پرسشنامه شخصیتی ۵ عاملی نئو فرم کوتاه  ۶۰ سوالی با نمره گذاری، روایی و پایایی

تفسیر فرم کوتاه و تجدید نظر شده پرسش نامه شخصیتی نئو (NEO-PI-R)

 پرسش نامه شخصیتی نئو در سال ۱۹۸۵ توسط کاستا و مک کری تهیه شده است (کاستا و مک کری، ۱۹۹۲). این پرسش نامه حاوی ۲۴۰ سوال است و دارای دو فرم S (درجه بندی توسط خود فرد) و فرم R (درجه بندی توسط دیگران) است. این پرسش نامه پنج عاملی شخصیت پنج خصوصیت در هر عامل را اندازه می گیرد و به این ترتیب ارزیابی جامعی از شخصیت فرد ارائه می دهد. این پرسش نامه، مناسب افراد است که  17سال یا بیشتر دارند و در ایران توسط گروسی (۱۳۸۰) ترجمه، هنجار یابی و اجرا شده است. فرم ۶۰ سوالی آن که در این پژوهش از آن استفاده شده است، در صورتی به کار می رود که مدت زمان اجرای پژوهش محدود و اطلاعات کلی از شخصیت کافی باشد. 

نحوه نمره گذاری پرسشنامه نئو فرم کوتاه

سوالات در یک مقیاس لیکرت ۵ درجه ای توسط فرد پاسخ داده می شوند. برای هر عامل ۱۲ سوال اختصاص یافته است. هریک از سوالات دارای ۵ گزینه «کاملأ موافقم»، «موافقم»، «نظری ندارم»، «مخالفم» و«کاملأ مخافم» می باشند. که نمره های صفر تا چهار به آن تعلق می گیرد. هر عامل دارای ۱۲ آیتم و دامنه نمره-ها از صفر تا ۴۸ است. با جمع نمرات هر یک از سوالات مربوط به هر آیتم، پنج نمره مجزا به دست می آید. شماره سوال هایی که به هر یک از آیتم ها اختصاص دارد به شرح زیر در جدول ۳-۱بیان شده است.

جدول ۳-۱) سوالات اختصاص یافته به هر یک از آیتم های شخصیت در پرسش نامه نئو

ردیف    آیتم    شماره سوالات
۱    روان رنجور-خویی    1-6-11-16-21-26-31-36-41-46-51-56
۲    برون گرایی    2-7-12-17-22-27-32-37-42-47-52-57
۳    گشودگی    3-8-13-18-23-28-33-38-43-48-53-58
۴    موافق بودن    4-9-14-19-24-29-34-39-44-49-54-59
۵    با وجدان بودن    5-10-15-20-25-30-35-40-45-50-55-60

اعتبار و روایی پرسش نامه نئو

این پرسش نامه توسط مک کری و کاستا در اصل برای جمعیت بهنجار تهیه شد و در طی دهه گذشته بیشترین استفاده در کاربست های پژوهشی و بالینی داشته است. نسخه اصلی آن در سال ۱۹۹۲ توسط کاستا و مک کری برای سنجش الگوی پنج عاملی شخصیت (روان رنجور خویی، برون گرایی، گشودگی، موافق بودن و باوجدان بودن) تنظیم شد (جدول ۳-۱).
در خصوص اعتبار NEO-FFI، نتایج چندین مطالعه حاکی از آن است که زیر مقیاس های این الگوی ۵ عاملی، همسانی درونی خوبی دارند. به عنوان مثال کاستا و مک کری (۱۹۹۲) ضریب آلفای کرونباخ بین ۶۸/۰ (برای موافق بودن) تا ۸۶/۰ (برای روان رنجور خویی) را گزارش کردند.  ضریب آلفای گزارش شده توسط آنان ۷۴/۰ تا ۸۹/۰با میانگین ۸۱/۰ متغییر بوده است. در حالی که در تحقیق بنچارد و همکاران (۱۹۹۹) این ضریب در روان رنجور خویی ۸۵/۰، در برون گرایی ۷۲/۰، در گشودگی ۶۸/۰، برای موافق بودن ۶۹/۰ و برای با وجدان بودن ۷۹/۰ بوده است.

هلدن (۱۹۹۹) نیز ضریب آلفای این ۵ عامل را در دامنه ۷۶/۰ (برای گشودگی) تا ۸۷/۰ (برای روان رنجور خویی) گزارش می کند. نتایج مطالعه مورادیان و نزلک (۱۹۹۵) نیز حاکی از آن است که آلفای کرونباخ روان رنجور خویی، برون گرایی، گشودگی، موافق بودن و با وجدان بودن به ترتیب عبارت است از ۸۴/۰، ۷۵/۰، ۷۴/۰، ۷۵/۰ و۸۳/۰٫ اخیرا نیز پژوهشی درباره شخصیت و اختلالات خوردن، ثبات درونی ۶۹/۰ تا ۹۰/۰ برای مقیاس های آزمون گزارش شده است (ایگرت، لندوسکی و کلامپ، ۲۰۰۷).اعتبار دراز مدت تست NEO-PI نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. یک مطالعه طولی ۶ ساله روی مقیاس های N، E، O ضریب های۶۸/۰ تا ۸۳/۰ را نشان داده است. ضریب های اعتبار دو عامل A و C به فاصله ۳ سال ۷۹/۰ تا ۶۳/۰ بوده است (کاستا، مک کری، ۱۹۹۸). در یک مطالعه طولی ۷ ساله از ارزیابی همسالان که در آن کل تست به کار رفته بود ضرایب اعتبار بین ۸۲/۰ تا ۵۱/۰ برای ۱۸ صفت فرعی N، E، O و ۶۳/۰ تا ۸۱/۰ برای عوامل اصلی ۵ گانه در مردان و زنان به دست آمده است (کاستا، مک کری، ۱۹۹۸).

در ایران نیز حق شناس (۱۳۸۷) بر روی نمونه ۵۰۲ نفری جمعیت شیراز به نتایج مشابهی رسیده است. ضرایب آلفای کرونباخ برابر C= 0.83، A= 0.71، O= 0.57، E= 0.71، N= 0.81 و اعتبار آزمون- آزمون مجدد در فاصله ۶ ماه برابر N= 0.53، A= 0.6، O= 0.76 و E= 0.74 به دست آمده است.بررسی هایی که تا به امروز در مورد نئو به عمل آمده است، مثبت بوده اند (وایدیگر، ۱۹۹۲). بررسی های صورت گرفته این آزمون را بهترین نماینده ابعاد پنج عاملی بزرگ می دانند و مخصوصاّ پژوهش ها اعتبار و پایایی آن را مطلوب گزارش کرده اند.