پیشینه نظری و فصل دوم پایان نامه غرور

فصل دوم پایان نامه و پیشینه نظری غرور عنوان این پژوهش می باشد که در ان به مبانی نظری و پیشینه تحقیق می پردازیم.  

در لغت‌نامه‌ی آکسفورد ، غرور  در معنای اسمی، احساس رضایت و خوشنودی عمیق ناشی از موفقیت‌های شخصی تعریف شده است. همچنین از خشنودی، لذت، سربلندی، احساس‌رضایت، افتخار و عزت‌نفس مترادف با معنای مثبت غرور و از تکبر و خودبینی و گستاخی و خودپسندی و خودشیفتگی و خودخواهی در معنای منفی غرور یاد شده است. غرور در معنای منفی، به این معنا است که انسان به آنچه از کمالات و امکانات دارد بسنده کرده و خویش راکامل و رسیده بداند و از حرکت برای یافتن و دانستن و به کاربستن باز ماند و دچار سکون شود.

غرور به معنی فریفتگی به داشته‌ها و جذابیت‌های غیر‌حقیقی و علائق دنیوی است که باعث می‌شود انسان از یاد خدا غافل شود و معنویت و سرمایه‌های حقیقی سعادت خود را فراموش نماید، و در نتیجه به انواع بیماری‌های اخلاقی و روانی مانند عجب، تکبر، خودخواهی و مانند آن مبتلا گردد. در محجه البیضاء فى تهذیب الاحیاء، که از بهترین کتب اخلاق محسوب مى‏شود و تکمیل و تهذیبى است‏ براى احیاء العلوم‏ غزالی، غرور اطمینان نفس به چیزى که مطابق با خواهش‌های نفسانى است معرفی شده است. پس طبیعت انسان به سبب نیرنگ و فریب شیطان به آن مایل مى‏شود. بنابراین هرکس بر اساس شبهه‌ی فاسدى‏ معتقد شود که در دنیا و یا آخرت به خیر و سعادت رسیده مغرور است، و چون بیشتر مردم به خودشان گمان خیر دارند، در این‌صورت بیشتر مردم مغرورند.  

فهرست مطالب

تعریف نظری غرور

تعریف عملیاتی غرور

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش غرور 

۱-۲ مفهوم شناسی    1
۱-۲-۱ تعریف لغوی غرور    1
۱-۲-۲ تعریف اصطلاحی غرور    3
۱-۲-۲-۱ غرور منفی    3
۱-۲-۲-۲ غرور مثبت    5
۱-۲-۳ تعریف لغوی اخلاق    7
۱-۲-۴ تعریف اصطلاحی اخلاق    7
۱-۳ اصطلاحات مربوط به غرور    9
۱-۳-۱ واژه‌های مرتبط با غرور    9
۱-۳-۱-۱ تکبر    10
۱-۳-۱-۲ عجب    11
۱-۳-۲ واژه‌های متضاد غرور    11
۱-۳-۲-۱ تواضع    11
۱-۳-۲-۲ ذلت و خواری نفس    12
۱-۳-۳ تفاوت غرور با عجب و کبر    13
۱-۳-۴ تفاوت غرور با رجاء    14
۱-۴ تاریخچه مبحث غرور    15
۱-۴-۱ فلسفه‌ غرب    15
۱-۴-۲ فلسفه‌ اسلامی    22
فصل دوم: غرور از نظر فیلسوفان اسلامی    24
۲-۱ ریشه‌های مذهبی غرور در آراء فیلسوفان اسلامی    25
۲-۱-۱ غرور در آیات    25
۲-۱-۱-۱ تعریف غرور    25
۲-۱-۱-۲ ماهیت غرور    26
۲-۱-۱-۳ عوامل غرور    27
۲-۱-۱-۴ واژه‌های مترادف با غرور    28
۲-۱-۱-۵ انواع غرور در قرآن    34
۲-۱-۲ غرور در روایات    39
۲-۱-۳ جایگاه تواضع در روایات    49
۲-۱-۴ حکم اخلاقی غرور    49
۲-۱-۵ مصادیق غرور مثبت    50
۲-۱-۵-۱ تکبر در برابر متکبر    50
۲-۱-۵-۲ تکبر زن در مقابل مرد نامحرم    51
۲-۲ غرور از نظر فیلسوفان    51
۲-۲-۱ تعریف غرور    54
۲-۲-۱-۱ ابن مسکویه    54
۲-۲-۱-۲ خواجه نصیر الدین طوسی    55
۲-۲-۱-۳ غزالی    56
۲-۲-۱-۴ فیض کاشانی    56
۲-۲-۱-۵ محمد مهدی نراقی    57
۲-۲-۲ ماهیت غرور    57
۲-۲-۲-۱ غرور مثبت    58
۲-۲-۲-۲ غرور منفی    58
۲-۲-۳ حکم اخلاقی غرور    60
۲-۲-۴ درجات غرور    61
۲-۲-۴-۱ غرور کافران    61
۲-۲-۴-۲ غرور عاصیان    65
۲-۲-۵ اقسام غرور    68
۲-۲-۵-۱ اهل علم    68
۲-۲-۵-۲ زاهدان و عابدان    73
۲-۲-۵-۳ متصوّفان    75
۲-۲-۵-۴ توانگران    76
فهرست منابع    80
الف. منابع فارسی    80
ب. منابع عربی    84
ج. منابع انگلیسی    85