پاورپوینت علوم باری تعالی

این مقاله در ۵۲ اسلاید پاورپوینت با فرمت pptx به همراه ۲۶ صفحه مقاله word با فرمت doc آماده شده است 

سر فصل ها

سر فصل ها

تقسیم علم به حضورى و حصولى

انواع علم حضورى

الف) علم به ذات خویش

ب) علم نفس به افعال خود

ج) علم نفس به انفعالات و حالات روانى و احساسات و عواطف خود

د) علم نفس به قوا و نیروهاى خود

ه) علم نفس به صورتها و مفاهیم ذهنى

و) علم علت به معلول

ز) علم معلول نسبت به علت ایجادى خود

علم ذاتى و علم فعلى

علم تفصیلى و اجمالى

ادله اثبات علم خدا

پاسخ به شبهات وارده و حل معماى علم ذاتى خدا

آنچه در این مقاله مورد پژوهش واقع شده، مساله علم بارى است. در متون دینى ما بر علیم بودن خداوند تاکید فراوانى شده است. یکى از آموزه هاى محورى ادیان آسمانى این است که خداوند به همه چیز آگاه است و هیچ چیز از گستره علم او بیرون نیست. تاثیرات جدى این باور در ساحت اندیشه و عمل انسانى به قدرى روشن است که ما را از توضیح بى نیاز مى سازد. عقیده به علم شامل و عام خدا، هر چند که از مسلمات دینى است؛ اما تحلیل فلسفى آن با چالشهایى مواجه است که تعمق بیشتر را موجه مى سازد.

یکى از دشوارترین مباحث فلسفه الهى بحث علم خداى متعال است. بزرگان فلسفه و کلام تلاشهاى فراوانى براى تبیین آن مبذول داشته اند. برخى از فیلسوفان مانند شیخ الرئیس در التعلیقات و صدر المتالهین در اسفار براى تبیین این موضوع، به مباحث مقدماتى مهمى پرداختند. در عین حال، بین فیلسوفان و متکلمین اختلافات زیادى در این زمینه مشاهده مى شود. تا آنجا که براى فرار از پاره اى اشکالات، برخى از متکلمین بکلى علم الهى را هم نسبت به ذات خویش و هم نسبت به اشیاى عالم منکر شده اند؛ اما غالب قریب به اتفاق فلاسفه و متکلمین علم خدا را در هر دو مورد پذیرفتند؛ هر چند درباره کیفیت این علم بین خود آنها اختلاف نظر جدى وجود دارد. برخى، هم علم به ذات و هم علم به مخلوقات را عین ذات الهى دانسته اند و برخى دیگر علم به ذات را عین ذات و علم به مخلوقات را صورتهایى قائم به ذات و خارج از آن شمرده اند و بعضى علم تفصیلى ذاتى خداوند را نسبت به مخلوقات پذیرفته اند، اما برخى دیگر، چنین علمى را منکرند و علم تفصیلى پیشین به مخلوقات را خارج از ذات و قائم به ذات دانسته اند و برخى دیگر بکلى منکر علم تفصیلى پیشین شده اند و علم تفصیلى به مخلوقات را در مرتبه مخلوقات و بلکه عین وجود آنها مى دانند. برخى نیز علم خدا به مخلوقات را از نوع علم حصولى و برخى آن را از نوع علم حضورى دانسته اند.

یکى از معضلات در مبحث علم بارى تعالى نحوه تبیین علم او به پدیده هاى مادى است. این مساله از چند جهت مورد اشکال واقع شده است: یکى این که پدیده هاى مادى کثرت دارند و لازمه علم خدا به تک تک آنها، راه یافتن کثرت و ترکیب در ذات حق است که با بساطت و وحدت و صرافت ذات او سازگارى ندارد؛ دیگر این که پدیده هاى مادى متغیر و درگذرند و لازمه علم خدا به آنها این است که این تغییر و تحول در ذات حق راه پیدا کند؛ از جهت سوم این اشکال مطرح است که طبق دیدگاه فیلسوفان، امور مادى نه مدرک واقع مى شوند و نه مدرک؛ یعنى امور مادى نه تنها صلاحیت درک و شعور را ندارند، قابل درک نیز نمى باشند. بنابراین، چگونه ممکن است که خداوند به امور مادى جهان، علم داشته باشد.