مبانی نظری و پیشینه تحقیق کیفیت زندگی زناشویی مطلوب و نامطلوب

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق کیفیت زندگی زناشویی مطلوب و نامطلوب را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد. 

 کیفیت زندگی زناشویی مطلوب وضعیتی است که در آن زن و شوهر از ازدواج با یکدیگر و با هم بودن، احساس شادمانی و رضایت دارند (احمدی و همکاران، ۱۳۸۴). هلت ، کیفیت زندگی زناشویی را متاثر از توافق زناشویی دانسته که رابطه مناسب بین زن و شوهر را توصیف می کند. هنگامی که زن و شوهر به میزان قابل توجهی از برآورده شدن نیازها و انتظاراتشان در رابطه زناشویی رضایت داشته باشند، کیفیت زندگی زناشویی مطلوب را گزارش خواهند کرد (بنر  و هیل ، ۲۰۰۶). طبق نظر آلوجا ، باریو  و گارسیا  (2005) ، کیفیت زندگی زناشویی عبارت است از برونداد ناشی از مجموعه ای از عوامل، نظیر حل تعارض موفقیت آمیز، یا موفقیت در فعالیت های مرتبط با شادکامی در فرایند ازدواج. در واقع، کیفیت زندگی زناشویی، یک ارزیابی کلی از وضع فعلی ارتباط ارائه می دهد (غلامعلیان و احمدی،۱۳۸۷).

در رویکرد منطقی الیس (۲۰۰۴)، کیفیت زندگی زناشویی برایند مبادله رفتارهای پاداش بخش است. الیس (۲۰۰۴) می‌گوید طرق مختلفی برای تعریف کیفیت زندگی زناشویی وجود دارد که یکی از بهترین تعریف ها توسط هاکنیز  (1968) ارائه شده است. وی کیفیت زندگی زناشویی را به احساسات عینی از خوشنودی و رضایت لذت تجربه شده توسط زن و شوهر زمانی که همه جنبه های ازدواجشان را در نظر می گیرند، مربوط می‌داند. کیفیت زندگی زناشویی حتی بیشتر از وجود بچه‌ها و مسائل مربوط به آن‌ها در پیش بینی طلاق نقش ایفا می‌کند (دوین و فورهند، به نقل از نصیری جامی، ۱۳۷۸). اهمیت کیفیت زندگی زناشویی، در تاثیر آن بر سلامت روانی و جسمانی پدیدار می شود. مطالعات نشان داده است که کیفیت زندگی زناشویی، بر بسیاری از ابعاد زندگی فردی و اجتماعی تاثیر می گذارد (جدیدی و جان بزرگی، ۱۳۸۸). 

روزنبرگ  (1983) چنین مطرح می کند «هنگامی که رابطه زناشویی دچار مشکلی  می شود، می توان چنین فرض کرد که عملکرد ساختاری آن بدکار است». بنابراین کیفیت زندگی زناشویی نامطلوب حکایت از آن دارد که قواعد نهان حاکم بر تبادل های زوجین شاید موقتاً بی تأثیر یا نامناسب شده-اند و باید مجدداً بر سر آن‌ها مذاکره شود (گلدنبرگ و گلدنبرگ،۱۳۸۹).

طبق تعریف، یک رابطه زناشویی با کیفیت نامطلوب نمی-تواند کارکرد خود را از لحاظ رشد عاطفی خود تحقق بخشد (کولاپینتو، ۱۹۹۱، به نقل از برواتی و دیگران، ۱۳۸۷). مینوچین (۱۹۷۴) برچسب آسیب شناسی بیمارگون را برای روابطی در نظر می گیرد که وقتی با یک موقعیت تنش زا مواجه می شوند، انعطاف ناپذیری الگوهای تبادلی و مرزبندی-های خود را افزایش می دهند و بدین ترتیب، جلوی بررسی سایر شق‌ها را می گیرند. از سوی دیگر، روابط زناشویی بهنجار با حفظ تداوم رابطه و در عین حال، انعطاف پذیری کافی برای مجاز دانستن بازسازی رابطه، با فشارهای گریزناپذیر منطبق می شوند. پس رابطه زناشویی بهنجار بر خلاف رابطه زناشویی بدکارکرد با تغییرات ناشی از زندگی مشترک به شیوه صحیح برخورد می کند و موجب رشد زوجین می‌شود (گلدنبرگ و گلدنبرگ، ۱۳۸۹). 

فهرست مطالب

تعریف نظری کیفیت زندگی زناشویی

تعریف عملیاتی کیفیت زندگی زناشویی

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش کیفیت زندگی زناشویی

موضع‌گیری های نظری در خصوص کیفیت زندگی زناشویی    11
۲-۱-۱ تاریخچه کیفیت زندگی زناشویی    11
۲-۱-۲ تاریخچه کیفیت زندگی زناشویی    12
۲-۱-۳ اجزای تشکیل دهنده کیفیت زندگی زناشویی    17
          2-1-3-1 عشق      18
          2-1-3-2 همدلی    18
         2-1-3-3 محبت    19
          2-1-3-4 صمیمیت      19
          2-1-3-5 تعهد    20
         2-1-3-6 احساس مسئولیت    21
          2-1-3-7 وفاداری و جانب‌داری      21
          2-1-3-8 اعتقاد و اعتماد    21
۲-۱-۴ عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی زناشویی    22
          2-1-4-1 عوامل فردی      22
          2-1-4-2 عوامل ارتباطی    26
         2-1-4-3 عوامل خارجی    29
۲-۱-۵ کیفیت زندگی زناشویی مطلوب    30
۲-۱-۶ کیفیت زندگی زناشویی نا مطلوب    31
۲-۱-۷ نظریه‌های کیفیت زندگی زناشویی    32
          2-1-7-1 دیدگاه برادبوری      32
          2-1-7-2 دیدگاه بیورز    34
         2-1-7-3 دیدگاه السون    35
          2-1-7-4 دیدگاه سه محوری تسنگ و مک‌درموت      35
          2-1-7-5 دیدگاه مک مستر    36
         2-1-7-6 دیدگاه فرایند کارکرد رابطه زناشویی    
۲-۴ یافته‌های پژوهشی در قلمرو موضوع مورد بررسی    66

یشینه تحقیقاتی 
پیشینه داخلی
پیشینه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی