كالبدشناسی و فیزیولوژی دستگاه تناسلی نریان

كالبدشناسی و فیزیولوژی دستگاه تناسلی نریان

كالبدشناسی و فیزیولوژی دستگاه تناسلی نریان

كیسهبیضه

بیضه‌ها در خارج از بدن در ناحیه مغابنی درون كیسه بیضه قرار دارند برای اینكه تولید اسپرم با موفقیت انجام شود و تحت تأثیر استرس‌های حرارتی نباشد می‌بایست دمایی بیضه كمتر از دمای بدن باشد از اینرو سیستمی توسعه یافته به نام پدیده تنظیم درجه حرارت كه این امر را محقق سازد. بخش درونی اسكتروم بوسیله ماهیچه‌های كرماستردارتوسپوشانده شده‌است كه در هوای سرد بطور خودكار تحت كنترل عصبی منقبض می‌شود و بیضه‌ها را به طرف بدن نزدیك می‌سازد، برعكس در هوای گرم منبسط شده و آنها را از بدن دور می‌سازد(6).

چند رباط كوچك بین تشكیلات مختلف داخل كیسه بیضه وجود دارد. رباط اصلی بیضه، قطب شكمی بیضه را به دم اپیدیدیوم متصل می‌كند كه با رباط عقبی( دمی) اپیدیدیوم به غشای مهبلی هم می‌چسبد. این رباط‌ها از گویرناكولوم مشتق شده‌اند. بالاخره در سطح داخلی كیسه اسكروتوم كه لایه غشای مهبلی وجود دارد كه یكی جداری كه به سطح داخلی اسكروتوم چسبیده و دیگری اخشایی كه به سطح خارجی بیضه چسبیده‌اند متصل می‌كند(6).

(1-2) بیضه

بیضه‌های نریان در نزدیكی ناحیه معابنی در كیسه بیضه قرار گرفته‌اند. پرده دارتوس دیواره بین بیضه‌ای را تشكیل می‌دهد. خود بیضه‌ها از دو لایه صفاقی پوشیده شده‌اند كه این لایه‌های صفاقی هنگام پائین‌آمدن بیضه از مجرای مغابنی وشكل‌گیری یك حفره جانبی در پرده صفاق جداری تشكیل می‌شود. همراه با شكل‌گیری این حفره جانبی انشعاباتی از عضله مایل داخلیشكمی نیز به آن وارد می‌گردد كه بین پرده كرماستر و غشای مهبلی قرار می‌گیرد(7).

كپسول یا پرده سفید بیضه، بطور عمده از بافت رشته‌ای تشكیل شده ولی الیاف عضلانی صافی هم دارد، كه وظیفه آنها ناشناخته است. این پرده برروی كپسول غشای مهبلیاصلی قرار دارد. رگهای خونی اصلی بیضه قبل از نفوذ در كپسول و رساندن خون به پارانشیم بیضه در سطح پرده سفید پخش شده‌اند، در حالیكه اعصاب بیضه در جدار آن قرار می‌گیرند و در داخل بیضه بافت عصبی ناچیزی یافت می‌شود. بافت بیضه از دو قسمت تشكیل شده‌است: 1 – لوله‌های منی‌ساز 2- بافت بینابینی.

هر لوله منی‌ساز لوله بدون انشعاب بسیار پیچیده‌ای است كه انتهای آن در لوله‌هایجمع‌‌كننده باز می‌شود، و این مجرا نیز به نوبه خود به مجرای اپیدیدیوم مرتبط می‌شود. لوله‌های منی‌ساز با پرده قاعده‌ای محدود می‌گردند و تقریباً بطور كامل با سلولهای عضله‌ای شكل قابل انقباض احاطه شده‌اند. در داخل لوله‌های اسپرم‌ساز لایه پوششی منی‌ساز خود از دو دسته سلول اصلی به نامهای سلولهای سوماتیكسرتولی و سلولهای زاینده تشكیل شده‌است. شكل و میزان بافت بینابینی كه از سلولهای لیدیگ تولیدكنندة هورمونهای استروئیدی و رگهای خونی و لنفی تشكیل شده، در حیوانات مختلف بسیار متفاوت است برای مثال بافت بینابینی زیادی در نریان‌ و خوك دیده می‌شود ولی در نشخواركنندگان میزان این بافت نسبتاً كم است(شكل 2).