کارآموزی رنگ و تركیبها در گرافیک

دنیائی كه ما آن را نظاره می‌كنیم از دو عنصر مهم تجسمی تشكیل شده است این دو عنصر عبارتند از فرم‌ «شكل» و رنگ، كه هر كدام لازم و ملزوم یكدیگرند

فهرست مطالب

عنوان ………………………………………………………………………………………. صفحه

مقدمه …………………………………………………………………………………………………
چند رنگ پرکاربرد ………………………………………………………………………………

بازتاب های رنگ ………………………………………………………………………………….

رنگ‌بندی …………………………………………………………………………………………….

قرمز ………………………………………………………………………………………………….

زرد…………………………………………………………………………………………………….

سبز…………………………………………………………………………………………………….

آبی …………………………………………………………………………………………………….

بنفش ………………………………………………………………………………………………….

قهوه‌ای ……………………………………………………………………………………………….

سفید ………………………………………………………………………………………………….

سیاه……………………………………………………………………………………………………

رنگ‌های گرم ………………………………………………………………………………………

رنگهای سرد………………………………………………………………………………………..

رنگ‌های زنده………………………………………………………………………………………

رنگ‌های مرده یا کدر و یا کلی ………………………………………………………………

رنگ‌های روشن……………………………………………………………………………………

رنگ‌های تیره ………………………………………………………………………………………

فهرست مطالب

عنوان ………………………………………………………………………………………. صفحه

ترکیب ‌های تهاجمی ……………………………………………………………………………..

ترکیب‌های آرام …………………………………………………………………………………..

ترکیب‌های خون گرم و مهیج ………………………………………………………………..

ترکیب‌های خون سرد وطیبعی ……………………………………………………………….

ترکیب‌های منطقی گرم ………………………………………………………………………….

ترکیب‌های منطقی سرد …………………………………………………………………………

ترکیب‌های جوان ………………………………………………………………………………….

ترکیب های زنانه …………………………………………………………………………………

ترکیب‌های شگفت انگیز ………………………………………………………………………..

فهرست منابع ………………………………………………………………………………………

فهرست مطالب

عنوان ……………………………. صفحه

مقدمه ………………………………..
چند رنگ پرکاربرد ………………………

بازتاب های رنگ ………………………..

رنگ‌بندی ………………………………

قرمز …………………………………

زرد…………………………………..

سبز…………………………………..

آبی ………………………………….

بنفش …………………………………

قهوه‌ای ……………………………….

سفید …………………………………

سیاه………………………………….

رنگ‌های گرم ……………………………

رنگهای سرد…………………………….

رنگ‌های زنده……………………………

رنگ‌های مرده یا کدر و یا کلی …………….

رنگ‌های روشن……………………………

رنگ‌های تیره …………………………..

فهرست مطالب

عنوان ……………………………. صفحه

ترکیب ‌های تهاجمی ………………………

ترکیب‌های آرام …………………………

ترکیب‌های خون گرم و مهیج ………………..

ترکیب‌های خون سرد وطیبعی ………………..

ترکیب‌های منطقی گرم …………………….

ترکیب‌های منطقی سرد …………………….

ترکیب‌های جوان …………………………

ترکیب های زنانه ……………………….

ترکیب‌های شگفت انگیز ……………………

فهرست منابع …………………………..

«جلال‌الذین محمد بلخی»

مثنوی و معنوی ـ دفتر اول

مقدمه:

دنیائی كه ما آن را نظاره می‌كنیم از دو عنصر مهم تجسمی تشكیل شده است. این دو عنصر عبارتند از: فرم‌ «شكل» و رنگ، كه هر كدام لازم و ملزوم یكدیگرند.

هر موجودی كه در این دنیا به چشم می‌خورد، ابتدا از لحاظ شكل و اندازه احساس می‌گردد، سپس درحالی كه دارای پوششی از رنگ است مورد توجه قرار می‌گیرد. درعین حال رنگ علامت مشخصه هر شیئی طبیعی است، چنانكه یك گل سرخ به خاطر رنگش از دور جلب توجه می‌كنند و نظر بیننده را به خود معطوف می‌دارد و یك میوة رنگی، با رنگش اعلام می‌كند كه رسیده است یا نارس می‌باشد.

زمانی كه به سطح فلزات نگاه می‌كنیم، با توجه به رنگ آنها می‌توانیم جنس و حتی وزن آنها را احساس نمائیم. هر وقت به رنگ قرمز آهن گداخته نظر می‌اندازیم، به صورت طبیعی از لمس كردن آن خودداری می‌نمائیم. رنگ قرمز كه نمایشگر رنگ آتش است، نمایانگر خود نیز هست، بنابراین ملاحظه می‌كنیم كه عنصر رنگ در دو مورد جداگانه، مفهوم و ارزش متفاوتی پیدا می‌كند.

ملاحظه می‌كنیم كه اهمیت رنگ در زندگی انسان اگر بیش از شكل و فرم نباشد، كمتر از آن نیست. معمولاً در آموزشگاه‌ها، از طریق آموزش هندسه و اندازه‌ها، توجه دانش آموزان را به شكل‌ها و فرم‌های طبیعت متوجه می‌سازند.دربارة فرم‌های هندسی از جمله دایره، مربع، مثلث وروابط بین آنها آموزش‌هایی داده می‌شود و حجم‌های هندسی مورد مطالعه قرار می‌گیرند و تعادل و توازن شكل‌ها در نظر گرفته می‌شوند، یا اینكه با دانش «پرسپكتیو» آشنا می‌گردند، و با سطح و حجم آشنایی به دست می‌آورند، لیكن كمتر به رنگ و نقش و اهمیت آن در زندگی انسان توجه داده می‌شود.

***

دنیائی كه ما ناظر آن هستیم، پوشیده از رنگ است. رنگ برای فرد عالم، همانند هنرمند حائز اهمیت است. برای همة مردم نیز لازم است كه به این پدیده با دقت خاصی توجه شود و دسته بندی‌هایی انجام پذیرد.

رؤیت رنگها همواره در رابطه با ( طبیعت اشیاء) و (چگونگی تابش نور) و ( وضعیت عضو بینائی) است و باید كه در همة حالات، خصوصاً در زمانی كه رنگها را تجزیه و تحلیل می‌نمائیم به سه نكتة فوق توجه كافی بنمائیم. در تزیین فضاهای تزئینی، در معماری، در مهندسی برق، در زمینة‌تبلیغات، در عالم سینما، برای فرد عادی در تفرجگاه، برای هنرمند در كارگاه، داشتن هشیاری و حساسیت لازم به رنگها ضروری است. باید به رنهای اولیه، ثانویه، ثالث، به رنگهای مكمل وقوانین تركیب رنگها، به تضاد رنگ مایه‌‌ها و دایره و كرة رنگ توجه كافی نمود و برای ارزیابی رنگها، آنها را از نظر توزیع سطوح رنگ، درخشش آن و كیفیت هر رنگ و ابعاد و سطوح آنها مورد دقت قرار داد.

امروزه برای همة افراد غیر ممكن است كه جهان را بدون رنگ تصور نمایند، چرا كه پدیده‌ای است كه در همه‌ جا حضور دارد و نقش بازی می‌‌كند. تمام ارتباطات به كمك رنگها حاصل می‌شود. در روی تابلوهای راهنمایی، در پیستهای فرودگاهها، در تقاطع جاده‌ها، در كارخانه‌ها، در خیابانها و پیادر‌وها نیز چنین است. ماشین آلات و اتومبیل‌ها به رنگهای مختلف رنگ‌آمیزی می‌شوند تابهتر به چشم بخورند. دیوارهای سنگی و آجری، كف‌پوش های رنگارنگ، در و پنجره‌های چوبی به فلزی، رنگ داروها و بسته بندی آنها كه با تركیب شیمیائی آنها مطابقت دارد همواره با توجه به ارزش‌های رنگها انتخاب می‌شوند. در منزل، در خیابانها و پارك‌ها، گلهای رنگارنگ فضاها را رنگین می‌‌كنند.

سالن‌های نمایش و دكور تئاتر با توجه به جلوه‌های رنگی، رنگین می‌؛ردند. در سینما فضاها و صحنه‌ها با دقت‌ فراوان به رنگها آرایش داده می‌شوند و بازیگران لباسهای رنگارنگ می‌پوشند و نورافكن‌های رنگین با رنگ خود، نمود صحنه‌ها را تغییر می‌دهند.

موزه‌ها مملو از گنجینه‌های هنری رنگین هستند كه در آنها رنگ، نقش اساسی را ایفاء می‌كند. علیرغم وسعت كاربرد رنگ و حضور و تاثیر آن در زندگی انسان، معمولاً اكثر افراد نسبت به آن توجه كافی ندارند شاید به خاطر وجود آن در همة حالات و همة‌ حالات و همة‌لحظات زندگی است كه اهمیت خود را از دست می&
zwnj;دهد و ما را نسبت به خود بی تفاوت و بی انفعال می‌سازد.

در هر حال انسان پیدیدة رنگ را مانند آفتاب قبول دارد و می‌داند كه قسمت مهمی از زندگی روزانة انسان با آن مواجه است. لیكن علیرغم بی تفاوتی ما در برابر رنگها، از درك و احساس زیبائی آن عاجز نیستیم. رنگها پدیدة قابل تحسینی هستند، خصوصاً زمانی كه به طلوع و یا غروب آفتاب نظر بیندازیم و در مقابل تابلو رنگارنگی بایستیم.

رنگها برای زندگی انسان ضروری است، لیكن ضرورت آن به اندازه‌ای نیست كه نتوانیم با كمبود آن از زندگی محروم باشیم، چنانكه افراد «كوررنگ» به خوبی می‌توانند به زندگی خود ادامه دهند و نیازهای خود را بر آورده سازند.

علاوه بر این، رنگها نقش مهمی در زندگی عاطفی و معنوی ما بازی می‌كنند، ما به درخشش روزهای آفتابی و شادابی رنگها تمایل بیشتری داریم و از هوای ابری و خاكستری خسته می‌شویم. رنگهای پر زرق و برق ما را آشفته می‌سازند و رنگهای ملایم و هماهنگ برایمان خوشایندند. ما پارچه‌های رنگین و اشیاء خوشرنگ، مثل گلها، درختان سرسبز، آسمان لاجوردین و تپه‌های بنفش رنگ را می ستائیم. رنگها مسرت خاطر ما را افزون می‌سازند و بر سلامتی انسان اثر می گذارندو ما اشیاء را به خاطر تفاوت رنگهایشان از هم تمیز می‌دهیم و فاصلة‌ آنها را حس می‌نمایئم. به همان اندازه كه رنگها برای ما جلب و ضروری است، برای اقوام ابتدایی نیز لازم و ضروری بوده است. ابتدائی ترین انسان‌ها كلیه‌های محقر خود را با انواع رنگها می‌اراستند و ابزار و آلات و ظروف موردنیازشان را با رنگهای گوناگون و با شكوه آرایش می‌دادند. آنها مانند انسان امروزی زینت آلات مختلف به دست و گردن خود می‌اویختند و هرگاه به میدان جنگ می رفتند خود را با تجهیزات و لباسهای جنگی الوان و درخشنده زینت می‌دادند تا حیرت و وحشت در دل دشمن ایجاد كنند.

انسان در تمام دورانها با رنگ سروكار داشته و به نحو شایسته ای از ان استفاده نموده است. مصریها، یونانیان، ایرانیان رنگ را به طرق مختلف در زینت لباسها وتزئینات ساختمانها به كار می‌بردند، به طور كلی رنگها در تمام احوال و زمانها توجه انسان را جلب نموده و می‌نماید. انسان می‌كوشد تا اسرار و رموز آن را بشناسد و در زندگی خود به كار برد. منبع الهامات او نیز طبیعت است و قوانین و فرمولهای خود را از مثال‌های طبیعت دریافت می‌نماید. پیشرفت علوم و تجربیات محققین نیز،‌ طرق مختلفی برای احساس و فهم رنگها به وجود آورده است؛ خصوصاً در دو قرن اخیر كه فیزیكدانان، فیزیولوژیست‌ها، شیمیدان‌ها، روانشناسان، جامعه‌شناسان و اخیراً هنرشناسان مسائل مربوط به رنگ و نور و جریانات مربوط به بینائی را مورد مطالعة عمیق و علمی قرار داده‌اند. گرچه هنوز بسیاری از رموز رنگها ناشناخته مانده است، لیكن با كوشش مشترك محققین و توجه هنرمندان، انتظار می‌رود كه اسرار و رموززنگها بیش از پیش شناخته شود، و با ذكاوت و هوش خود، قواعد و قوانین تازه‌ای كشف كنند و راههای جدیدی برای شناسائی كاملتر این پدیده مهم به دست آورند.

بایستی یك دانش‌ پژوه دریابد كه استفاده از رنگها امری نیست كه بتوان آن را بوسیلة مقادیری قوانین فراگرفت،‌ زیرا اصول و ضوابطی كه به عنوان راهنما در استفاده از رنگها به كار می‌رود، كافی نیستند. در بخش‌های بعدی كتاب تجربه‌ها و تمریناتی را مرور خواهیم كرد كه تاحدودی علاقه‌مندان را از بلاتكلیفی رهایی خواهد شد، معیارهایی برای شناخت رنگها و سپس ارزیابی آثار هنری ارائه خواهیم نمود.

در قرن هفدهم میلادی، نیوتن موفق شد با تجزیة نور سفید، رنگهای طیف را به دست آورد. او كشف نمود كه نور سفید شامل انواع اشعه است كه هرگاه به طور جداگانه با شبكة چشم انسان اصابت نمایند احساس یك رنگ مجزا به وجود خواهندآورد، و اختلاط این اشعه‌ها ( امواج نور) بر روی شبكة‌چشم، رنگ سفید را محسوس می‌سازد. درنتیجه معلوم شد كه رنگ، یك مسئلة‌اداركی است و مسئله‌ای مربوط به بینش آدمی است. قبل از نیوتن عموماً تصور می‌نمودند كه رنگ تا حد زیادی یك خصوصیت ذاتی و حسی است و مربوط به شكل و تركیب هر شیئ‌ است. چنانكه یك سیب‌سرخ را در نظر بگیریم، به سختی ممكن است قبول كنیم كه رنگ سرخ آن، یك خصوصیت عرضی است و سرخی آن خصوصیت ذاتی نمی‌باشد. هر شییء دارای دو خاصیت‌است، یكی شامل و حجم آن،‌ ودیگری نمود رنگی آن است.

از زمان نیوتن تاكنون نظریه‌ةای علمی بیشماری در رابطه با رنگها ارائه شده است. اكثر این نظریه‌ها و تجربه‌ها در مورد تجزیة‌نور و گذشتن آن از میان فیلترها و شیشه‌های رنگین است.

در حالی كه دید عادی كه با نمود ظاهری رنگ اشیاء سروكار دارد، امری بینهایت عجیب و پیچیده است. زیرا كه رنگ و صورت یا ( شكل)، هر دو از خواص موجودات هستند؛ «مثلاً برگ هم صورت قلب را دارد و هم به رنگ سبز است. به نظر آدمی چنین می‌نماید كه شكل برگ، خاصیتی ذاتی و جدانشدنی است، در حالی كه رنگ همواره بر اثر مداخلة‌ عوامل محیط دستخوش تغییر می‌گردد» سبزی یك برگ از فاصلة‌ دور آبی به نظر می‌آید، یا در سایه به رنگ ارغوانی متمایل می‌شود و یا در غروب آفتاب سرخ فام می‌گردد. در بهار رنگ برگها سبز روشن است، در تابستان تیره می‌شود و در پاییز به رنگ زرد و نارنجی در می‌آید. و در صورتی كه اثرات رنگهای موضعی و پیرامون شییء را در نظر بگیریم . تركی
ب رنگهای موضعی را با رنگ خود‌ شیی ارزیابی نمائیم، خواهیم دید كه شناخت و درك رنگها تا چه حد پیچیده و مشكل است.

دانشمندان متعددی ماهیت نور و رنگ را مورد آزمایش و بررسی قرار داده‌اند؛ از میان آنها تحقیقات علمی هلم هولتز، و بلهلم استوالد، شورول و كلارك مكسول اهمیت دارد. گوته نیز در عالم زیبائی شناسی رنگ نظرهای ذوقی خود را عرضه كرده است و رنگ را از عوامل مهم زیبائی به حساب آورده است. او برای تركیب رنگی و نسبتهای آنهااعدادی را عنوان كرده است كه می‌تواند معیار هماهنگی رنگها قرار گیرد كه در بخشی از این كتاب به آن اشاره‌هائی شده است.