انگیزش پیشرفت و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی

هدف از این تحقیق انگیزش پیشرفت و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی می باشد.

نظریه انگیزش پیشرفت بر تحقیقات اولیه هوپ(۱۹۳۰)، سیرز ( ۱۹۴۰)، مک کللند(۱۹۶۱) و اتکینسون( ۱۹۶۷) استوار است. این نظریه بر نقش هدف در موفقیت و شکست  دانش آموز تأکید دارد. مطالعات اولیه هوپ(۱۹۳۰)، تجارب افراد را در زمینه موفقیت و شکست تشریح کرد. او می گفت که افراد پس از کسب موفقیت، سطح هدف خود را بالا می برند و پس از کسب شکست آن را پایین می آورند(گلاور،۱۳۸۳).موری( ۱۹۳۸) نیاز به پیشرفت را میل به غلبه بر مشکلات، تمرین قدرت، تمرین برای انجام دادن امور مشکل و تلاش برای اجرای هر چه سریعتر کارها تعریف کرده است. او نیز، مانند دیگران معتقد است که لذت پیشرفت در رسیدن به هدف نیست، بلکه در گسترش و تمرین مهارتهاست، به بیان دیگر این فرایند است که انگیزش پیشرفت را فراهم می کند( استکی وهمکاران،۱۳۸۹).

یک دهه بعد سیرز(۱۹۴۰) از طریق تجربه جالبی که درباره هدفهای کودکان دبستانی انجام داد به طراحی نظریه انگیزش پیشرفت دست یافت، کودکانی که تاریخچه ثابتی از موفقیت داشتند به نحو شایسته تری توانستند از عهده انتقادات وارد بر عملکرد خود بر آیند و اهداف صحیح تر و ثابت تری را انتخاب کنند، در برابر به نظر رسید که شکست مداوم – به خصوص در مورد دانش آموزانی که دارای سابقه شکست بودند- موجب شد تا اهدافی را انتخاب کنند که به شکل غیر واقع بینانه بزرگ یا کوچک بود.

مک کللند(۱۹۶۱) مطالعه در مورد نظریه انگیزش پیشرفت را ادامه داد و شرایطی را که افراد در آن موفق به تأمین نیاز به پیشرفت می شوند بررسی کرد. یکی از همکاران نخستین مک کللند به نام اتکینسون کار تدوین نظریه معاصر انگیزش پیشرفت را ادامه داد. اتکینسون(۱۹۶۵،۱۹۶۶،۱۹۶۷) در مجموعه ای از آزمایشهایی که یاد آور تحقیقات سیرز بود، نشان داد که کسانی که به موفقیت گرایش دارند اهدافی را با دشواری متوسط انتخاب می کنند، در حالیکه افرادی که از شکست نگرانی دارند اغلب اهدافی را بر می گزینند که یا بسیار بزرگ و یا بسیار کوچک است(گلاور،۱۳۸۳).

واضعان اصلی نظریه انگیزش پیشرفت مککللند  ، اتکینسون،کلارک  و لوول )۱۹۵۳ (هستند. پژوهشهای انجام شده نشان داده اند که افراد دارای انگیزه پیشرفت زیاد در انجام کارها از جمله یادگیری، بر افرادی که از این انگیزه بی بهره اند پیشی می گیرند. برای نمونه، مککللند(۱۹۶۱) دو گروه آزمودنی را که از لحاظ انگیزه پیشرفت با هم متفاوت بودند به انجام تکلیف واحدی وا داشت. در آغاز کار، هر دو گروه دارای عملکرد مشابه بودند، اما با ادامه آزمایش گروه دارای انگیزش پیشرفت زیاد از گروه دارای انگیزش پیشرفت کم جلو افتاد. همچنین استیپک  (2002)در پژوهشهای خود نشان داده است، که دانش آموزان دارای انگیزش پیشرفت سطح بالا در کارهای مدرسه موفق اند. نکته ای که در اینجا باید به آن اشاره کنیم این است که کسب موفقیت در تکالیف آسان برای افراد دارای انگیزش پیشرفت لذت بخش نیست، بلکه کسب توفیق در تکالیف چالش انگیز برای این افراد مهم و افتخار آمیزاست. همچنین انجام تکالیف بسیار دشوار نیز مورد علاقه افراد دارای انگیزه پیشرفت سطح بالا قرار نمی گیرد. علت آن است که انجام تکالیف خیلی ساده افتخاری نصیب فرد نمی کند و تکالیف بسیار دشوار معمولاً به شکست منجر می شوند، و این نیز افتخاری نصیب فرد نمی سازد. بنا به نظریه اتکینسون (۱۹۵۷)، اشخاصی که دارای انگیزه پیشرفت قوی هستند در تکالیفی که دارای درجه دشواری متوسط اند (نه خیلی دشوار و نه خیلی آسان) توفیق زیادی به دست می آورند. یعنی تکالیفی که این افراد در آن حداکثر جدّیت را نشان می دهند تکالیفی هستند که انجام دادن آن مستلزم قدری خطر کردن است. اینها همان تکالیف چالش انگیزند. فتسکو و مککلور (۲۰۰۵) به نقل از سیف(۱۳۹۱) در این باره گفته اند:« برای یک فرد دارای انگیزه پیشرفت قوی، مقدار لذتی که هنگام موفقیت تجربه می کند به سطح تصوری چالش وابسته است. به سخن دیگر، با افزایش سطح چالش، لذت همراه با موفقیت نیز افزایش می یابد»(سیف،۱۳۹۱).

فهرست مطالب

تعریف نظری انگیزش پیشرفت

تعریف عملیاتی انگیزش پیشرفت

انگیزش پیشرفت    1
مبانی انگیزش پیشرفت    2
۲-۳-۱- تعریف انگیزش    2
۲-۳-۲- الگوهای انگیزشی    3
۲-۳-۲-۱- الگوی انگیزش بیرونی    4
۲-۳-۲-۲- الگوی انگیزش درونی    5
۲-۳-۳- رویکردهای انگیزشی    5
۲-۳-۳-۱- رویکردهای مرتبط با انگیزش بیرونی    5
۲-۳-۳-۲- رویکردهای مرتبط با انگیزش درونی    8
۲-۳-۳-۲-۳- نظریه انگیزش پیشرفت    10
۲-۳-۳-۳- سایر رویکردهای انگیزشی    11
جدول ۲-۲ – نکات آموزشی در مورد نظریه انگیزش پیشرفت    14
شکل ۲-۳- طرح نظری رویکردهای انگیزشی    16
۲-۳-۴- تاریخچه ای از رابطه انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی    16
۲-۴- پیشینه تحقیقات  داخلی و خارجی انجام شده در مورد موضوع    20
جدول ۲-۳-پیشینه پژوهشهای داخلی در رابطه با موضوع    29
جدول ۲-۴- پیشینه پژوهشهای خارجی در مورد موضوع    35
فهرست منابع    37