كاربرد ژئوفیزیك در صنعت نفت

ژئوفیزیك كاوش ژئوفیزیكی فن جستجوی ذخائر پنهان شده ئیدروكربورها ( نفت و گاز ) یا كانیهای سودمند به كمك اندازه گیریهای فیزیكی از سطح زمین است معمولاً این اندازه گیریها اطلاعاتی از خواص فیزیكی ماده داخل زمین به دست می دهد كه چون بطور مناسب مناسب تعبیر و تفسیر شوند، می توانند در تعیین محل ذخایر كانیها كه ارزش اقتصادی دارند، مورد استفاده قرار گیرند

موضوع :

كاربرد ژئوفیزیك در صنعت نفت

ژئوفیزیك:

كاوش ژئوفیزیكی فن جستجوی ذخائر پنهان شده ئیدروكربورها ( نفت و گاز ) یا كانیهای سودمند به كمك اندازه گیریهای فیزیكی از سطح زمین است. معمولاً این اندازه

گیریها اطلاعاتی از خواص فیزیكی ماده داخل زمین به دست می دهد كه چون بطور مناسب مناسب تعبیر و تفسیر شوند، می توانند در تعیین محل ذخایر كانیها كه ارزش اقتصادی دارند، مورد استفاده قرار گیرند.

برای اینكه اطلاعات جمع آوری شده از اندازه گیریهای ژئوفیزیكی مفید و موثر واقع شوند باید با اصلاح و زبان زمین شناسی بیان گردند، به عبارت دیگر باید از آنها تصویری ساخته شود كه زمین شناسی می سازد. اعتبار تصویری كه بدین نحو به دست می آید، در حالی كه برای بعضی از روشهای ژئوفیزیكی مهمتر و ارزنده تر از سایر آنهاست، تابع كیفیت اطلاعات و مهعارت ابزار شده در تعبیر و تفسیر می باشد. از زمانیكه ژئوفیزیك برای اولین بار در اكتشافات به كار برده شد، دستگاه های اندازه گیری و تكنیك ها و روشهای تعبیر و تفسیر اطلاعات نیز پیوسته در حال تكامل بوده و بهتر شده اند. این بهبود ها را در حقیقت باید بهره كامل تكنولوژی در حال رشد سریع دانشت. با اینهمه میزان كشفیاتی كه به ژئوفیزیك نسبت داده می شود، در طی چند دهه گذشته ثابت مانده و از سالهای اول دهه 1950 روبه كاهش گذارده است. روشهای ژئوفیزیكی موثرتر شده اند اما شایستگیهای روز افزون آنها با افزایش مشكل پیدا كردن نفت و كانیهای جدید كاملاً همگام نبوده اند. زیرا منابع سهل التشخیص در هر زمان به طور تصاعدی و مداوم پیدا و بهره برداری شده اند. ژئوفیزیكدانها در حال حاضر با مسئله یاس آور و در عین حال محركی مانند تند تند دویدن و دست آخر در جای اولیه خود باقی ماندن، مواجهند. از پایان جنگ جهانی دوم گسترش حائز اهمیتی در تحقیقات ژئوفیزیكی و توسعه در جهت بهبود تكنیك ها بمنظور نگهداری نفت كانیهای مورد نیاز جهان بوجود آمده است.

1-1- ژئوفیزیك در صنعت نفت

از اواسط سال 1920 كه گروه های ژئوفیزیكی به كمك ترازوی پیچشی و لرزه نگار انكساری در سواحل خلیج مكزیك در آمریكا و مكزیك بدنبال گنبد های نمكی كم عمق می گشتند، فعالیت شان بطور اعجاب انگیز توام با موفقیت بوده است. هر سال دهها حوزه نفت وابسته به اینگونه گنبدها كشف گردید. بطوریكه در حوالی سال 1930 فقط تعداد كمی از این گنبدها كشف نشده باقی مانده بود. هیچ آماری در خصوص مقدار نفت استخراج شده بوسیله ژئوفیزیك كه عنوان نتیجه این عملیات را داشته باشد، در دست نیست. در یك ربع قرن از 1930 تا 1950 در نتیجه عملیات ژئوفیزیكی 5 ر22 بیلیون بشكه نفت و 134 بیلیون فوت مكعب گاز طبیعی تنها در آمریكا بدست آمده است. این مقدار الی تمام ئیدروكربورهای كشف شده در آنجا را در این مدت نشان می دهد.

در سال 1937 كه آمار برای اولین بار بوجود آمد یك چاه از هر شش چاه آزمایشی تعیین محل شده بوسیله ژئوفیزیك به مرحله بهره برداری تجارتی رسیده است. این برای ژئوفیزیك جلوه ای كم ارزش بنظر می رسید، تا اینكه محرز ساختند كه تنها یك چاره از بیست چاه تعیین محل شده بدون هیچ وسیله و كمك فنی ارزش تجارتی داشته است.

در چاه هائی كه به روش زمین شناسی تعیین محل شده اند نه به روش ژئوفیزیكی، نسبت موفقیت بطور متوسط یك برده بوده است. در ارزیابی این ارقام باید در نظر داشت كه در بعضی نواحی زمین شناسی به تنهائی موثرتر و اقتصادی تر از ژئوفیزیك می باشد. در صورتی كه عكس این در نایحیه دیگر صاق بوده استو با وجود این، دو طریقه مذكور را نباید رقیب هم در نظر گرفت بلكه باید مكمل یكدیگر دانست.