پایان نامه در مورد وسواسی

پایان نامه در مورد وسواسی

مقدمه

وسواس از اختلالات اضطرابی انسانهاست كه پایه ی زیست شناختی دارد. وسواس گاهی از كودكی شروع میشود ولی نمونه های آن را در تمام گروه های سنی می توان مشاهده كرد و یكی از شایع ترین رفتارهای درونی انسان است و نیرویی بی ریشه ولی قوی است كه انسان را به انجام و یا بازداشتن از اعمالی وادار می كند. در آیاتی از قرآن كریم وسواس به معنی افكار بیهوده و مضری آمده كه در ذهن خطور میكند. وسواس به عنوان بیماری پیچیده، آزار دهنده و اسارت آور معرفی شده است كه شخص را مجبور می‌كند تا رفتاری بر خلاف میل و اراده انجام دهد و با آنكه می داند افكار و رفتارش بیهوده است ولی خود را در رهایی از آن ناتوان می بیند. مبتلا شدن یكی از اعضای خانواده به این اختلال علاوه بر اینكه احتمال دارد الگوی دیگران مخصوصاً كودكان واقع شود. یقیناً اثر سویی در كاركرد نظام خانواده خواهد داشت، بطوری كه بیم آن میرود تا مسائل مهم زندگی مورد غفلت قرار گیرد و یا به علت ترس و شرمندگی از فاش شدن نشانه های وسواس نزد دیگران خانواده از معاشرت با دوستان و اقوام دوری نماید. از این رو به شناسایی و راههای پیشگیری از آن می پردازیم.

وسواس در ادبیات فارسی

كلمه وسواس در زبان فارسی بیشتر شامل مفهوم اعمال اضطراری اجباری میگردد. در حالیكه معادل این واژه در زبان های انگلیسی و فرانسه بیشتر بر افكار و محتویات ذهنی مزاحم ناخواسته و غیر قابل اجتنابی كه بیماران وسواسی از آنها شكایت دارند دلالت میكند. اعمال تكراری و اجبار آمیزی كه غالباً به دنبال این افكار از مریض سر می زند با عنوان اجبارها یا واكنش های اجباری اضطراری بیان میشود.

مفهومی كه برای آن در زبان فارسی لفظ واحدی وجود ندارد. اصطلاح وسوسه كه ذكر آن در قرآن مجید نشانه قدمت آن است در زبان های عربی و فارسی نیز در اصل به نوعی اندیشه و محتوای ذهنی ناخواسته و نا مطلوب دلالت میكند.

دوران پزشكی مو صر اصطلاح وسواس را برای توصیف جریان فكر و اندیشه پیوسته و ناخواسته كه مریض قادر به خارج كردن آن از ذهن خود نیست به كار می‌برند. پس وسواس به معنای مرضی كلمه عبارتست از نوعی احساس اجباری برای تكرار و تعقیب افكار و اعمال كه مریض خود بر بیهوده و بی معنا بودن آن و نیز واكنش منفی اطرافیان كه ممكن است جنبه ترحم، تمسخر و در نهایت مخالفت علنی داشته باشد آگاه است.

«لغت وسواس»

وسواس به همان گونه كه از نامش بر می آید بیماری ویژه ای است كه ویژگی بارز آن وسوسه انگیزی یا حالت وسواس است. در اصطلاح اهل لغت حدیث نفس است، یعنی كلامی كه در باطن انسان است و نیرویی بی ریشه ولی قوی كه به امر و نهی انسان، واداشتن او به ارتكاب عملی و یا بازداشتن او از انجام دادن امری می پردازد. در برخی از آیات قرآن وسواس به معنی افكار بیهوده و مضری آمده است كه در ذهن خطور می كند و در صورت تحقق و وقوع خارجی در می یابیم كه امری باطل و بیهوده بوده است. قاموس قرآن آن را به معنی حدیث نفس گرفته است و كلامی از باطن، خواه از سوی شیطان و خواه از خود انسان. تفسیر مجمع البیان وسواس را از وسوسه دانسته است و آن خواندن به سوی چیزی است با صدای آهسته و تفسیر المیزان وسوسه را به معنای آن چیزی می داند كه باطن و درونش با او سخن گوید.[1]

«ماهیت وسواس»

وسواس را عبارت از یك محتوای نفسانی، به صورت فكر، خیال، میل و كشش یا حركت به همراه یك احساس اجبار درونی و مقاومت ناپذیری ذكر كرده اند كه اساس آن هیجان شدید و درونی و مقاومت ناپذیری ذكر كرده اند كه اساس آن هیجان شدید درونی است و به صورت اعمال بی رویه در فرد ظاهر میشود. ظهور آن افكار و احساس كه دارای جنبه مزاحمت است به صورت غیر ارادی در بخش خود آگاه ذهن است كه به اصطلاح روانكاوان با من، یا شخصیت اصیل او در مقابله و معاوضه بوده و باعث پیدایش اضطراب میشود. به خاطر آثار و جنبه های مختلف این بیماری است كه برخی آن را نوراستنی عمیق و برخی دیگر آن را اختلالی عصبی- روانی یا پسیكونوروز نامیده اند و این هر دو حكایت از ناتوانی‌های عمیق بیمار دارد.

در تعریفی دیگر وسواس را این طور بیان كرده اند. [2] عبارتست از رفتارها، عقاید، افكار یا تصوراتی كه تكرار شونده و پایدار است.

برخی معتقدند كه وسواس نوعی غریزه واخورده و نا آگاه است. حالتی كه در آن فكر، میل با عقیده ای خاص كه اغلب و هم آمیز و اشتباه است، آدمی را در بند خود می گیرد، به طوری كه اختیار و اراده را از او سلب میكند.

توصیف بیماری وسواس اجباری از تاریخ معرفی اولیه آن توسط اسكیردل در 1838 میلادی تا كنون تغییری نیافته است. یك ایده فكر، تصور یا حركت مكرر یا مصربا نوعی احساس اجباری و ناچاری ذهنی و علاقه به شخصیت خود بوده از غیر عادی و نابهنجاری بودن رفتار خود آگاه است. راهنمای تشخیص و آماری انجمن روان پزشكان آمریكا بیماری وسواس را این چنین تعریف میكند[3]: ویژگی اصلی این بیماری وسواس ها یا اعمال، اضطراری مكرر میباشد و به عنوان تجارب و احساسات ارادی تلقی نمیشود بلكه به صورت آرمان هایی جلوه می كنند كه از خارج به میزان آگاهی خود هجوم آورده باشند و فرد خیلی می كوشد این افكار ناخواسته را سركوب كند یا آنها را نادیده بگیرد.