كاركنان موفق وناموفق با رعایت ضوابط عقلانی تشخیص داده شود و تنبیه آنان بر اساس عقل سلیم و منطق و نیز با توجه به آثار روانی آن بر كاركنان سازمان انجام گیرد .

ت) مشكلات كاركنان به ویژه در ابعاد رفتاری شناخته شود و در رفع آنان كوشش به عمل آید .

ث) نقایص و محدودیتهای كار از نظر نور حرارت رنگ رطوبت و وسایل كار ماشینها و نظایر آن شناخته شوند .

ج) نقایص و اشكالات سرپرستی واحدهای مختلف سازمان برطرف شوند .

چ) نیازهای آموزشی یكایك كاركنان سازمان با روشهای گوناگون و نیز مصاحبه فردی با آنان مشخص شود .

ح) نیازهای گوناگون كاركنان در حیطه نیازهای جسمی ایمنی و عشق و تعلق احترام به خود و نظایر آن معین شود و زمینه های لازم یرای ارضای این نیازها فراهم آید .

خ) وسایل پیشرفت بهبود و رشد مهارتهای شغلی و شخصیتی كاركنان در ابعاد گوناگون آن فراهم آید .

د) از هـمه روشـهای شنـاخـته شده برای افزایش سطح تولیـد كارآیـی و بهره وری زمان استفاده شود .

• تعیین الگوهای انگیزشی مربوط به گروههای شغلی مختلف و فراهم آوردن امكانات و شرایط سازمانی مناسب جهت ارضای نیازهای معقول كاركنان سازمان در سطوح مختلف شغلی و بالا بردن سطح روحیه كاركنان.
• بررسی و تعیین آثار عواملی چون سروصدا درجه حرارت وسایل كار مواد شیمیایی ساعت كار استراحت تغذیه نوع سرپرستی و مدیریت در رفتار كاركنان و كارایی افراد و سازمان.
• همكاری با مهندسان طراح ماشین آلات صنعتی به منظور حداكثر رسانیدن كارایی كاركنان در رابطه با وسایل و ابزار كار .
• تشخیص و تعیین عوامل موثر در وقوع حوادث و سوانح مربوط به محیط كار در هنگام كار با ماشینها ابزار و وسایل و كوشش در زمینه حذف یا كاهش عوامل انسانی نظیر كم دقتی كم تحركی پریشانی روانی بیش از فعالیتی كه در بروز حوادث ناگوار موثر است و استفاده از این تجارب به منظور تامین حداكثر امنیت روانی كاركنان در سازمان.
• مشاركت موثر و تنگاتنگ با مسایل آموزشی سازمان در زمینه تهیه برنامه ریزی و اجرای برنامه های كوتاه مدت و بلند مدت آموزش مدیریت و افزایش مهارت و كفایت مدیران سازمان در زمینه های ارتباط موثر تصمیم گیری روشها و فنون آزمایش و انتخاب كاركنان اجرای مصاحبه ( استخدامی ارزشیابی و مشاوره ای ) ارزشیابی كاركنان انگیزش كاركنان رهبری اثر بخش در سازمان و نظایر آن.
• تهیه و اجرای پروژه های تحقیقاتی در همه زمینه های مربوط به حیات سازمانی یا رفتار فرد در تمام مراحل تولید توزیع و مصرف كالاها و خدمات.
• كوشش در زمینه گسترش و تامین بهداشت روانی در محیط كار و نیز فراهم آوردن امكاناتی كه كاركنان سازمان بتوانند با مفاهیم و اصول بهداشت روانی و به ویژه با روشهای پیشگیری از بیماری های روانی در سازمان آشنا شوند.
• مشاركت مستقیم در فعالیت های مشاوره ای و درمانی آن دسته از كاركنان سازمان كه به هر دلیل گرفتار اختلال روانی شده اند و در صورت لزوم یاری گرفتن از تخصص های روانشناسی بالینی و روانپزشكی برای تهیه برنامه های درمانی كاركنان دردمند و مددجوی سازمان و آشنا ساختن همه كاركنان سازمان- به ویژه مدیریت سازمان – با مفاهیم اساسی مباحثی نظیر بهداشت روانی بیماریهای روانی عوامل ایجاد كننده و حذف كننده رفتارهای نابهنجار كاركنان در سازمان .

فایل ورد 14 ص