بررسی طبقه بندی علم اخلاق و تئوری ها و مکاتب آن 

تئوری‌ها و مکاتب اخلاق

مطالعه تئوری‌های اخلاقی، قالبی منطقی جهت فهم ابعاد رفتار انسان فراهم می‌کند و به شناخت مسائل دشوار اخلاقی کمک می‌کند و ابزاری جهت حل مسائل ایجاد می نماید. بررسی مکاتب مختلف اخلاقی نشان می دهد که مجموعه ارزش‌ها و بافت و ترکیب آنها بیش از هر چیز، نتیجه مبانی جهان شناسی و انسان شناسی آنهاست و آگاهی انسان از مبانی و اعتبار قواعد و معیارهای اخلاقی که جهت و روش زندگی او را تعیین می‌کنند، مهم‌ترین نیاز درون ذاتی هر فرد بوده و حائز اهمیت بسیاری است (السد، ۱۳۷۹).

اینک دو گروه از مکاتب اخلاقی به اجمال مورد اشاره قرار می‌گیرد:

۱٫ مکاتب واقع‌گرا
واقع‌گرایان اخلاقی بر این باورند که احکام اخلاقی، گزاره‌های صادق اند. آنان مدعی آنند که آدمیان اغلب در مقام ارائه و بیان آن احکامند. بعلاوه واقع‌گرایان اخلاقی این عقیده را که گزاره‌ها و احکام اخلاقی و یا توجیه آنها در ابتدا به باورها و احساسات گوینده و اظهار کننده آن احکام و نیز آداب و رسوم جاری در فرهنگ آنان وابسته است را نمی‌پذیرند. (حسینی،‌۱۳۸۳).

۲٫مکاتب غیرواقع‌گرا
مکاتبی که این باور را در خود داشته باشند که جملات اخلاقی، انشایی است یعنی این توان در آنها دیده نمی‌شود که عالم واقع یا عین را بتوانند توصیف نمایند به مکاتب غیرواقع‌گرا مشهورند. زیرا این مکاتب عاجز از این مسئله هستند که بتوانند به وسیله گزاره‌های اخلاقی انشایی به توصیف عالم واقع بپردازند (مصباح‌یزدی، ۱۳۸۴).

فهرست مطالب

بخش اول:مفهوم شناسی اخلاق    ۱۳
۲-۱- معنای اخلاق    ۱۳
۲-۱-۲- طبقه‌بندی علم اخلاق    ۱۴
۲-۱-۲-۱- علم اخلاق    ۱۴
۲-۱-۲-۱-۱- تفاوت علم اخلاق از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و غربی    ۱۴
۲-۱-۲-۲- اقسام اخلاق    ۱۵
۲-۱-۲-۲-۱- اخلاق توصیفی    ۱۶
۲-۱-۲-۲-۲- اخلاق هنجاری    ۱۶
۲-۱-۲-۲-۲-۱- نظریه‌های غایت انگارانه (نتیجه محور)    ۱۶
۲-۱-۲-۲-۲-۲- نظریه‌های وظیفه‌گرایانه (فرآیند محور)    ۱۷
۲-۱-۲-۲-۲-۳- نظریه یا مکتب مبتنی بر فضیلت    ۱۷
۱-۲-۲-۳- فرا اخلاق    ۱۸
۲-۱-۲-۳- فلسفه اخلاق    ۱۸
۲-۱-۳- تئوری‌ها و مکاتب اخلاق    ۲۰
۲-۱-۳-۱- مکاتب واقع‌گرا    ۲۰
۲-۱-۳-۲- مکاتب غیرواقع‌گرا    ۲۱
۲-۱-۴- شیوه تبیین نظام اخلاقی    ۲۲
۲-۱-۴-۱- نظام اخلاق اسلامی، غایت‌گرا یا وظیفه‌گرا؟    ۲۲
۲-۱-۴-۲- نظام اخلاقی اسلام عقلانی است یا وحیانی؟    ۲۳
۲-۱-۴-۳- تفاوت نظام اخلاقی اسلام با دیگر نظام‌ها    ۲۴
۲-۱-۴-۴- غایت نظام اخلاقی اسلام    ۲۵
۲-۱-۵- تفاوت اخلاق و حقوق    ۲۵
۲-۱-۶- ارتباط دین و اخلاق    ۲۷
۲-۱-۶-۱- نظریه تباین    ۲۹
۲-۱-۶-۲- نظریه اتحاد    ۲۹
۲-۱-۶-۳- نظریه تعامل    ۳۰
۲-۱-۶-۳-۱- نیازمندی‌های دین به اخلاق    ۳۰
۲-۱-۶-۳-۲- وابستگی‌های اخلاق به دین    ۳۱
بخش دوم: پیشینه تحقیقات داخلی  و بین المللی    ۳۳
۲-۶-۱- تحقیقات داخلی    ۳۳
۲-۶-۲- تحقیقات خارجی    ۴۲
۲-۷- جمع بندی و چهارچوب نظری تحقیق    ۵۲
منابع    ۵۵