گزارش كارآموزی در شركت توزیع برق میناب

گزارش كارآموزی در شركت توزیع برق میناب در 41 صفحه ورد قابل ویرایش

گزارش كارآموزی در شركت توزیع برق میناب در 41 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه آ

تاریخچه صنعت برق 1

هیتر 2

بویلر 3

توربین 7

ژنراتور 9

ترانسفورماتور 14

پست های فشار قوی 18

كلیدهای قدرت 19

پست های برق قدرت 22

پست 25

اجزای تشكیل دهنده پست ها 32

خصوصیات برقگیر 34

ترانسفورماتور 40

استقامت الكتریكی روغن 41

ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ 44

ترانسفورماتورهای تغذیه داخلی 46

سكسیونر قیچی ای 47

نكاتی در مورد نصب پایه ها و ترانس 50

تعویض پایه فیوز سوخته 52

چند نكته ای در مورد آزمایش اتصالات ایمنی ترانس 53

كنتاكتور 54

STOP & START 59

چراغ های سیگنال 59

تاریخچه صنعت برق :

صنعت برق در ایران از سال 1283 شمسی با بهره‌برداری از یك دیزل ژنراتور 400 كیلو واتی كه توسط یكی از تجار ایرانی بنام حاج حسین‌ امین‌الضرب تهیه و در خیابان چراغ‌برق تهران (امیر كبیر) فعلی گردیده بود آغاز می شود.

این موسسه بنام دایره روشنایی تهران بود و زیر نظر بلدیه اداره می‌شد. این كارخانه روشنایی چند خیابان عمده تهران را تامین می‌كرد، خانه‌ها برق نداشته و تنها به دكانهای واقع در محله‌ها برق داده می‌شد و روشنایی آن از ساعت 7 الی 12 بود و بهای برق هم براساس لامپی یك ریال هر شب جمع‌آوری می‌شد. از سال 1311 اولین كارخانه برق دولتی به ظرفیت 6400 كیلووات در تهران نصب گردید، ولی مردم از گرفتن امتیاز خودداری می‌كردند و به‌ همین دلیل برای پیشرفت كارها برای كسانی كه انشعاب برق می‌گرفتند یك كنتور مجانی به عنوان جایزه در نظر گرفته می‌شد. چند سال بعد وضع تغییر كرد و كار به جایی رسید كه انشعاب برق سرقفلی پیدا كرد.

هیتر :

گرمكن یا هیتر دستگاههایی هستند كه توسط آن آب ورودی به بویلر را گرم می‌كنند تا درجه حرارت آب بالا رود تا به تجهیزات و لوله‌های بویلر آسیب نرسد، این عمل توسط هیترها انجام می‌شود، هیترها به دو صورت وجود دارند :

1ـ هیترهای باز

2ـ هیترهای بسته

هیترهای باز : هیترهایی هستند كه حرارت را مستقیم به آب منتقل می‌كنند.

هیترهای بسته : هیترهایی هستند كه حرارت را از طریق لوله‌ها و محیط به آب منتقل می‌كنند.

به هیترهایی كه قبل از پمپ تغذیه قرار می‌گیرند هیترهای فشار ضعیف گفته می‌شود و به هیترهایی كه بعد از پمپ تغذیه قرار می‌گیرند هیترهای فشارقوی گفته می‌شود.

سوپر هیتر : بخاری كه از درام خارج می‌شود دارای قطره‌های آب می‌باشد كه باعث می‌شود پره‌های توربین آسیب ببینند و خوردگی و پوسیدگی در پره‌ها ظاهر شود برای اینكه بخار به توربین آسیب نرساند باید قبل از برخورد به پره‌های توربین به بخار خشك تبدیل شود، این عمل (خشك كردن) توسط سوپر هیتر انجام می‌شود.

فرق هیتر و سوپر هیتر این است كه : هیتر باعث می‌شود كه درجه حرارت آب ورودی به بویلر زیاد شود ولی سوپر هیتر باعث می‌شود بخار ورودی به توربی به بخار خشك تبدیل شود.

بـویـلـر :

آب پس از خروج از پمپ تغذیه (Feed Pump ) و شیر یكطرفه وارد اكونومایزر می‌شود كه اولین قسمت دیگ بخار می‌باشد، كه حاوی تعدادی لوله موازی است كه در آخرین مرحله دود خروجی از بویلر لوله‌های اكونومایزر قرار دارند داخل این لوله‌ها آب تغذیه ورودی به بویلر جریان دارد این آبها مادامی كه لوله‌های اكونومایزر را طی می‌كنند حرارت دود را جذب نموده و سپس به درام هدایت می‌گردند. بنابراین اكونومایزر سبب می‌گردد كه راندمان بالا برود.

آب در درام با آبهای داخل آن مخلوط شده و سپس از طریق لوله‌های پائین آورنده به لوله‌های دیواره‌ای و محوطه احتراق وارد می‌شود، همانطور كه از نام محوطه احتراق پیداست، فضایی است كه عمل احتراق در آن صورت می‌گیرد. اطراف این محوطه تعداد زیادی لوله‌های موازی نزدیك به هم كه به لوله‌های دیواره‌ای موسوم هستند پوشیده شده است. بخشی از حرارت حاصل از احتراق از طریق تشعشع و جابجایی به این لوله‌ها منتقل می‌گردد، اینها نیز حرارت را به آب داخل خود منتقل می‌نمایند. بنابراین در كوره هر سه نوع انتقال حرارت با یكدیگر انجام می‌گیرد. حاصل این تبادل حرارت جذب حرارت توسط آب داخل لوله‌ها و تبدیل آن به بخار است. به عبارت دیگر كلیه بخاری تولیدی دیگ در این لوله‌ها ایجاد می‌شود، از طرف دیگر جذب حرارت توسط لوله‌های دیواره‌ای باعث خنك شدن فضای اطراف كوره می‌شود و لذا شكلی از نظر عایقكاری دیواره‌های اطراف محفظه احتراق پیش نخواهد آمد پس می‌توان گفت كه لوله‌های دیواره‌ای همانطور كه از نامشان پیداست دیواره كوره را تشكیل می‌دهند.

حركت جریان آب در داخل لوله‌های دیواره‌ای از پائین به بالاست هرچه آب در طول كوره به طرف بالا حركت كند حرارت بیشتری را جذب نموده و در نتیجه بخار بیشتری تولید می‌گردد. در بویلرهای گردش طبیعی، این حركت به صورت طبیعی انجام می‌گیرد و لذا در خاتمه در لوله‌های دیواره‌ای، مخلوطی از آب و بخار خواهد بود كه به محض ورود به درام آب و بخار از یكدیگر جدا می‌شوند. در بویلرهای گردش اجباری، جریان آب در داخل لوله‌های دیواره‌ای به كمك یك پمپ كه در مسیر لوله‌های پائین آورنده نصب است انجام می‌گیرد.

در بویلرهای بونسون نیز این جریان به كمك پمپ آب تغذیه انجام می‌گردد و ساختمان این بویلر به گونه‌ای است كه احتیاج به درام نمی‌باشد و بخار تبدیل شده مستقیماً به سوپر هیتر می‌رود.

بطور كلی درام دو وظیفه اصلی را بعهده دارد :

1ـ عمل نمودن به عنوان یك مخزن ذخیره كه جهت دیگ بخار :

درام می‌تواند با ذخیره آب و یا بخار در خود در شرایط بحرانی بهره‌برداری از بویلر مقداری از نیازهای ضروری آب و یا بخار را تامین نماید.

2ـ تقسیم آب و بخار :

آب و بخار ایجاد شده در لوله‌های دیواره‌ای وارد درام شده و به وسیله تجهیزاتی كه در داخل درام وجود دارد آب و بخار كاملاً از هم جدا شده و به این ترتیب امكان عبور بخار بدون ذرات آب بطرف سوپر هیتر فراهم می‌شود.

در درام اعمال دیگری نظیر تقسیم یكنواخت آبهای ورودی از طریق اكونومایزر و یا تزریق محلولهای شیمیایی به بویلر نیز انجام می‌گیرد. هوای مورد لزوم احتراق توسط فنهای FD.Fan تامین می‌شود بنابراین فن با توجه به مكشی كه ایجاد می‌نماید هوای محیط را مكیده و در كانالهایی كه در نهایت به محوطه احتراق (مشعلها) ختم می‌شود به جریان می‌اندازد. فنها دارای انواع و اقسام می‌باشند، نظیر فنهای جریان شعاعی و یا فنهای جریان محوری و یا تركیبی كه در طراحی دیگ بخار با توجه به مقدار هوای لازم و فشار آن و همچنین راندمان مورد نظر یكی از این انواع انتخاب می‌گردند.

برای كنترل مقدار هوای ورودی به بویلر و از دریچه‌های كنترل هوای استفاده می‌گردد. غالباً این دریچه‌ها به صورت اتوماتیك كنترل می‌گردند، البته طبیعی است كه با دست نیز قابل كنترل هستند در مسیر دود نیز چنین دریچه‌هایی وجود دارد كه به صورت باز یا بسته عمل می‌كنند.

GR.Fan : این فنها مقداری از گازهای خروجی از بویلر را پس از اكونومایزر گرفته و مجدداً در كوره بویلر به جریان می‌‌اندازد این كار معمولاً جهت كم كردن حرارت دودی كه از دودكش خارج می‌شود است. اكونومایزر باعث می‌شود راندمان بالا رود زیرا آب حرارت دود را جذب نموده و در قسمتهای بعد سوخت كمتری برای بالا بردن درجه حرارت آب لازم است.

آخرین مرحله مسیر دود، دودكش است كه گازهای خروجی از بویلر را به محیط بیرون هدایت می‌نماید. طبیعی است ارتفاع دودكش نقش تعیین كننده‌ای در هدایت دود و عدم آلودگی محیط دارد.

سوخت دیگهای بخار در كشورمان، سوختهای مایع و گاز تشكیل می‌دهند كه بیشتر مازوت و گاز طبیعی برای سوخت مشعلهای محفظه احتراق استفاده می‌شود. آب ورودی به بویلر باید دمای آن حداقل 195 باشد تا به لوله‌ها و تجهیزات بویلر آسیب وارد نكند.

تـوربـین :

توربین‌های بخار دسته‌ای از توربو ماشینها را تشكیل می‌دهند كه عامل در آنها بخار آب می‌باشد توربین بخار برای نخستین بار در پایان قرن گذشته به عنوان ماشین حرارتی بكار گرفته شده و از ان زمان تا كنون پیشرفت‌های زیادی در طراحی، ظرفیت، تولید و راندمان انها حاصل شده كه امروزه به صورت گسترده در نیروگاههای حرارتی و نیز برخی از واحدهای صنعتی دیگر بكار گرفته می‌شوند.

بخار سوپر هیتر ورودی به توربین كه حاوی مقدار قابل ملاحظه‌ای انرژی حرارتی است در آنجا به انرژی جنبشی تبدیل شده و در نهایت بصورت كار مكانیكی برروی روتور بدل می‌گردد. مزایای عمده توربین بخار نسبت به سایر محركهای مكانیكی سرعت بالا (توربین‌های بخار در صورتی كه مستقیماً با ژنراتور كوپل شوند، دارای دور 3000 RPM و در صورتی كه از طریق جعبه دنده به هم مرتبط گردند، دور آنها می‌تواند بیشتر باشد)، ابعاد كوچك و امكان تولید قدرت بالای آنها می‌باشد.

ترانسفورماتور تغذیه داخلى :

همانطوریكه از نام پیدا است از این ترانسفورماتور براى تغذیه تجهیزات داخلى پست استفاده مى شود در پست هایی كه ثانویه ترانسفورماتور به صورت اتصال مثلث باشند این ترانسفورماتور برای ایجاد اتصالتا زمین به منظور حفاظت كردن وكنترل نیز مورد استفاده قرار می گیرد . در این گونه موارد به منظور ایجاد یك اتصال زمین از طریق نقطه صفر و نصب رله های جریانی در مسیر آن جهت حفاظت شبكه در زمان به وجود آمدن اتصال كوتاه در شبكه استفاده می شود .

خازن ها :

یكی دیگر از اجزای پستها خازن ها می باشند .خطوط انتقال در بارهای سنگین ،ترانسقورماتورها و بلاخره بعضی از مصرف كنندگان از قبیل موتورها باعث پایین آمدن ضریب قدرت شبكه می گردند .

پایین آمدن ضریب قدرت به علت افزایش اثرات سلفی باعث افزایش جریان و در نتیجه افزایش تلفات و افزایش افت ولتاژ می گردد .

راكتورها :

در بارهای بس بیك در خطوط انتقال طویل (در حدود 1بعد از نیمه شب ) مقدار جریان خط كم شده و جریان كاپاسیتو (خازنی )خط افزایش یافته و در نتیجه اثرات خازنی خط افزایش و اثرات سلفی خط كاهش می یابد چون افت ولتاژ از مجموع برداری افتهای مقاومتی ، سلفی و خازنی بدست می آ ید در اینحالت ولتاژ طرف بار از ولتاژ منبع بیشتر می شود لذا برای برقراری تعادل بین قدرت راكتیو خازنی و سلفی از راكتور استفاده می كنند .

در زمستان احتیاج به نیروی اضافه برای باز كردن آنها نیست .

سكسیونر دورانی به صورت یك فاز ساخته می شود و بیشتر به نوع شین بندی شبكه ،سه تایی آن به صورت متوالی در كنار هم و یا به صورت سری در شبكه سه فاز نصب می گردد . تمام قطبها توسط اهرم و میله به طور میكانیكی به هم متصل و مرتبط می شود و دارای فرمان واحدی می باشند كه معمولاً كمپرسی و در حالت اضطراری دستی است .

به طوری كه در موقع قطع و یا وصل سكسیونر پایه ها حول محور خود در جهت خلاف یكدیگر به اندازه 90 درجه می چرخد و باعث قطع و وصل كنتاكت ها می شوند .

سكسیونر قیچی ای :

این سكسیونر برای فشارهای خیلی زیاد باس بار مناسب است زیرا سمت اینكه كنتاكت ثابت آن را شین با سیم هوایی تشكیل می دهد احتیاج به دو پایه عایقی مجزا از یكدیگر كه در فشارهای خیلی زیاد بسیار مناسب باعث بزرگی ابعاد و سنگینی وزن آن می شود ، ندارد و فقط شامل یك پایه عایقی است كه جنگ یا تیغه قیچی مانند كنتاكت دهنده روی آن نصب می شود و با حركت قیچی مانندی با شین ، با سیم هوایی ارتباط پیدا می كنند .

مورد استعمال سكسیونر قیجی ای كه به آن سكسیونر یك ستونی نیز گفته می شود در شبكه است كه دارای دو شین به ازای هر فاز در سطوح و ارتفاع مختلف نسبت به زمین و بالای هم باشد و سكسیونر ارتباط عمودی بین این دو شین را فراهم می سازد.

ب) كلیدهای قابل قطع زیر بار

به علت اینكه در بیشتر شبكه ها و پست های كوچك ،كلید قدرت و سكسیونر در وسایل اضافی مربوط به آنها منابع زیادی از مخارج و هزینه های كل تاسیسات را شامل می گردد و به علت اینكه در اغلب موارد نصب كلیدهای قدرت قطع و وصل سریع آن حتماً لازم و ضروری نیست و كلید قابل قطع زیر بار مورد استفاده قرار می گیرد . این كلید در ضمن اینكه وظیفه یك سكسیونر را انجام می دهد باید قادر باشد مانند یك دژنكتور قدرتهای كوچك الكتریكی را نیز قطع كند .لذا در سكسیونر قابل قطع زیر بار باید وسیله ای برای قطع فوری جرقه باشد .

این نوع كلید ها دارای قدرت وصل زیاد جریانهایی حدود 25-75KA را به نحوی وصل نیست كند و لی قدرت كم و از 150-400A یعنی در حدود جریان نامی آن تجاوز نمی كند لذا نتیجه می شود كه این كلید برای اتصال كوتاه ساخته شده و مناسب هم نیستند به همین دلیل در صورتی می توان آن را در شبكه فشار قوی به كار برد كه آن را مجهز به قطع كننده جریان اتصال كوتاه از قدرت قطع كلید را توسط فیوز محدود و مهار كرد .

از آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت كه سكسیونر قابل قطع زیر بار فقط برای جریان نامی شبكه مناسب است و جریان اتصال كوتاه را فیوز قطع كند البته باید متذكر شد پس از قطع جریان اتصال كوتاه توسط سوختن فیوز باعث قطع كلید به طور خودكار و سر فاز می گردد .

ج) كلید قدرت یا دژنكتور

كلیدی كه برای عبور جریان مدار در شرایط نرمال و قطع آن در حالت نرمال و یا شرایط اتصالی به كار می رود . كلید قطع كننده مدار یا دیژنكتور یا Circuit Breaker نامیده می شود .

دژنكتور دارای مكانیزمی است كه به طور مكانیكی (با استفاده از فنر های شارژ شده) مغناطیس های الكتریكی ،هیدرولیكی با هوای فشرده كنتاكتها را باز و بسته می كند . روغن عایق ، هوا ،هوای فشرده و خلاء به عنوان محیط قطع كننده قوس و همچنین به عنوان دی الكتریكی كه كنتاكتها را بعد از قطع قوس عایق می نماید به كار می رود .

اگر لازم است كه مدار به طور اتوماتیك در موقع اضافه بار یا اتصال كوتاه قطع شود از دژنكتوری كه دارای مكانیزم تریپ می باشد استفاده می گردد بنابراین دژنكتورها در جاهایكه مدار مانند اتصال كوتاه و اضافه بار مورد نظر می باشد نیز به كار می رود (نیروگاه ها و پستهای فشار قوی ).

دژنكتورهای قشار قوی معمولاً به وسیله یك كلید یا وسیله كنترل از راه دور و یا به وسیله رله هایی كه از پیش تنظیم شده با استفاده از مدار جریان مستقیم عمل می نماید .

دستورالعمل در ارتباط با قطع و وصل بریكرها :

1- بعد از هر فرمان وصل به بریكر بایتس در سوئیچ یا رد بازدید تا مطمئن شوید كلید نشان دهنده های پل های بریكر در وضعیت وصل قرار دارد و چنانچه یكی از پلها در وضعیت قطع قرار داشت ، سریعاً بریكر را از اطلاق فرمان و در صورت لزوم در محل سوئیچ یا در قطع و موضوع را به مركز كنترل گزارش دهید .

2- بعد از هر فرمان قطه به بریكر نیز بهتر است از محل (سوئیچ یارد ) بازدید و وضعیت قطع كامل را مشاهده نماییم .

3- هر گاه روغن عایقی (در بریكرهای روغنی )و یا گاز (بریكرهای SF6) از قسمت محفظه خارش كننده (Arcinychamer) به علت نشت یا هر علت دیگر تخلیه گردد ضمن اطلاع سریع به مركز كنترل ،سرپرست بهره برداری پست (مسئول پست )و یا واحد تعمیرات بایستی از طریق سایر بریكر ها ، بریكر عیوب ایزوله و وقتی كاملاً بی برق گردید سپس نسبت به قطع آن اقدام گردد /.

4- برای جلوگیری از ایجاد اختلال در عمل كرد بریكر ها می بایستی مسیر های آن در فصل سرما روشن و به طور مرتب مورد بازدید قرار گیرد . معمولاً هر كوبیل دارای دو نوع هیتر می باشد كه یكی از آنها به طور دائم روشن و هیتر دیگر با ترموستات به طور معمول بین 17 تا 20 درجه تنظیم می گردد قطع و وصل می گردد .