مبانی نظری فشار روانی والدگری

مبانی نظری فشار روانی والدگری

فشار روانی والدگری
مقدمه
تعریف فشار روانی
تعریف فشار روانی والدگری
عوامل فشارزای والدینی
پیامدهای فشار روانی
الف) پیامدهای جسمانی:
ب) پیامدهای هیجانی و رفتاری:
ج) پیامدهای شناختی:
والدین و خانواده دارای کودک با نیازهای ویژه
نیازهای ویژه
نیازهای افراد با نیازهای ویژه
مشکلات والدین
احساسات والدین درباره کودک با نیازهای ویژه
نقش والدین در بهبود کودک
مادران و فشار روانی
منابع

فشار روانی والدگری
مقدمه
در تمام جوامع والدین در مسیر پرورش کودکان خود با یک سری مسائل و فشارها مانند مسائل و مشکلات مالی، تربیتی، رفتاری، تحصیلی و… مواجه هستند که در تجربه ی فشار روانی یا پریشانی آنها دخیل است. اما پیش از تعریف فشار روانی والدگری باید به تعریف فشار روانی بپردازیم:
تعریف فشار روانی
واژه ی فشار روانی آنطور که در محاوره به کار می رود، به یک احساس ذهنی از دستپاچگی توسط نیازهای مختلف اشاره دارد. اگر چه این نیازها همیشه همپوشانی زمانی ندارند، از یک لحظه به بعد ذهن ما آن را اینگونه احساس می کند. کاربرد مستقیم تمرین ذهن آگاهی به عنوان وسیله ای برای مدیریت استرس در این ویژگی نهفته است (آگی، دانوف-برگ و گرنت ، 2009).اگرچه از این اصطلاح در زندگی روزمره زیاد استفاده می شود اما هنوز تعریف دقیقی از آن ارائه نشده است (برانون و فیست ، 2000). منظور عده ای از فشار روانی، کیفیت محرک بیرونی است و منظور عده ای، پاسخ به محرک. عده ای نیز فشار روانی را محصول تعامل محرک و پاسخ می دانند. امروزه اکثر روانشناسان سلامتی پیرو رویکرد سوم هستند و معتقدند که فشار روانیفرایندی است شامل: یک رویداد محیطی (عامل فشارزا)، ارزیابی فرد (دشوار یا تهدید آمیز بودن)، پاسخ های ارگانیسم (فیزیولوژیک، هیجانی، شناختی و رفتاری) و ارزیابی های مجدد در پی بروز پاسخها و تغییر در عامل فشارزا (رایس، 1998؛ به نقل از فیرس و ترال ، 2002؛ ترجمه ی فیروزبخت، 1385). همچنین به عقیده یلازاروس و فولکمن (1984) فشار روانیرابطه ی خاصی است بین شخص و محیط که به وسیله ی شخص به صورت تحمیلی یا بیشتر از منابع خود ارزیابی می شود و بهزیستی وی را به مخاطره می اندازد. به عقیده ی آنها افراد فشار روانی را به شکل های مختلفی ادراک می کنند بنابراین ممکن است به شکل های متفاوتی نیز به آن پاسخ دهند. کوهن، کامارک و مرمستین (1983)؛ کل (1999) نیز معتقدندفشار روانی به میزانی اشاره دارد که افراد زندگی شان را غیرقابل پیش بینی، غیرقابل کنترل و درهم شکننده می دانند (باکر-فالوم، پتک-پکام، کینگ، روفا و هاگن ، 2012).کیتنر و همکاران(1995) و اسکاراملا، سور-پرستون، کالاهان، و میرابیل (2008) در بررسی های خود چنین بیان می کنند: اصطلاح پریشانی اشاره دارد به مشکلات سلامت روانی، مانند اضطراب و افسردگی. والدین ممکن است به دلیل سختی های مالی و رابطه ای و کارکرد ناسالم خانوادهفشار روانی یا پریشانی زیادی را تجربه کنند.
تعریف فشار روانی والدگری
امروزه والدین با انواع فشار روانی در زندگی روزمره مواجه هستند که این فشار روانی بر انجام وظایف والدینی و روابط و تعاملات بین اعضای خانواده بویژه پدر و مادر تأثیر گذار است. فشار روانی و اضطراب خانواده ممکن است تحت تأثیر عوامل بیرونی نظیر مسائل اقتصادی و اجتماعی یا عوامل درونی مانند وجود یک عضو بیمار یا یک کودک با نیازهای ویژه قرار داشته باشد. به طور کلی، والدگری و مسئولیت های توأم با آن، سطوح بالای فشار روانی را ایجاد می کنند.به عقیده ی ریتمن، کاریر و استیکل (2002) فشار روانی والدگری از فشارهای ناشی از ایفای نقش والدینی به وجود می آید. درحالیکه بسیاری از تجربه ها با کودکان کم سن برای والدین منبع لذت و غرور هستند، رفتار کودکان و تکالیف روزانه ی پدری و مادری که می توانند آشفته ساز، ناکام کننده یا آزارنده باشند، والدگری را تجربه ای پرفشار می سازند(کرینک و لو ، 2002).آبیدین (1995) و دیتر- دکارد (1998؛ به نقل از والوتون و همکاران، 2011) فشار روانی والدگری را شامل فشار روانی می دانند که والد ادراک می کند و با فشار در سیستم والد – کودک مرتبط است. اورلی و لاتینگ (2002؛ به نقل از والوتونو همکاران، 2011) نیز فشار روانی والدگری را ارزیابی والد از نقش والدینی خود به عنوان پدر و مادر می داند که ترکیبی از اثر ویژگی های کودک، والد و سیستم خانواده است. تعامل والد – کودک از مؤلفه ها و متغیرهای متعددی تأثیر می پذیرد که یکی از آنها واکنش ها و پاسخ های هیجانی است (برک ،2001، ترجمه ی سید محمدی، 1383).